تلسکوپهای اولیه

تا قرنها ستاره شناسان هیچ وسیله ای برای رصد نداشتند. سپس در اواخر قرن شانزدهم تلسکوپهای ساده در میدانهای جنگ اروپا ظاهر شدند. در حوالی سال ۱۶۰۹ گالیله ستاره شناس ایتالیائی بعد از شنیدن خواص تلسکوپ انکساری یکی از این تلسکوپها را ساخت. از آن به بعد تلسکوپ اساسی ترین ابزار ستاره شناسان بوده است.
تلسکوپ انکساری نظیر این در قرن نوزدهم متداول بودند. پایه و استقرار تلسکوپ روی دو محور حرکت میکند تا بتوان به راحتی ستارگان آسمان را یافت.
نخستین بار دو هزار سال قبل از میلاد مسیح شیشه در غرب آسیا تولید شد و تمدنهای اولیه خیلی زود دریافتند که شیشه محدب خاصیت بزرگنمائی دارد عینک در حدود سال ۱۳۰۰ میلادی در ایتالیا اختراع شد اما تلسکوپ ۳۰۰ سال بعد پدید آمد مخترع آن یک عینک ساز آلمانی به نام هانس لیپرشی ۱۶۱۹-۱۵۷۰ محسوب میشود چرا که او در سال ۱۶۰۸ برای ثبت اختراعش اقدام کرد اما او اولین نفری نبود که خاصیت ترکیب عدسی ها را کشف کرد.
● مشاهدات گالیله
هنگامیکه تلسکوپ برای اولین بار به سوی آسمان نشانه رفت به اکتشاف زیادی منجر شد. مردی بنام گالیله مسوول این کشفهای اولیه بود. او با استفاده از یک تلسکوپ انکساری دست ساز ساده در سال ۱۶۰۹ به مطالعه آسمان پرداخت و در میان چیزهای دیگر کشف کرد که زهره همانند ماه اهله های دارد و کهکشان راه شیری از صدها ستاره تشکیل شده است. مشاهدات و ترسیم هاش در سال ۱۶۱۰ در کتابی با عنوان پیام آور ستارهای منتشر شد.
گالیله با اندازه گیری سایه کوههای ماه ارتفاعشان را محاسبه کرد.گالیله با مشاهده لکه های خورشیدی نشان داد که خورشید حول محورش میچرخد.
گالیله پس از رصد زحل از ظاهر عجیبش متحیر شد و چنین فرض کرد سیاره ای ۳ قلو است. در سال ۱۶۵۵ کریستیان هویگنس هلندی ۹۵-۱۶۲۹ اظهار کرد حلقه هائی دور زحل علت ظاهر آن است. بیست سال بعد جووانی کاسینی ایتالیائی ۱۷۱۲-۱۶۲۵ مشاهده کرد زحل دو حلقه با شکافی بینشان دارد به یاد بود او این شکاف شکاف کاسینی نامیده شد.
● مطالعه هرشل درباره آسمان
در حالی که بعضی از ستاره شناسان قرن هجدهم متوجه منظومه شمسی بودند علم ستاره شناسی علاقه خاصی به ستارگان و سحابی ها پیدا کرد. ویلیام هرشل ۱۸۲۲-۱۷۳۸ ستاره شناس انگلیسی آلمانی تبار به بررسی آسمان شمالی پرداخت و فهرست جامعی از ستارگان و سحابی ها از جمله صدها ستاره مزدوج تهیه کرد. او همچنین به ماهیت مواد ستارگان پرداخت و ستاره شناسان بعد از خود را به همین کار ترغیب نمود.
هرشل تلسکوپ ۱۲.۳ متری در باغچه خانه اش ساخت. در آن زمان بزرگترین تلسکوپ جهان بود.
● کشف اورانوس
در حالی که در یک شب ماه مارس در سال ۱۷۸۱ ویلیام هرشل آسمان را مینگریست چیزی کشف کرد که جامعه علمی را متحیر نمود. او نخست آنچه را که دید ستاره دنباله دار پنداشت اما پس از چند شب مشاهده و محاسبه مدارش خیلی زود متقاعد شد که سیاره ای دیده که حول خورشید میچرخد. آن سیاره اورانوس نامیده شد. تلسکوپ انعکاسی ۲.۱ متری هرشل مشابه همان نوعی است که اورانوس را کشف نمود.
هر شل قصد داشت برای گرامیداشت جورج سوم پادشاه انگلستان سیاره ای را که کشف نمود جورج بنامد. برخی ستاره شناسان نام هرشل را ترجیح میدادند اما این سیاره به اورانوس معروف شد که در اساطیر رومیان پدر ساترن (زحل) بود. اورانوس اولین سیاره ای بود که با تلسکوپ کشف میشد. پیش از آن زحل دور ترین سیاره بود. کشف اورانوس اندازه منظومه شمسی را دو برابر مینمود.

منبع : گروه علمی نابغه های ایران