فرش نپال

تحقیق حاضر بر مبنای بررسی طرح ها و نقوش وفرایند تولید قالی نپال پایه ریزی شده است وسعی برآن دارد که روش های تولید وجذب مشتری کشور نپال را بررسی نماید .وروند رو به رشد سهم فرش نپال رادر بازار جهانی فرش شناسایی کند .
نپال كشوری است در آسیای جنوبی كه از شمال به چین و از شرق، غرب و جنوب با هند همسایه است. و حدود ۳۶۳/۵۴ مایل مربع مساحت دارد و فاقد مرز آبی است. این كشور دارای مناظر بسیار زیبایی است كه جزو مناطق مرطوب محسوب می‌شوند.
رشته كوه‌های بلند هیمالیا مرز این كشور را با چین مشخص كرده است. وجود بلندترین كوه دنیا یعنی اورست از نقاط قوت این كشور است.
در جنوب و مركز كشور نیز جلگه‌های وسیعی وجود دارد و رودخانه‌های پر آب در آن جاری است. كه محیط مناسبی برای كشت انواع گیاهان به خصوص گیاهان رنگزا و دارویی است.
و وجود چمنزارها و دشت‌های وسیع محیط مناسبی را برای دامپروری فراهم آورده است كه از پشم گوسفندان برای تولید فرش استفاده می‌شود.
● آب و هوا:
تابستان خنك و زمستان سرد در شمال و تابستان نیمه گرم سیری و زمستان آرام در جنوب كشور حكم‌فرماست.
● منابع طبیعی :
جنگل، چشمه‌های آب معدنی و معادن كوارتز، زغال‌سنگ، سنگ آهن و ... از منابع طبیعی بسیار غنی این كشور به شمار می‌رود.
● حوادث طبیعی :
سیل خشكسالی و بلایای طبیعی بسیار زیادی نز در این كشور به وقوع می‌پیوندد.
● زبان:
مردم این كشور به زبان مخصوص خود كه نپالی است صحبت می‌كنند كه به لهجه‌های مختلفی تقسیم شده است. قشر تحصیل كرده معمولاً به زبان انگلیسی تكلم می‌كنند.
● ادیان
▪ ۲/۸۶ درصد هندو
▪ ۸/۳ درصد مسلمان
▪ ۸/۷ درصد بودایی
▪ ۲/۲ درصد سایر ادیان
● سواد
▪ ۵۰ سال آموزش برای مردان و زنان اجباری است
▪ ۷۰ درصد مردم باسواد هستند
● كار :
▪ ۸۱ درصد مردم در بخش كشاورزی مشغول به كار هستند
▪ ۱۶ درصد خدمات
▪ ۳ درصد صنعت
▪ نرخ بیكاری در این كشور نزدیك ۴۷ درصد می‌باشد
همچنین به دلایل مختلفی از جمله مذهب نرخ مهاجرت نیز نزدیك به صفر است.
● سیاست
كاتماندو بزرگترین شهر و پایتخت نپال است.
این كشور دارای نظام پادشاهی است.
قانون اساسی این كشور در سال ۱۹۹۰ گردآوری شده است.
افزایش بی‌ثباتی در مجلس این كشور در سال ۱۹۹۶ شورش Maoist ها را سبب شد كه به دنبال براندازی سلطنت و تاسیس جمهوری هستند در این شورش ۱۲۰۰۰ هزار مردم در جنگ داخلی كشته شدند.
اكنون ۷۰ درصد كشور در اختیار پادشاه است كه حالت فوق‌العاده در سال ۲۰۰۵ اعلام كرده است و مجلس را منحل و اختیارات اجرایی را به دست گرفته است.
Bagmati ۱-
Bheri ۲-
Dhawalagiri ۳-
Gandaki ۴-
Janakpur ۵-
Karnali ۶-
Kosi ۷-
Lumbini ۸-
Mahakali ۹-
Mechi ۱۰-
Narayani ۱۱-
Rapti ۱۲-
Sagarmatha۱۳-
● سوابق قالی‌بافی:
قالی‌بافی از صنایعی است كه در سال‌های اخیر در نپال رایج گردیده.
فرش‌های نپال و تبت در مراكز پناهندگان كه در سال ۱۹۶۹ توسط سازمان ملل متحد و صلیب سرخ تشكیل شده است با هدف كمك و حمایت از مردم فقیر این كشورها تولید شده است.
حفظ این هنر و توسعه طرح و بافت آن از دیگر اهداف به شمار می‌رود.
مردم نپال و تبت مردمانی چادرنشین بوده اند كه در زمانی اندك با رونق صنعت فرش مسكن دائم پیدا كرده و یكجا نشین شده اند. این صنعت از قرن هفتم به این كشور راه پیدا كرده است. و از سمت چادرنشینان مغول و تركستان به این كشور توسعه داده شده.
امروزه در نپال به احترام و آموزش قالیبافان و عدم به كارگیری كودكان بسیار توجه می‌شود.
● مراكز تولید
▪ كارگاه‌های بافت در نپال به دو صورت تشكیل شده اند
۱ـ كارگاه‌های خانگی
۲ـ كارگاه‌های متمركز
۱ـ كارگاه‌های خانگی
این کارگاه ها در شرایطی دایر شده اند كه از لحاظ نور و بهداشت در وضعیت نامناسبی قرار دارند اغلب كارگاه‌ها در محیط تاریك و نم‌دار واقع شده‌اند در این كارگاه‌ها معمولاً زنان و كودكان در شرایط نامناسبی مشغول به كار هستند طبق آخرین آمار سازمان ملل متحد شایع‌ترین علت مرگ زنان در نپال بیماری سل می‌باشد كه هر سال حدود ۷۵۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند. كار كودكان عملی بسیار ساده در این كارگاه‌ها است كودكان فقیر در برابر دریافت غذای روزانه معمولاً ساعت‌های طولانی به قالی‌بافی مشغول هستند. در سال ۱۹۹۷ جایزه Minnesota برای كمك به مبارزه با كار كودكان به رئیس جمهور نپال داده شد.
۲ـ كارگاه‌های متمركز :
این كارگاه‌ها نسبت به كارگاه‌های خانگی دارای شرایط مطلوب‌تری می‌باشند شاغلین این كارگاه‌ها از فضای بهداشتی و آموزشی برخوردار هستند و در بعضی كارگاه‌ها فضای نگه‌داری از كودكان كارگران نیز وجود دارد. حتی نوزادان هنگام كار مادران در كنار آن‌ها قرار دارند.
الف) اشخاص:
این كارگاه‌ها توسط افرادی كه دارای شرایط مالی مناسبی هستند تشكیل شده‌اند و در این كارگاه‌ها شرایط بهداشتی بهتری حكم‌فرماست. اغلب این كارگاه‌ها دارای سایت‌های تجاری و فروشگاه می‌باشند.
ب ) ارگان‌ها:
این كارگاه‌ها اغلب توسط سازمان ملل، صلیب سرخ و ارگان‌های خیریه تاسیس شده‌اند در این كارگاه‌ها قوانین بهداشت كار و محیط و به كارگیری كارگران، سن قانونی رعایت می‌شود.
شركت SDC سوئیس یكی از شركت‌هایی است كه در سال ۱۹۶۰ اقدام به تاسیس كارگاه قالیبافی برای خانواده های فقیر نمود امروزه یك سالن بزرگ بافندگی با صدها بافنده به كار تولید می‌پردازند.
● شركت‌های عمده تولیدكننده
▪ شركت‌های تولیدكننده فرش بسیار زیاد هستند عمده‌ترین آن‌ها عبارتند از
▪ Rugman
▪ Jawalakel
با توجه به ارتباط مستقیم میان تقاضا یا مصرف‌كننده و قیمت نهایی تولیدكننده عمده فرش سعی در بهبود شرایط مطلوب شغلی و زیست محیطی كه دلیل و دوام توسعه كشور می‌باشد دارند. كارآمدترین جریان تولید محصولات زمانی است كه كاهش منابع و آلودگی همراه باشد. بدین لحاظ شركت‌های عمده صادرات فرش اقدام به تاسیس كارگاه‌های تولید در سطح كشور نموده‌اند.
الف - نقشه
ب- مواد اولیه
ج- بافت
د - تكمیل
ه- عرضه
الف - نقشه
در طراحی نقوش فرش نپال بیشتر از شیوه دستی استفاده می‌شود.
نقوش و موتیف‌های به كار رفته در فرش‌ها به دو دسته سنتی و جدید تقسیم می‌شوند
در نقوش سنتی بیشتر از موتیف‌هایی كه ریشه در سنت‌ها و باورهای دینی اكثریت مردم وجود دارد استفاده می‌شود.
گل نیلوفر آبی، اژدها، ببر، نقوش هندسی و پرنده‌های اسطوره‌ای او... نشان از نیرو ـ قدرت و رفاه و خوشبختی است طرح ببر از نقوش اصلی و فلسفی فرش نپال به شمار می‌رود.
در طراحی فرش كلاسیك و معاصر از فرش‌های هند، چین، پاكستان و تركیه الهام گرفته می‌شود كه غالباً برای راه‌روها و كفپوش فروشگاه‌ها استفاده می‌شود.
طراحان ماهر و سنتی در نپال با مهارت بسیاری طرح‌های سنتی را به طرح های جدید تبدیل می‌كنند. طرح‌های جدید را طراحان آمریكائی و هنرمندان اروپایی با استفاده از طیف گسترده رنگ به ما پیشنهاد می‌كنند.
در طراحی‌های كامپیوتری و طراحان نسل جدید مشتری از طریق اینترنت طرح‌ها را انتخاب می‌كند و با پست الكترونیك و یا CD كه گاهی تا ۱۰۰ تصویر در آن ذخیره می‌باشد برای مشتری به صورت رایگان فرستاده می‌شود.
ب - مواد اولیه
۱- پشم
۲ - پنبه
۳ -ابریشم
۴ - ریسندگی
۵ - رنگرزی
۶ - ابزار
۷ - دار
۱ – پشم
خامه فرش‌ها از پشم تهیه می‌شود كه معمولاً از پشم‌های نپال، استرالیا، زلاندنو استفاده می‌شود.
۲ – پنبه
از پود كلفت و نازك كه از جنس پنبه است در بعد از هر رج بافت استفاده می‌شود.
چله فرش‌ها از پنبه تهیه می‌شود پود فرش‌ها از پنبه تهیه می‌شود
۳ – ابریشم
ابریشم در بافت فرش‌های نپال به صورت بسیار كم مورد استفاده قرار می‌گیرد كه معمولاً از چین به این كشور وارد می‌شود
۴ - ریسندگی
با توجه به موقعیت آب و هوایی نپال تولید پشم در مناطق جلگه‌ای دارای رونق خاصی است و غالباً فرش‌های نپال از پشم‌های این نواحی بافته می‌شوند.
ریسندگی‌ فرش‌ها به صورت دستی و توسط كارگران انجام می‌شود. در كارگاه‌های قالیبافی اتاق‌هایی تعبیه شده است كه زنان در آنجا پشم‌ها را درجه‌بندی می‌كنند عمل كاردینگ و ریسندگی نهایی توسط مردان انجام می‌شود.
پس از پشم تبت و نپال در بافت فرش از پشم‌های زلاندنو و انگلیسش استفاده می‌شود. پشم‌های انگلیسی به تازگی جایگزین پشم استرالیایی گردیده
به گفته رئیس اتاق بازرگانی بریتانیا نپال در سال ۱۳ هزار تن پشم وارد می‌كند كه سفارت انگلیس نقش مهمی را در این زمینه ایفا می‌كند پشم انگلیسی به صورت طبیعی دارای خاصیت ارتجاعی و نرم است.۵ - رنگرزی
پشم‌هایی كه غالباً در رنگرزی استفاده می‌شود دسترسی می‌باشد برای رنگرزی آن‌ها از مواد رنگزای طبیعی استفاده می‌شود. رنگرزی درون دیگ‌ها بسیار بزرگ مسی با حرارت شعله‌هایی كه از سوختن چوب حاصل شده صورت می‌گیرد. اما رنگرزی با مواد رنگزای طبیعی دارای شات نیست و امروزه رنگرزی شیمیایی و صنعتی به دلیل ثبات و تنوع رنگ بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. رنگرزی طبیعی نیز با بالاترین كیفیت انجام می‌شود و از موادی استفاده می‌شود كه به روی سلامت رنگرزها و بافندها تاثیر منفی نداشته باشد.
مسئولان كشاورزی نپال از كشت گیاهان رنگزای محلی بسیار پشتیبانی می‌كنند
۶ - ابزار :
ابزار مورد استفاده قالیبافان نپال تکامل نیافته وابتدایی می باشد . وبه لحاظ بهداشتی ظاهری کاملا" نامناسب دارد.
۷- دار :
در كارگاه‌های بافت فرش نپال از دارهای عمودی استفاده می‌‌شود كه غالباً با چوب ساخته می‌‌شوند. واحد از نوع دار و كول، گردان استفاده می‌شود. اكثر دارها بهداشتی نبوده و بافنده در شرایط مناسب قرار نمی‌گیرد.
ج - بافت
۱ - چله
۲ - زیرسازی
۳ - گره
۴ - شیرازه
۵ - پود
۶ – قیچی
۷- رجشمار
۱ – چله
چله کشی قالی های نپال غالبا" به روش فارسی انجام میشود
۲ – زیر سازی
در اکثر فرشهای بپال عمل زیرسازی انجام نمیشود و از ابتدای چله بافنده شروع به بافت می کند .
۳ - گره :
استفاده از فن (حوله‌بافی) در فرش‌های ساده‌باف از ایرانیان قدیم، مصری‌ها و مدیترانه شرقی وارد شده است. در بافت فرش نپال از گره متقارن استفاده می‌شود.
۴ – شیرازه
در بافت فرشهای نپال شیرازه پیچی رواج ندارد .پس از اتمام بافت ابتدا نواری از جنس برزنت به پشت فرش چسبانیده شده سپش شیرازه به فرش دوخته می شود .
۵- پود دهی :
به دلیل رجشمار پایین فرش های نپال عمدتا" پس از چند رج بافت یک بار عمل پوددهی انجام می شود .این عمل باعث تند شدن روند تولید وکاهش قیمت خواه شد
۶ - قیچی:
در برش فرش‌ها از قیچی‌های خارجی استفاده می‌شود و معمولاً فرش‌ها به صورت ماشینی پرداخت می‌شوند.
۷- رجشمار :
تراكم فرش‌ها معمولاً ۸۰ـ۱۰۰ گره در اینچ مربع است
اما به طور كلی فرش‌های این كشور با تراكم ۶۰ ـ ۸۰ و ۱۰۰ گره در اینچ مربع تولید می‌شوند
د - تكمیل
۱ - پرداخت
۲ - شستشو
۳ - دواشویی
۴ - داركشی
۱ - پرداخت
در خاتمه مراحل بافت عمل پرداخت فرش انجام میشود . به دلیل ناهمواری سطح قالی به وسیله تیغ سطح فرش یکنواخت می شود .در کارگاه های کوچک این عمل توسط دست صورت می گیرد .اما در کارگاه های بزرگ ماشین جایگزین انسان شده است .
۲ - شستشو:
فرش ها پس از بافت و تكمیل قبل از عرضه به بازار و یا صادرات جهت شستشو و كارگاه‌های قالیشویی منتقل می‌شوند.
فرش‌ها توسط مواد شوینده شسته می‌شوند تا آلودگی‌ها و تیره‌گی‌ها رفع شود.
فرش‌ها بین ۵ـ۴ روز در مقابل خورشید قرار می‌گیرند.
پرداخت نهایی نیز در انتهای كار صورت می‌گیرد.
۳ – دواشویی
در شستشوی و صنایع فرش نپال استاندارد ISO ۹۰۰۱ كیفیت رعایت می‌شود در فرآیند شستشو هیچ ماده شیمیایی و سفیدگری استفاده نمی‌شود و معمولاً عملیات ضد بید كردن نیز انجام نمی‌شود.
۴ – داركشی
پس ازتکمیل مراحل شستشو عمل داركشی به روی فرش ها انجام می‌شود. به دلایل مختلفی مانند عدم مهارت بافنده در کوبیدن دفتین ویا پود دهی صحیح و...قالی ها دارای اختال طول وعرض ویا مشکلات مشابه خواهند شد . که باتوجه به نوع نقص در کارگاه دارکشی این مشکل برطرف خواهد شد .اما نکته حائز اهمیت این است که به دلیل وجود تخته حائل که پشت دار قالی نسب میشود غالب فرش های بافت نپال پهنای نایکنواخت ندارند .
ه- عرضه :
۱ – بسته بندی
۲ – حمل ونقل
۳ – مراکز فروش
۴ –بازارها
۵ - صادرات
۶ –تجارت الکترونیک
۷ - قیمت های عرضه و فروش
۱ - بسته‌بندی :
در خاتمه مراحل تولید فرش عمل بسته‌بندی یا عدل‌بندی صورت می‌گیرد برخلاف روش‌های رایج، فرش‌های نپال به صورت لوله شده در برزنت و كاغذ پیچیده می‌شوند.
۲ - حمل و نقل :
در صورت عقد قرارداد با مشتری‌ها به انتخاب مشتری به یكی از ۴ روش زیر كالا برای آن‌ها ارسال می‌شود.
۱ـ هواپیما
مشتری‌های عمده می‌توانند از نزدیك‌ترین فرودگاه‌ها استفاده كنند كه هزینه‌های حمل و نقل را كاهش می‌دهد.
۲ـ پست :
اگر فرش‌ها به طریق پست برای مشتری فرستاده شود هزینه بسیار افزایش پیدا می‌كند اما شركت‌های پستی مانند DHL بسته را در حدود ۴ روز بعد به مشتری می‌رسانند.
۳ـ بنادر :
اگر فرش‌ها به تعداد زیاد و توسط مشتریان عمده سفارش داده شوند با ترانزیت به بنادر منتقل شده و توسط كشتی ارسال می‌شود.
۴ـ ترانزیت :
در صورت تمایل صادركنندگان می‌تواند از نمایندگی‌های حمل و نقل محلی استفاده كنند.
۳ – مراکز فروش
در مراكز فروش فرش نپال خدمات مشاوره‌ای به مشتریان ارائه می‌شود مانند مشاهده فرش در فضای دكوراسیون منزل یا محیط موردنظر مشتری توسط كامپیوتر در فروشگاه‌های نپال مجموعه خوبی از فرش‌های ایرانی گردآوری شده است.
فرش‌های بافت نپال توسط برخی كشورها به ضمانت ۱۵ ساله به فروش می‌رسد.
۴ - بازارها :
خریداران اصلی فرش نپال كشورهایی مانند آلمان و آمریكا هستند اما فروشندگان و صادركنندگان فرش نپال در پی ایجاد بازارهای جدیدی در انگلستان هستند.
Khetan یكی از تولیدكنندگان فرش نپال می‌گوید دورنمای بازار انگلیس بسیار خوب و پرشور و شوق است و ما ملاقات‌هایی با واردكنندگان بریتانیایی داشته‌ایم.
رئیس انجمن مركزی صنایع فرش نپال در پی یافتن بازارهای جدید برای فرش اظهار می‌دارد كه سمینارهایی در گذشته برگزار كرده‌ایم مانند سمینار ژانویه سال ۲۰۰۰ كه در مورد روش‌های ورود پشم انگلیس به فرش نپال بوده است و در آینده نیز چنین برنامه‌هایی خواهیم داشت.
۵ - صادرات
نپال یكی از كشورهایی است كه با شرایط آسان عضو سازمان تجارت جهانی (WTO) شده است كنف هندی، نیشكر، توتون و دانه‌های روغنی محصولات عمده صادراتی این كشور می‌باشد.
۸۰ درصد درآمد ارزی نپال به فرش اختصاص دارد. در سال ۲۰۰۱ به دلیل فشارهای موجود در اقتصاد جهانی و شورش Maoist ها این رقم كاهش پیدا كرد. آلمان،‌ اتریش، سوئیس، استرالیا و آمریكا خریداران فرش نپال می‌باشند در سال ۱۹۹۱ دولت اصلاحات اقتصادی را با تشویق سرمایه‌گذاری خارجی آغاز كرد.
كاهش یارانه‌ها، خصوصی كردن صنایع و اخراج كارمندان دولتی ابزارهای دیگر دولت بود. ۵ سال بی‌ثباتی سیاسی، اصلاحات اقتصادی را دچار اخلال كرد.
با این حال عدم دسترسی به دریا و بلایای طبیعی نیز باعث كم شدن سرمایه‌گذاری خارجی شده است.
۶۰ درصد از بودجه توسعه نپال توسط كمك‌های بین‌المللی و جهانی صورت گرفته است. كه فرش و اشتغال زنان بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است.
كارت اعتباری و تجارت بدون جابجایی فیزیكی وجه نقد در نپال امكان‌پذیر نیست زیرا قانون تامین اعتبار توسط سایت‌ها Cyber وجود ندارد. كه دولت نپال در پی ایجاد آن می باشد.
از سال ۱۹۸۰ كه كار كودكان غیرقانونی شناخته شد و رسانه‌های غربی به این موضوع توجه كرده‌اند صادرات فرش نپال به شدت سقوط كرد. نصب برچسب child – labor در پشت فرش‌ها تمهیدی برای رعایت این قانون است.
فنلاند یكی از كشورهایی است كه كمك‌های تخصصی و بین‌المللی در زمینه‌های مختلف صادرات و زیست محیطی خود را در سال‌های اخیر افزایش داده است. در صنایع جانبی و تولیدی فرش نپال نیز استاندارد ISO ۹۰۰۱ كیفیت در مورد ظرفیت‌های شغلی و تاسیس آزمایشگاه‌های كنترل كیفیت اجرا می‌شود. مركز Metrology و استاندارد نیز در حال تاسیس است.
۶- تجارت الكترونیك
در نپال عمده صادرات به وسیله تجارت سنتی صورت می‌گیرد اما سفارش‌پذیری توسط شبكه‌های جهانی اینترنت و E-mail بسیار رایج می‌باشد.
در سایت‌های مختلف مشتری‌ها می‌توانند طرح‌های مختلف فرش را مشاهده كنند و از طریق پست الكترونیك فرش موردنظر خود را سفارش دهند.

ماخذ :
http://www.dmvclinic.com/nepal/NepalGallery/carpet_JPG.html
www.empressorient.com http://www.who.int/social_determinants/advocacy/gallery_gianotti/en/index۱.html
http://www.tribe-london.com/about_carpets.htmlhttp://www.travel-nepal.com/craft/jhc
http://www.rayjeanne.com/NepalPages/P۲Agorkha۱۹۹۹.htm
http://www.tradeport.org/countries/nepal/۰۱grw.html
http://www.nepalrugmark.org/main.html
http://www.mythinglinks.org/LorenzWatkins۲A.html
www_nepaliproducts_com-images-carpet_jpg.htm
http://www.nepalrugmark.org/main.html
www۲.bremen.de/info/ nepal/antique/carpet-۴.htm
www۲.bremen.de/info/ nepal/antique/carpet-۵.htm
http://www.carpet۲۴.com/de/portal/۱۰_zeitschriften/step۲۰۰۵.html
http://www.interlog.com/~wwhite/nepal۱۳.html
http://www.kashandia.com/collections/nepalese.asp
www.nepalcarpetexport.org/
www.nepalesehandicrafts.com
www.visit-nepal.com/nepal-handicraft.htm
http://www.csmworld.org/public/sbc/profile.htm
www.bagmati.net/cgi-bin/ewf/fc/scripts/ewf_page_loader_fc.cgi?page=rugmark.src
http://www.djclark.com/images/work/pages/۰۲.html
http://www.fncci.org/ecolabelproject
www.jaxrugs.com/jv۴.htm
http://www.charitysalesonline.org/carpet
http://www.discount-accessories-outlet.com/۲/AreaRugs_Small.asp
استاد راهنما : عبدالله احراری
تهیه کننده : فروغ اسماعیلی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی فرش ایران