جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

عنصر پتاسیم هم ؟... عجب !!!


یكی از اصلی ترین عناصر هم قطار سدیم، عنصری است به نام پتاسیم یا به عبارتی كالیوم. این دو عنصر ضروری دركنار هم و صد البته با همكاری سایر اعضایی كه در اقیانوس بدن انسان دست در دست هم فعالیت می كنند، حیات بشری را گام به گام محافظت و مراقبت می كنند.پتاسیم نیز از اعضای كاتیونی یعنی یون با بار مثبت به شكل K+ بدن است كه به طورعمده در مایعی كه فضای داخل سلول را در بر می گیرد مایع درون سلولی موجود است. البته مشاهدات نشان می دهند كه این كاتیون در مایع خارج سلولی نیز به مقدار كم وجود دارد. باز هم اشاره می كنیم كه این عدم برابری بین مایع خارج و داخل غشاء سلول، خود به خودی نیست و به طور فعال كنترل می شود. چطوری؟ ساده است این نتیجه چهار و نیم میلیارد سال تكامل تدریجی در طول حیات بشری است كه فقط از دست خداوند ساخته است. حال ببینیم این عنصر چه نقش هایی در بدن ما دارد:
پتاسیم در تنظیم موازنه فشار اسمزی نقش دارد، در توازن اسیدی- بازی محیط بدن دخیل است و با همكاری كلسیم، تنظیم فعالیت های عصبی و نیز ماهیچه ای را بر عهده دارند. البته این تنظیم از مسیر پیچیده ای می گذرد كه خلاصه آن منجر به جریان عصبی یا انقباض و انبساط عضله می شود. به عنوان یك كاتالیزور در واكنش های حیاتی از جمله ساخت مواد پروتئینی در بدن یا تولید مواد انرژی زا گلیكوژن عمل می كند و به این ترتیب پتاسیم باعث رشد سلولی نیز می شود. چون این عنصر در بافت بدون چربی موجود است با استفاده از آن پتاسیم رادیو اكتیو ، تمایز توده بافت های چربی و بدون چربی بدن را بررسی می كنند. پتاسیم مثل منیزیم به عنوان منبسط كننده ماهیچه عمل می كند - دقیقا برعكس كلسیم كه منقبض كننده عضله است - در ترشح هورمون ها نقش دارد، باعث سلامت سیستم عصبی انسان نیز هست. تپش طبیعی قلب و كنترل فشار خون را به عهده دارد و بالاخره به همراه سدیم باعث تعادل آب بدن و عبور انتخابی غذا از جدار سلولی می شود.
ابتدا كمی درباره كمبود و اختلال این عنصر صحبت كنیم؛ به كمبود آن هیپوكالمی می گویند كه در اثر دریافت داروهای ادرار آور دیورتیك، اسهال و استفراغ طولانی و نیز به علت مصرف دخانیات و قهوه زیاد رخ می دهد. در این حالت علایمی مثل ضعف عضلات، آلكالوز متابولیسمی، اختلال در عمل انسولین و در تحمل گلوكز، نارسایی قلبی، خشكی شدید پوست، جوش های پوستی، احساس سرما، یبوست، افسردگی، تورم و آب آوردن پوست، عصبیت و تشنگی مفرط، كاهش فشار خون، تهوع و تنگی نفس بروز می كند.
برعكس؛ به وضعیت اضافه پتاسیم هیپركالمی می گویند كه عمدتا حین دهیدراته شدن بدن رخ می دهد و علایم آن از جمله پارگی سلول، اختلال دستگاه عصبی مركزی، آشفتگی ذهنی و تاكی كاردی فلج عضله قلبی هستند. اما در نهایت، منابع طبیعی غذایی حاوی پتاسیم كدامند؟ توجه بفرمایید، غنی ترین منبع آن میوه ها و سبزی های مختلف و همچنین گوشت تازه است، مثلا زردآلو، موز، انگور، آووكادو، ملاس چغندر ، كدو تنبل، سیر و سیب زمینی. از سایر خوراكی های منبع، لبنیات و غلات كامل، ماهی و جوجه، مخمر آبجو، خشكبار، سبوس گندم، خرما و انجیر را می توان نام برد. ملاحظه می كنید كه با انواع خوردنی های در دسترس خود، به راحتی می توانیم نیاز روزانه را تامین كنیم ، لذا به شكر خدا جای نگرانی خاصی نیست، فقط باید عنایت داشت.
منبع : خبرگزاری فارس