مصائب آب آشامیدنی در اهواز

اکنون ۵ سال از آن تاریخ می گذرد و کارون همچنان آلوده است . فاضلاب شهری ، کشاورزی و صنعتی هنوز وارد کارون می شوند و کودکان و مردمان این شهر از آلودگی آب ، بیمار... .
" بحران آب بیش از هر جنگی ، جان انسان ها را می گیرد و اگر شرایط فعلی ادامه یابد ، ۵۰۰ میلیون نفر تا ۹ سال دیگر از امکانات بهداشتی بی بهره خواهند بود و تا سال ۲۰۲۵ میلادی نیز ۸۰۰ میلیون نفر از جمعیت جهان ، آب غیربهداشتی مصرف خواهند کرد. "
این سخن را چندی پیش نماینده سازمان ملل متحد در ایران عنوان کرده بود.
● آب آلوده ، عامل ۱۰ درصد بیماری ها
سازمان بهداشت جهانی ، آب ناسالم را عامل یک بیماری از هر ده بیماری و ۶ درصد مرگ و میرها در سراسر جهان می داند. تب روده ای یا حصبه و تب مالت از مهمترین بیماری های ناشی از استفاده از آب آلوده به میکروب ها است که در جریان آن مغز، سیستم عصبی و چشم از مهمترین بافت هایی هستند که در جریان این بیماری ها آسیب می بینند.این گزارش می افزاید: در کشورهای توسعه یافته آب در کمتر از یک درصد موارد عامل مرگ و میر افراد است که این میزان در کشورهای در حال توسعه به ۱۲ تا ۲۳ درصد می رسد.
همچنین در گزارشی که بانک جهانی از وضعیت آلودگی آبهای جهان که با عنوان " شاخص‌های توسعه جهان" گزارشی منتشر کرده است، نقش صنایع غذایی و نوشیدنی و فاضلاب های شهری در آلوده کردن آب‌های ایران را ‪ ۴۳/۸درصد برآورد شده است. بر اساس این گزارش، صنایع تولید فلزات اولیه با ‪ ۱۷/۲و صنایع نساجی با ‪ ۱۲/۵درصد پس از فاضلاب های شهری ، صنایع غذایی و نوشیدنی بیشترین نقش را در آلودگی آب‌های ایران از جمله کارون به عنوان بزرگترین رودخانه ایران دارند.
● کارون ؛ تامین کننده اصلی آب شرب مردم اهواز
در استان خوزستان نیز کانون های شهری عمدتا در نواحی ساحلی و مجاور رودخانه ها صورت گرفته است و بخصوص قسمت های جنوبی استان به دلیل جلگه ای بودن و وجود امکانات و فعالیت های اقتصادی ، کشاورزی و صنعتی باعث جذب جمعیت بیشتری در این نواحی شده است .
طبیعتا وجود چنین منابع سرشاری ، نیازهای آبی شهرها اعم از مصارف شرب ، صنعت و آبیاری و ... را تامین می کند و از آنجا که این رودخانه ها از جمله کارون ، از اصلی ترین منابع شرب آب استان خوزستان است ، آلوده بودن آن ، سلامت مردم این استان را با خطر مواجه خواهد کرد.
● کارون ؛ استخری از فاضلاب
سرازیر شدن ۲۰۰ میلیون متر مربع فاضلاب اعم از شهری صنعتی و کشاورزی به کارون ، این رودخانه را به بزرگترین استخر فاضلاب تبدیل کرده است به گونه ای که به گفته کارشناسان ، ماهیان هم در مقابل آلودگی آن ، کم طاقت شده اند.
رودخانه کارون و دز دارای وسعتی قریب ۶۴۴۷۴ کیلومترمربع می‌باشند که حدود ۶۵ درصد آن در منطقه کوهستانی با آب و هوای معتدل واقع شده و از کیفیت آب مناسبی نیز برخوردار است . لیکن مابقی حوزه که در استان خوزستان واقع شده دارای آب و هوای گرم و خشک همراه با سازندهای تبخیری و شورکننده در دامنه‌های جنوبی زاگرس می‌باشد.
الحاق رودخانه‌های شور واقع در این محدوده به همراه فاضلاب صنایع و زه‌آبهای کشاورزی و حوضچه‌های پرورش ماهی که بدون هیچگونه تصفیه‌ای حتی تصفیه مقدماتی مستقیما وارد رودخانه می‌شوند، وضعیت نامطلوبی را از نظر آلودگی کیفی آب رودخانه به وجود آورده است به طوری که افت کیفیت آب رودخانه کارون در ماه های اخیر ، نگرانی‌هائی را از نظر تخریب کیفی این منبع حیاتی ایجاد نموده است .
از مجموع شهرها و روستاهای استان ، شهرهای اهواز ، شوشتر ، آبادان و خرمشهر در مجاورت رودخانه کارون ، از مهمترین منابع آلودگی محسوب می شوند که در این بین کلانشهر اهواز با توجه به داشتن بیشترین جمعیت شهری و افزایش رو به فزون این جمعیت ، بیشترین سهم آلودگی را وارد کارون می کند؛ از ۲۰۰ میلیون متر مربع آلودگی که وارد کارون می شود ، ۱۰۰ میلیون متر مکعب آن متعلق به کلانشهر اهواز است که شامل فاضلاب های خانگی ، شهری و بیمارستانی است و دارای ترکیبات نیترو ارگانیسم و دیگر ترکیبات بیماری زاست که به همراه حجم زیادی از آلاینده ها ، بدون هیچ مانعی وارد کارون می شود.
عدم وجود سیستم تصفیه و فقدان شبکه ی فاضلاب شهری موجب به خطر افتادن سلامت شهروندان شده است و عواقب جبران ناپذیری را به منطقه وارد کرده است به گونه ای که کارشناسان بهداشت ، آب اهواز را حتی برای احشام هم زیان آور می دانند.
یک کارشناس آلمانی که به دعوت سازمان آب خوزستان برای ارزیابی و سنجش کیفیت آب اهواز به این استان سفر کرده بود ، مصرف آب شرب اهواز را نه فقط برای ساکنان این شهر بلکه برای احشام هم زیانبار و خطرناک اعلام کرد چون مصرف گوشت حیواناتی که از این آب نوشیده اند برای انسان زیان بار است و ممکن است خطراتی را در دپی داشته باشد.
● آلودگی آب اهواز و تکذیب های مکرر
در حالی که موضوع آلودگی و کیفیت نامطلوب آب اهواز از سوی کارشناسان بهداشت داخلی و خارجی مطرح می شود و کارشناسان آب این شهر را تهدید کننده سلامت مردم می دانند ، این امر مرتبا از سوی مسئولان مربوطه تکذیب می شود. این مسئولان در مصاحبه های خود در حالی آب اهواز را صد درصد بهداشتی می دانند که حتی جوان ترین وزیر کابینه دولت نهم نیز از خوردن آن امتناع می نماید.
● وزیر بهداشت هم آب اهواز را نخورد
دکتر کامران باقری لنکرانی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در روز دانشجو به دانشگاه جندی ‌شاپور اهواز آمده بود ، بعد از اصرار تعدادی از دانشجویان این دانشگاه مبنی برخوردن مقداری از آب اهواز و اظهار نظر خود در خصوص کیفیت آن، از خوردن آب امتناع کرد . وی با پذیرفتن کیفیت نامطلوب آب اهواز ، تنها به این نکته اکتفا می کند که گزارش نامطلوب بودن آب اهواز را داده ایم .
● وعده های بی عمل
در سال ۸۳ و همزمان با سفر گروه اعزامی بانک جهانی به ایران ، وزارت نیرو خواستار مشارکت و سرمایه گذاری بانک جهانی در اجرای طرح های آب و فاضلاب کشور شد. در تفاهمنامه ای نیز ، هدف وزارت نیرو برای سرمایه گذاری در بخش آب و فاضلاب کشور در شش سال آینده اعلام و ضرورت مشارکت در سرمایه گذاری و تقبل سهم قابل توجهی از این سرمایه توسط بانک جهانی درخواست شد . خبر دیگر نیز حکایت از اختصاص وام بانک جهانی به اجرای طرح های آب و فاضلاب شهرهای اهواز و شیراز داشت.
معاون وزیر نیرو در همان سال (۱۳۸۳) هزینه لازم برای اجرای این طرح را ۴۰۰ میلیون دلار برآورد کرد که حدود ۷۰ درصد آن از طریق وام بانک جهانی تامین خواهد شد. به گفته وی این اعتبارات از اواسط سال آینده ( سال ۸۴) و در مدت ۵ سال پرداخت می شود.
اکنون ۵ سال از آن تاریخ می گذرد و کارون همچنان آلوده است . فاضلاب شهری ، کشاورزی و صنعتی هنوز وارد کارون می شوند و کودکان و مردمان این شهر از آلودگی آب ، بیمار... .

هادی خوش سیما

منبع : عصر ایران