حوت (Psc) ماهی

▪زمان رسیدن به نصف النهار : ۱۹ آبان،
مساحت : ۸۸۹ درجه مربع
صورت فلکی با ستاره های ریز آن، از زمان باستانی در منطقه البروج، نماینده ماهی در آسمان بوده است. یونانی ها و رومی ها آن را رب النوع عشق و شهوت می دانستند که با پسرش به نام ارس از چنگال هیولای تیفون فرار و سپس به نهری جهیده و به ماهی تبدیل شده اند و سپس شناکنان با دم های به هم گروه خورده خود، گریختند. در زمان حال خورشید از ۲۳ اسفند تا ۳۰ فروردین در این صورت فلکی جا می گیرد. بنابراین در موقعی که خورشید در اول فروردین از خط استوای سماوی از جنوب به شمال حرکت می کند، یعنی اولین روز بهار برای نیم کره شمالی که لحظه اعتدال بهاری را تشکیل می دهد، خورشید درون این صورت فلکی جای گرفته است.
▪ستاره ها
آلفای حوت به نام رشاء، در عربی به معنای «گره» است، زیرا این ستاره دو ماهی را در این نقطه به هم وصل می نماید. طیف آن A۲ V ، قدرش ۹/۳ و در فاصله ۹۸ سال نوری تا زمین قرار گرفته است.
▪ اجرام عمقی آسمان
اجرام عمقی آسمان MV۴ یک کهکشان زیبای قدر نهم است که در چند درجه ای شمال شرقی ستاره اتای حوت در بخش شرقی صورت فلکی مذکور قرار گرفته است.
● حوت جنوبی (PSA) ماهی جنوبی
زمان رسیدن به نصف النهار : ۱۸ مهر ؛
مساحت ۲۴۵ درجه مربع
صورت فلکی ماهی جنوبی از دوران کلاسیک یونانی و رومی شناخته شده بود ولی به نظر می رسد که قبل از آن هم در صورت های فلکی سوریه باستان، به عنوان الهه داگون (برادر اطلس) از آن یاد شده باشد. حوت جنوبی به ندرت به صورت دو ماهی و در اکثر اوقات یک ماهی نشان داده می شود که مشغول نوشیدن آب از نهری است که از کوزه در دست صورت فلکی دلو، که در شمال آن قرار گرفته، جاری می شود. این صورت فلکی را در جنوبی صورت های فلکی دلو و جدی بتوان به سادگی تشخیص داد. بقیه ستاره های حوت جنوبی فقط از قدر چهارم هستند.
▪ستاره ها
آلفای حوت جنوبی به نام فم الحوت است که ازلغت عربی آن به معنای «دهان ماهی» گرفته شده است. طیف آن از نوع A۳ V و قدر آن ۲/۱ است . فم الحوت تنها ستاره قدر اول در این قسمت از آسمان می باشد، لذا پیدا کردنش کار ساده ای است. فاصله آن تا ما ۲۲ سال نوری برآورد می گردد، لذا یکی از ستارگان نزدیک به منظومه شمسی محسوب می شود.
▪ اجرام عمقی آسمان
در این صورت فلکی هیچ جرمی که به سادگی قابل مشاهده باشد وجود ندارد.
● خرگوش (Lep) ارنب
زمان رسیدن بر روی نصف النهار : ۵ بهمن،
مساحت: ۲۹۰ درجه مربع
صورت فلکی خرگوش با وجود ستارگان کم فروغ، از صور باستانی آسمان محسوب می شود. این صورت فلکی نشانگر خرگوش و در واقع موجودی است که نامش در مدارک مکتوب باستانی با کره ماه قرین بوده است. گفته شده که طعمه مورد علاقه جبار، خرگوش بوده و به همین لحاظ این صورت فلکی در آسمان، در پایین پای شکارچی قرار دارد.
▪ ستاره ها
ستاره R خرگوشی یا «ستاره سرخ آتشین» بی نهایت جالب است. این یک ستاره نادر از نوع ستارگان کربنی خیلی سرد و در نتیجه با چهره ای بسیار سرخ است. درخشندگی آن از ۸/۶ تا ۵/۱۰ متغیر است و هر ۴۳۲ روز یک بار چنین حالتی رخ می دهد و مجدداً به وضع قبلی بر می گردد. وقتی که به درخشنده ترین حالت خود می رسد، به رنگ سرخ مسی در می آید. زمانی که قدر آن ضعیف تر می شود، رنگش به قرمز خونی بر می گردد. ستارگانی همچون ابط الجوزا و قلب العقرب در مقایسه با این ستاره، رنگ پریده اند. مشاهده ستاره R خرگوشی با دوربین دو چشمی یا ترجیحاً تلسکوپ کوچک، ارزشمند است موقعیت آن در جبهه غربی خرگوش، حدود ۴ درجه ای ستاره ی موی آن است.
▪ اجرام عمقی آسمان
M۷۹ یک خوشه کروی قدر هشتم در فاصله ۵ درجه ای جنوب، کمی به سمت غرب ستاره بتا از این صورت فلکی قرار دارد.
● دب اصغر (UMi) خرس کوچک
زمان رسیدن به نصف النهار : ۴ تیر
مساحت : ۲۵۶ درجه مربع خرس کوچک با دب اصغر صورت فلکی است که ستاره قطبی یکی از ستاره های آن می باشد. ستاره قطبی فعلی همیشه عنوان ستاره قطبی را نداشته، زیرا جایگاه نقطه قطب در آسمان به علت حرکت تقدیمی محور زمین متغیر است ۴۰۰۰ سال قبل ستاره ثعبان، آلفای اژدها، سمت ستاره قطبی برای زمین را داشته است. دب اصغر تا حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد عنوان یک صورت فلکی را نداشته، تا این که طالس ، ستاره شناس یونانی آن را معرفی کرد.
▪ستاره ها
آلفای دب اصغر به نام ستاره قطبی یا ستاره شمال است. در حال حاضر این ستاره دارای فاصله ای کمتر از یک درجه تا موضع واقعی شمال سماوی را دارد و در سال ۲۰۱۵ یعنی یک قرن دیگر به نزدیک ترین فاصله خود تا قطب می رسد. خیلی از افراد به اشتباه تصور می کنند که ستاره قطبی باید درخشان ترین ستاره باشد. در حالی که این ستاره با قدر ۲، چهل و نهمین ستاره درخشان آسمان محسوب می گردد. ستاره قطبی به طور محسوسی متغیر( از نوع قیفاووسی) بوده و طیف آن f ۸ Ib و در فاصله ۸۲۰ سال نوری تا زمین است . یک همدم از قدر ۸ و طیف F۳ V به همراه این ستاره است که می توان آن را در تلسکوپ های کوچک ۳ اینچی هم مشاهده کرد.
▪ اجرام عمقی آسمان
جرم قابل ملاحظه ای در اعماق این صورت فلکی نیست.

منبع : واحد مرکزی خبر