سارکوزی در گرداب خاورمیانه

انتقادهای زیادی در محافل داخلی و خارجی فرانسه از سیاست خارجی سارکوزی و تیم همراهش به ویژه در حوزه خاورمیانه صورت گرفته، اما کاخ الیزه همچنان بر ادامه رویکرد پر انتقاد خود پافشاری می کند و همین امر سبب شده سیاست خارجی پاریس با چالشهای جدی روبرو شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، پیروزی نیکلا سارکوزی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه سال گذشته احتمال تغییر در سیاست خارجی این کشور به ویژه درخاورمیانه را به بحثی جهانی تبدیل کرد. سارکوزی پیش از این، "تونی بلر" نخست وزیر سابق انگلیس را الگوی مناسبی از یک رهبر سیاسی توصیف می کرد؛الگویی که وی در هشت ماه ریاست خود درصدد بوده تا آن را در فرانسه نیز در پیش بگیرد.
در مقابل سیاستهای بلر که در دوران نخست وزیری خود فاقد محبوبیت بود، رهبران فرانسه اغلب به داوری جامعه روشنفکری نسبت به عملکرد خود حساس بوده و از همین رو، گاهی اوقات به ویژه در سیاست خارجی، در انتخاب بین امور واقعی و انتزاعی سر درگم هستند.
به نظر می رسد سارکوزی درصدد است مناسبات فرانسه با جهان خارج را نه بر مبنای ایده های روشنفکری که در فرانسه به صورت سنتی قدرتمند است، بلکه بر مبنای واقعیات ساده، اما شفاف جامعه بین المللی پایه بگذارد.
نخستین کشوری که سارکوزی روابط کشورش را با آن بهبود بخشید، ایالات متحده آمریکا بود. ابرقدرتی که در اغلب سال های پس از جنگ جهانی دوم، روابطی چندان گرمی با فرانسه نداشته است. از همین رو، نیکلا در نطق پیروزی خود به صراحت تاکید کرد که آمریکا می تواند بر روی دوستی فرانسه حساب کند.
تغییر در مناسبات آمریکا و فرانسه، به طور طبیعی بر نگرش دولت جدید فرانسه نسبت به خاورمیانه نیز تاثیر گذاشت.
هرچند که در دو سه سال پیش، آمریکا و فرانسه سیاست مشترکی در برابر سوریه و لبنان وهمچنین تا اندازه زیادی نسبت به برنامه هسته ای ایران داشتند، اما تفاوت دیدگاههای دوکشور درباره بحران عراق و روند صلح بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین، در بی اعتمادی نسبی دو کشور به یکدیگر بی تاثیر نبوده است.
در رژیم اسرائیل، ایهود اولمرت نخست وزیر و شیمون پرز از پیروزی سارکوزی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به گرمی استقبال کردند و او را "دوست اسرائیل" نامیدند.
"بنیامین نتانیاهو" رهبر اپوزیسیون راستگرای رژیم اسرائیل نیز موضعی مشابه اولمرت در برابر پیروزی سارکوزی گرفت و رئیس جمهوری فرانسه را نه فقط دوست اسرائیل که دوست شخصی خود هم دانست.
آنچه به ویژه سبب جلب توجه پرز به سارکوزی شد، اظهارات رئیس جمهوری فرانسه درباره خاورمیانه در نطق پیروزی او بود. نیکلا در نطق خود، تمام طرف ‌های درگیردرخاورمیانه را به غلبه بر نفرت خود فراخواند و تاکید کرد که کشورهای خاورمیانه لازم است از حرکتی که کشورهای اروپایی ۵۰ سال پیش برای آفرینش اتحادیه اروپا از خاکستر جنگ دوم جهانی آغاز کردند، الگوبرداری کنند و "اتحادیه مدیترانه ای" را پایه بگذارند.
نزدیکی سارکوزی به رژیم اسرائیل، به معنای رها کردن فلسطینی‌ ها ازسوی فرانسه نیست، زیرا پاریس در هر حال به ایجاد توازن بین منافع اعراب و اسرائیل نیاز دارد.
ازسوی دیگر، سوریه نیز پس از پیروزی سارکوزی به تعدیل مواضع فرانسه نسبت به آنها امیدوار بود، اما به نظر می رسد در ماههای اخیر موضع فرانسه نسبت به سوریه نه تنها بهتر نشده، بلکه به تیره تر شدن این روابط نیز منجر گردید.
باوجود همه انتقادهایی که در محافل داخلی و خارجی فرانسه نسبت به رفتار جدید مردان الیزه صورت گرفته است، اما سارکوزی و تیم همراهش همچنان بر ادامه رویکرد خود پافشاری می کنند.
در مورد بحران عراق هم اگرچه سارکوزی به هم پیمان نزدیک آمریکا تبدیل نشد، اما زخم های برجا مانده در روابط دو کشور بر سر این موضوع را تاحدودی التیام بخشید.
مخالفت با برنامه هسته ای ایران هم زمینه ‌ای برای نزدیکی بیشتر فرانسه به آمریکا فراهم کرد. هر چند که در طول چند سال گذشته، دولت شیراک با آمریکایی ها برای تحت فشار گذاشتن ایران همراهی کرد، اما آنان همواره از تغییر ناگهانی موضع فرانسه در این باره نگران بودند. به نظر می رسد سارکوزی، موضعی خصمانه تر از شیراک در برابر ایران اتخاذ کرده و در این باره هر چه بیشتر به آمریکا نزدیک شده است.
به هر حال، به قدرت رسیدن نیکلا در فرانسه برای دولت آمریکا همراه با امید بود. آمریکایی ها به چهره ای مانند بلر در فرانسه نیاز داشتند، آن هم زمانی که وی در حال ترک صحنه قدرت در بریتانیا بود.
در هشت ماهی که سارکوزی بر کرسی قدرت در الیزه تکیه زده، فرانسه موجی پردامنه از تغییر و تحولات را تجربه کرده است.
رهبر جدید الیزه با رویکرد نزدیکی به بلوک غرب به ویژه آمریکا بسیاری از بنیادها و اصول سیاست خارجی این کشور را تغییر داد. دیپلماسی فرانسه در این هشت ماه در مناقشات و بحرانهای منطقه ای به ویژه بحرانهای فلسطین، لبنان و مسئله هسته ای ایران، سیاستی جدید را به نمایش گذاشت.
شیوه سارکوزی در سیاست خارجی فرانسه، شیوه ای متفاوت و سنت جدیدی است، اما این واقعیت را نباید از نظر دور داشت که سیاست خارجی یک کشور، بحثی نیست که به راحتی دچار تغییر و تحول شود، زیرا این سیاست به منافع اقتصادی و سیاسی یک کشور برمی گردد. شیراک می خواست اراده پاریس بر ایجاد نوعی تفاوت و فاصله بین کاخ الیزه و کاخ سفید را نشان دهد، اما این منش دیپلماسی به هیچ وجه در دوران سارکوزی مشاهده نمی شود.
سارکوزی قصد دارد ثابت کند که فرانسه و آمریکا باه م متحد هستند. از دیگر ویژگی های مشترک وی با دولتمردان آمریکا، حساسیت منفی و بدون دلیل به ایران به ویژه در مسئله هسته ای است، لذا سیاستهای سارکوزی در این رابطه درست همانند سیاستهای آمریکا و رژیم اسرائیل است.

منبع : نوسازی