قهوه و سیگار

نویسنده و کارگردان: جیم جارموش. بازیگران: بیل مورای، استیو بوشیمی، آلفرد مولینا، استیو کوگان، تام ویتس، ایگی پاپ، کیت بلانشت. مدت: ۹۶ دقیقه.
جیم جارموش با فیلم‌هائی چون قطار مرموز، مقهو قانون و گوست داگ، راه و روش سامورائی، شهرت یک فیلم‌ساز نامتعارف را به‌هم زد و نگرش نامعقول و غیرقراردادی خود را به سینمای بدنهٔ اصلی نیز سرایت داده است. قهوه و سیگار هم از این قاعده مستثنی نیست. این فیلم که در طول ۱۷ سال اخیر، به‌تدریج فیلم‌برداری شده، عبارت است از یک سلسله اپیزودهای مجزا که شخصیت‌های مختلف را در حال گفتگو دربارهٔ ـ درست حدس زده‌اید ـ قهوه و سیگار نشان می‌دهد. اگر این فیلم به‌دست کارگردانی غیر از جارموش می‌افتاد، چیز افتضاح یا بی‌مزه‌ای تحویل می‌داد ولی جارموش فیلمی شخصی و جذاب ساخته که به‌رغم سوژهٔ ظاهراً پیش‌پا افتاده‌اش توجه بیننده را معطوف به‌خود نگه‌می‌دارد.
فیلمبرداری سیاه و سفید و دکورهای ساده، فیلم را به یک تجربهٔ دلچسب خصوصی تبدیل کرده‌اند: طوری‌که میزانسن داده شده که بیننده احساس کند آن سر میز نشسته و استراق‌سمع می‌کند. اگر چه فیلم‌نامه را جارموش نوشته ولی فیلم حس و حال بداهه پردازانه دارد و بازیگرانی که انتخاب شده‌اند، به شدت در این زمینه، طبیعی رفتار کرده‌اند. تنها اپیزود ضعیف فیلم، گفتگوی بین مگ و جک وایت (از گروه موسیقی وایت استرایپس) است که با وجود معذب بودن، به هر حال طنز جاری در فیلم را تداوم بخشیده‌اند. قهوه و سیگار در سینمای معاصر، پدیده‌ای نو و مبتکرانه است؛ فیلمی جمع‌وجور و هوشمندانه که راحت و با لذت تماشا می‌شود. برای کسانی‌که دوست دارند بنشینند و آدم‌ها را تماشا کنند، از این فیلم بهتر یافت نمی‌شود.

منبع : نشریه دنیای تصویر