تجربه هیجان در تاریکی

۲۱ شهریور، روز سینما بود. مطلب اول را از علیرضا رستگار و دو مطلب دیگر را از مهرزاد فتوحی که به همین مناسبت نوشته شده‌اند، می‌خوانید.
برای نوجوان‌های قرن بیست‌ویکم تعداد راه‌های تماشا زیاد است، اما نوجوان‌های نسل‌های قدیمی‌تر مسیر متفاوتی را پشت سر گذاشته‌اند. سینما برای خیلی‌ها در آن دوران تنها راه تماشای زندگی‌های متفاوت بود. در دورانی که امکان دسترسی به وسایلی چون تلویزیون برای همه وجود نداشت، سینما دریچه‌ای بود که می‌شد از آن دنیاهای دیگر را به تماشا نشست.
سینما برای آنها که تشنه تماشا و آموختن بودند، تجربه‌ای عجیب را به همراه ‌آورد. انتظار در فضایی تاریک آغاز هیجانی متفاوت بود. انتظار تابش نور روی پرده‌های سپید و پیدایش تصویرهای متحرک، حضور صدا که سکوت را می‌شکست و داستان که تماشاگر را با خود به سفر می‌برد. قهرمانان و ضدقهرمانان، نمایشگر چهره‌هایی بودند که با قصه‌های زندگی از راه می‌رسیدند و تماشاگران صاحبان ماجراهای واقعی که در سایه نمایش لحظه‌های پنهان و روایت حرف‌های ناگفته سیراب می‌شدند.
تماشای دیگران بهانه بود. ترکیب نور، صدا، تصویر چهره‌ها و روایت قصه‌ها، نمایشی را شکل می‌داد که در آن هر کس به دنیای خود سفر می‌کرد. سینما در آن دوران که امکان دسترسی به وسایلی چون تلویزیون و اینترنت برای همه وجود نداشت، برای خیلی‌ها تنها راه سفر به دنیای ناشناخته‌ها بود؛ تجربه‌ای متفاوت که در آن هرکس رویای خود را می‌ساخت.
سینما جایی بود که می‌توانستی این تجربه را در کنار دیگران سپری کنی و بیاموزی که برای فهمیدن باید در سکوت به دقت حرف‌ها را گوش کنی و رفتارها را تماشا و بعد درباره آن فکر کنی، خوب و بد را از هم جدا کرده و به ماجراهای مشخصی برسی. سینما این فرصت را به تماشاگران می‌داد که خود را در موقعیت آدم‌های خوب و بد فیلم‌ها تصور کنند و بعد به قضاوت خود بنشینند. امروزه گسترش ماجراهای ارتباطی شیوه تماشا را برای خیلی‌ها شخصی‌تر کرده است، اما سینما هنوز آن احساس متفاوت را به همراه دارد؛ احساس نهفته در آن انتظار خاص برای تابش نور از دریچه‌ای کوچک روی پرده‌ای سپید، آغاز شمارش معکوس، پیدایش تصویر و آغاز سفری خاص.
برای آنهایی که ارزش نمایش‌های خاص را می‌شناسند، اینها هنوز فرصتی متفاوت است؛ فرصتی متفاوت برای آموختن در کنار دیگران.
● آیا می‌دانستید...؟
▪ نخستین تصویر متحرک روی نوار فیلم، سال ۱۸۷۷ ساخته شد. ادوارد مایبریج، عکاس انگلیسی، با استفاده از ۲۴ دوربین موفق شد مجموعه‌ای عکس از یک اسب در حال دویدن را بگیرد.
▪ نخستین دوربین فیلم‌برداری در زمان مظفرالدین شاه- ۱۲۸۸ شمسی- به ایران آمد.
▪ نخستین فیلم صدادار (صامت) فارسی، فیلم دختر لر بود که سال ۱۳۱۲ به وسیله عبدالحسین سپنتا ساخته شد.
▪ نخستین سینمای عمومی سال ۱۲۸۳ به همت ابراهیم‌خان صحاف‌باشی در تهران افتتاح شد.
▪ نخستین نمایش عمومی فیلم در سالن نمایشی به شکل سینماهای امروزی، به وسیله برادران لومیر و در «گراند کافه» شهر پاریس در سال ۱۸۹۵ اتفاق افتاد.
▪ قدیمی‌ترین سند مربوط به رویای بشر برای اختراع سینما مربوط به نقاشی‌های غار« آلتامیرا»ی اسپانیاست. بر دیواره این غار، گرازی نقاشی شده که دو جفت دست و دو جفت پای در حال حرکت را نشان می‌دهد و نشانگر شوق انسان برای نمایش حرکت است.
● پیشنهاد ما
امروز که روز سینماست، بهتر است سری به موزه سینما بزنی.
موزه سینما جایی است که در آن می‌توانی ‌با تاریخچه سینمای ایران آشنا شوی. این موزه که در حال حاضر در یکی از باغ‌های قدیمی شمیران قرار دارد، پیش‌تر در خیابان لاله‌زار تهران بود. بسیاری از سینماگران و هنرمندان، برخی از آثار باارزش خود مانند عکس، کتاب و فیلم را به این موزه اهدا کردند تا موزه سینما را غنی‌تر کنند.
موزه سینما از هفت سالن تشکیل شده است: سالن های ویژه سینمای کودک با عکس هایی از فیلم های کودکان و عروسک‌‌های قدیمی، سینمای دفاع مقدس، سالن ویژه جایزه‌های سینمایی فیلم‌های ایرانی، سند و مدرک‌های سینمایی، عکس‌های بازیگران سینما و سالن سینمای ارامنه.
موزه سینما هر روز از ساعت ۹تا۱۷ و روزهای جمعه از ساعت ۱۴تا۱۷باز است.
موزه سینما در خیابان ولی‌عصر، بالاتر از زعفرانیه، انتهای خیابان باغ فردوس قرار دارد و آدرس اینترنتی آن هم به این شرح است: http://www.cinemamuseum.ir

منبع : همشهری آنلاین