پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا

دوزله


دوزله
این ساز متشکل است از دو لوله مسی (و گاه نئی، یا از جنس پر «دال» یا استخوان قلم مرغان دیگر) که به توازی به هم الصاق شده یا بر هم بسته و محکم شده است. هر یک از لوله ها دارای قمیشی یک زبانه و مستقل از دیگری است. درطول هر لوله شش سوراخ تعبیه شده، به طوری که سوراخ ها همواره در کنار هم قرار می گیرند. انتهای تحتانی لوله ها، مانند تمام سازه های بادی باز است. دوزله به طول های مختلف ساخته میشود (کوچک ترین آن، نوع ساخته شده در شهر به طول ۲۲ سانتیمتر و قطر حدود ۲ سانتیمتر است).
▪ وسعت ساز
حدود دو اکتاو است که، بسته به بزرگی و کوچکی ساز در میدان صدائی متفاوت قرار می گیرد .
دوزله سازی است محلی و انواع «بادهای یک زبانه ای » است. در بعضی نقاط ایران، این ساز را «جفته » یا «جفتی » می نامند.
● نی انبان
این ساز، در واقع دوزله ای است کمی بزرگ تر از دوزله معمولی ( و گاه با هفت سوراخ )، که انتهای قمیش دار آن به کیسه ای به نام «انبان » الصاق و دقیقا «هوا گیری » شده است، که از این نقطه الصاق هوا خارج داخل نشود، در نزدیکی محل الصاق دوزله، لوله دیگری، به طول نا معین خارج شده ( محل خروج این لوله نیز به دقت هوا گیری شده )، که نوازنده آن را به دهان می گذارند و از این طریق کیسه را پرباد می کند و د رنتیجه فشار بازو و آرنج بر روی کیسه، که هنگام نواختن آن را زیر بغل گرفته است، هوا را به داخل لوله دوزله می فرستد و با انگشتان خود، سوراخ ها را باز و بسته می کند.
منبع : موزه سازهای کرمان