Zeppelin

این مقاله درباره یکی از اختراعات بشر در زمینه پرواز می باشد که از نظر بسیاری یکی از بهترین اختراعات و یکی از عظیم ترین وسایل پرواز و تعلیق در هواست. هواناو نام این اختراع بوده و راهکاری بسیار زیرکانه برای به پرواز در آوردن آن به کار رفته است. برعکس هواپیماهای دیگر مثل هواپیماهای مسافربری، هلیکوپترها جت ها و غیره که از قدرت موتور و از باله ها و برش هوا برای بلند شدن و پروازاستفاده می کنند هواناوها از یک محفظه بسیار بزرگ که از گازهایی با چگالی ای کمتر از چگالی اتمسفر پر شده به هوا بر می خیزد که همچنین این پروسه نیازمند کار توسط تعداد زیادی از افراد می باشد. هواناوها از کنترل بسیار خوبی در هوا برخوردار بودند و از این رو پس از اختراع آنها در اواخر صده هجده میلادی در ابعاد بزرگی از آنها استفاده شده گر چه دیری نپایید که اختراع هواپیما و وسایل پروازی دیگر و همچنین بروز مشکلات و سانحه های هوایی برای این هواناوها استفاده از آنها را در اکثر نفاط دنیا به حداقل خود رسانده بزرگ ترین سانحه هوایی در مورد این وسیله، فاجعه هیدنبرگ (Hindenbergh) می بود.
● هواناو چیست؟
هواناو متشکل از یک بالن بیضی شکل که زا سازه ای با جنس آلیاژ آلومینیوم همراه با ستون های بلند افقی ساخته شده است. به طور کلی چهار نوع هواناو وجود دارد:
۱) هواناو سخت (Rigid)
۲) هواناو نرم (Blimp)
۳) هواناو نیمه سخت
۴) هواناو آهنی
هواناو سخت متشکل از یک فرم سخت که از تعداد زیادی سلول گازی غیر متکارم پر شده است. این هواناوها برای حفاظ حالت بالون خود نیاز به فشار داخلی گاز ندارند! به علت موفقیت کمپانی Zeppelin در ساخت هواناوهای سخت، این هواناوها با نام Zeppelin نیز شناخته می شوند. هواناوهای نرم که Blimp نیز نامیده می شوند از فشار گاز داخل بالون برای شکل دهی به آن استفاده می کنند.
نیمه سخت به هواناوهای گفته می شود که به فشار گازهای مخصوص خود برای شکل گیری .... نیاز دارند ولی همچنین دارای سازه های افقی ای که شت بالون شروع می شوند هستند که به طور نسبی حالت بیضی شکل بالون را حفظ نمایند. هواناوی آهنی دارای ساختاری ما بین هواناوهای سخت و نرم هستند، به طور که بدنه بالون آنها با دور نازکی از آهن به جای جنس هواناوی معمول پوشیده شده است.
در اوایل استفاده از هواناوها گاز اولیه مورد استفاده در آن برای برخاستن هیدروژن می بود. تا سال ۱۹۵۰ تمامی کشورهای دارای هواناو از این گاز برای به پرواز در آوردن آنها استفاده می کردند. البته همه کشور ما به جز آمریکا دلیل استفاده از هیدروژن نیز قدرت بالاتر آن برای لیفت (معلق شدن) و همچنین ارزان بودن این گاز نسبت به هلیم بود. آمریکا نیز هیچ گونه تمایلی به صدور هلیم به خارج از کشور به علت کمبود آن و همچنین یک سری سیاست های خاص نبورده ولی می توان آتش زا بودن هیدروژن را بزرگترین عیب آن دانست. آتش زا بودن هیدروژن دقیقا همان خاصیتی بود که باعث بروز...هیدنبرگ شد. از سال ۱۹۲۰ تقریبا تمامی هواناوهای آمریکای مجهز به هلیم شدند.
● نگاهی بر تاریخچه هواناو
هواناو را می توان اولین وسیله پرواز می دانست. البته هواناو و ما دقیقا پس از بوجود آمدن بالون ها در صده ۱۷ میلادی به دنیای .... پا گذاشته. در صده ۱۸۹ مهندسان پرواز سعی بر ساخت و گسترش و تکمیل کردن ساختار بالون ها بودند تا اینکه هواناوها با ساختاری متفاوت از بالون ها بودند تا اینکه هواناوها با ساختاری متفاوت از بالون ها بوجود آمدند. برتری هواناوها نسبت به بالون ها را می توان گنجایش بیشتر بار مسافر داشت. در سال ۱۸۸۰ آقای Stepanovic از سربستان اقدام به طراحی یک هواناو نمود که قبل از به پرواز در آمدن آتش گرفت. نمونه چنین حوادثی در دنیای هواناو کم نیست.
● Zeppelin و جنگ جهانی
استفاده از هواناوها با عنوان بمب انداز در جنگ جهانی اول در دستور کار دولت ها قرار داشت. ۵ مارچ ۱۹۱۲ سوزی بود که نیروهای ایتالیا برای اولین بار از هواناو به عنوان هدف نظامی استفاده شد. آنها از آن به عنوان بمب انداز در پشت خطهای نیروهای تریکه در طرابلس استفاده کردند. کونت زیپلین و دیگر روسای نظامی آلمان بر این بارو بودند که هواناو بهترین و ایده آل ترین وسیله برای بمب باران اهداف دشمن می باشد.
بمب باران هوایی بریتانیا توسط نیروهای آلمانی در ۱۹۱۴ شروع شد. در ۱۹۱۵ به اوج خود رسید و تا پایان ۱۹۱۷ نیز ادامه یافت. در نهایت هواناو اهدافی را بمباران کرد ولی ثابت شد که ردیابی هدف، انتخاب هدف و بمباران کردن آنها در بهترین شرایط نیز کار دشواری است.
در جنگ جهانی دوم آلمان با توجه به تجربه استفاده از هواناوها در جنگ جهانی آنها اقدام به تولید انبوه از آنهنا برای بمباران کردن اهداف بی پایان خود کرد. ژاپنی ها در حمله به بندرها برکه موجب ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم شد از ۱۰ هواناو سخت بهره جست. بعد از آن اتفاق آمریکا در ابعاد بسیار وسیع شروع به تولید هواناو کرد.
● فاجعه هیندنبرگ
LZ۱۲۹ Hindenburg نام یکی از هواناوهای آلمانی ای می باشد که به همراه خواهر کوچکترش Lz۱۳۰ Graf به عنوان بزرگترین هواناوهایی که تا آن زمان ساخته شده بودند شناخته شد. این هواناو به افتخار دومین رئیس جمهور آلمان آقای Hindenburg Paul Von نام گذاری شد.
هیندنبرگ در سال ۱۹۳۵ به وسیله کارخانه Zeppelin طراحی و تولید شد. جنس این هواناو آیاژ آلومینیوم. طول آن ۲۴۵ متر (۸۰۴ فوت) و قطر آن ۴۱ متر (۱۳۵ فوت) یعنی بلندتر از بوینگ ۷۴۷ می باشد. همچنین این هواناو فقط ۲۳.۸ متر کوتاه تر از تایتانیک می باشد. کابین هیندنبرگ برای ۵۰ نفر مسافر جمع ۶۱ نفر (مسافر و خدمه) طراحی شده بود. هیندنبرگ برای بلند شدن از هیدروژن استفاده می کردو گنجایش گاز در آن ۲۰۰.۰۰۰ متر مکعب بوده و دارای چهار پیشرانه ۱۳۰۰ اسبی دیزلی مرسدس بنز می بود. حداکثر سرعت آن نیز ۱۳۵ کیلومتر (۸۴ مایل) بود.
در روز ۶ می سال ۱۹۳۷ در ایستگاه هوایی Lakehulst در شهر منچستر ایالت New Jersey آمریکا به ناگاه هیندنبرگ غرق در آتش شد. آتشی که سریعا تمام فضای آن را احاطه کرد باعث سقوط عانی آن شد و ۳۵ نفر از خدمه هوایی آن و ۱ نفر از خدمه روی زمین را به گام مرگ کشاند. دلیل آتش گرفتن هیندنبرگ هنوز هم پس از گذشت تقریبا ۷ دهه در حاله ای از ابهام به سر می برد. پس از این استفاده از هواناو در سراسر جهان به مقدار چشم گیری کاهش یافت. فاجعه هیندنبرگ به عنوان یکی از وحشتاک ترین و بزرگ ترین صانحه های نام برده می شود.
● هواناو در قرن ۲۱
با وجود آنکه امروزه دیگر از زیپلین های برای حمل مسافر استفاده نمی شود. ولی هنوز هم در گوشه و کنار جهان می توان آنها را در هوا یافت. امروزه از آنها به عنوان وسایلنقلیه تبلیغاتی برای کمپانی های بزرگ و یا در زمان برگزاری نمایشگاه ها یا المپیک برای جلب توجه استفاده می شود. کمپانی ای همچون Good Year، Holden و کمپانی های بسیار دیگری از انواع هواناوها برای هرچه بیشتر در معرض دید بودن استفاده می کنند.

منبع : carx1