پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


مسجد پنجه‌علی ، قزوین


این مسجد كه در دوره صفویه ساخته شده است، در كناره ‌غربی خیابان پیغمبریه قزوین قرار گرفته است. این مسجد دو در دارد : یكی از خیابان پیغمبریه و دیگری از كوچه‌ای كه از جنوب آن می‌گذرد. داخل مسجد عبارت از محوطه‌ای سرپوشیده است كه در حدود 200 مترمربع از سقف آن را تاق‌های آجری پوشانده است. ازاره‌های دیوارهای اطراف و ده ستون وسط آن از سنگ مرمر است. طول و عرض هر یك از سنگ‌های مرمر بیش از یك متر است و در حدود 115 قطعه از این سنگ‌ها در این ساختمان به كار رفته است. ازاره‌های بالای سنگ‌ها، به پهنای بیش از نیم‌متر، كاشی‌كاری شده است. كاشی‌های ازاره بنا ظریف و به رنگ آبی است. دورِ كاشی‌ها را با كاشی مشكی و سرمه‌ای حاشیه داده‌اند. در وسط تاق دوم، محرابی هست كه دور آن را كاشی آبی‌رنگ چسبانده‌اند و نام‌های امامان علیهم‌السلام، به خط نسخ و به رنگ سفید، در آن‌ها نقش گردیده است.
محراب مزبور با اسلوب مقرنس‌سازی، گچ‌‌بری و رنگ‌آمیزی شده است. در جبهه محراب و در وسط دیوار آن، قطعه‌سنگی از مرمر صیقلی كار گذاشته شده است كه نقش پنجه بزرگی بر روی آن است؛ مانند این‌كه نقش پنج انگشت در كنار هم بر روی سنگ نقش شده باشد،‌ اما جای فرورفتگی انگشت‌ها صاف و صیقلی است. نقش روی این سنگ را پنجه‌علی می‌نامند و آن را جای پنجه‌ حضرت علی (ع) می‌دانند و زیارت می‌كنند. بقیه تاق‌ها و دیوارهای مسجد را با گچ، سفید كرده‌اند.
از دیگر مسجدهای قدیمی قزوین می‌توان از مسجد بی‌بی آمنه خاتون متعلق به دوره صفویه؛ مسجد زبیده و حلیمه خاتون، مسجد سوخته چنار، و مسجد محمدیه متعلق به قرن سیزدهم هجری قمری نام برد.