۱۹ خرداد ـ ۹ ژوئن ـ نطق تاریخی دکتر مصدق در دادگاه لاهه

۱۹ خرداد سال ۱۳۳۱ ( ۹ ژوئن ۱۹۵۲ ) روزی است كه دكتر مصدق رئیس دولت وقت در دادگاه جهانی لاهه نطق تاریخی خود را ایراد كرد و وجدان جهانیان را متوجه حقوق ملل ضعیف ساخت.
دكتر مصدق در این نطق گفت كه وجدان جهانیان نباید اجازه دهد كه حقوق ملل ضعیف پایمال شود؛ جهانیان باید از ملل كوچك كه برای احقاق حقوق خود و استفاده از حاكمیت ملی و استقلال بپا می خیزند در برابر دول دارای قدرت نظامی ، تبلیغاتی و نفوذ سیاسی وسیع دفاع كنند. ما كاری جز گرفتن حق مسلم خود نكرده ایم .
دكتر مصدق پس از ایراد نطق طولانی خود ، دفاع قضایی از حقوق ایران در برابر شكایت انگلستان را به پروفسور رولن ــ حقوقدان بلژیكی كه به وكالت از ایران انتخاب شده بود سپرد.
دكتر مصدق قضات دادگاه لاهه را از آلوده كردن خود به سیاست برحذر داشت و گفت كه قاضی باید حق را از زورگو و غاصب آن بگیرد نه جانب طرف برتر را.
دکتر مصدق بعدا در پاسخ به پرسش یک روزنامه نگار درباره میزان امید او به سازمانهای بین المللی از جمله دادگاه لاهه، خواستار اصلاح منشور ملل و واگذاری تصمیم گیری از شورای امنیت به مجمع عمومی سازمان ملل شد و گفت كه سازمان ملل باید تنها دمكراسی ها را به عضویت بپذیرد نه هر كشور را. كشورهای غیر دمكراتیك می توانند عضو ناظر باشند، نه صاحب رای و دمكراسی جدا از رعایت حقوق انسان نیست.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز