پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

علل و عوامل پیروزی انقلاب


علل و عوامل پیروزی انقلاب
▪ پرسش:
پیدایی پیروزی انقلاب اسلامی که یک پدیده بزرگ تاریخ معاصر ایران و به تعبیر معجزه قرن است معلول چه علل و عواملی بوده است؟
▪ پاسخ:
در پاسخ به این سؤال لازم است به یک سلسله واقعیت های عینی و واقعی که در پیدایش و یا شتابزایی انقلاب اسلامی تأثیرگذار بوده اند به نحو اجمال بپردازیم.
پرواضح است که پدیده های سیاسی- اجتماعی مهمی چون انقلاب اسلامی هرگز بدون برخورداری از بار فرهنگی عمیق و زمینه های گسترده اعتقادی در حد یک مکتب و ریشه های مستمر و ممتد تاریخی، در حد یک تمدن و فرهنگ ریشه دار نمی توانست به وقوع بپیوندد که در اینجا فعلا محل بحث ما نیست. اما درخصوص علل و عوامل عینی و واقعی اهم آنها را می توان در محورهای زیر خلاصه نمود:
۱) تحمیل نسخه وارداتی برای پیشرفت
شاه در اواخر صدارت خود تلاش بیشتری نمود تا سیاست مدرنیزه کردن کشور را اجرا نماید و لذا تز دروازه تمدن بزرگ را مطرح ساخت و سعی کرد از طریق اشاعه فرهنگ مبتذل غربی و نسخه های وارداتی در تمامی ابعاد و وارد کردن تکنولوژی و وسایل لوکس و مدرن تمدن غرب این شعار را عملی سازد. اعمال این سیاست به جهت عدم سنخیت با فرهنگ بومی موجبات انحطاط اخلاقی، سیاست پوچگرایی، گسترش فرهنگ مصرف و وابستگی بیشتر و همه جانبه به کشورهای بیگانه را فراهم ساخت و زمینه های یک چالش جدی با حکومت وابسته خود را در داخل به وجود آورد.
۲) اوضاع نابسامان اقتصادی
فقدان برنامه مشخص اقتصادی و اجرای سیاست ویرانگر، ریخت و پاش ها و ولخرجی های شاهانه برای امور مبتذلی چون جشن های تاجگذاری و جشن های دو هزار و پانصد ساله و تقسیم و توزیع ناعادلانه درآمدهای ملی و در یک کلام فساد، اجحاف، اسراف، ظلم اقتصادی، فقر و محرومیت اکثر مردم ازجمله شاخص های اوضاع نابسامان اقتصادی بود که رژیم شاه را در داخل با چالش اقتصادی مواجه ساخت.
۳) سیاست اسلام زدایی
بدون تردید هیچ یک از علل و عواملی که در تحقق پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون مطرح شده به اندازه این علت نقش تعیین کننده در سقوط رژیم شاه نداشته است. اسلام، دشمن وابستگی جامعه اسلامی و حکومت آن به قدرت های بیگانه است و وابستگی و رکود و تکیه به استکبار و قدرت های الحادی و کفر را مردود می شمارد. و سلطه اقتصادی، نظامی، سیاسی و فرهنگی آنها را بر جامعه اسلامی ممنوع می داند و رژیم شاه بدون وابستگی و تکیه بر استکبار نمی توانست به رژیم سلطنتی خود ادامه دهد. از سوی دیگر اسلام با نظام استبداد و رژیم دیکتاتوری سلطنتی، به خاطر ماهیت ظالمانه و طاغوتی بودن آن، سرستیز دارد، و رژیم کودتایی شاه بدون دیکتاتوری و قدرت متمرکز جابرانه، راه دیگری برای ماندن نداشت.
شاه تصور می کرد با اعمال سیاست اسلام زدایی می تواند رژیم سلطنتی خود را از چنگال مانع اصلی ادامه حکومتش نجات و خلاصی بخشد. که بحمدالله این تصور غلط و شیطانی با رهبری و روشنگری های امام راحل(ره) و تبیین آموزه های قرآنی و وحیانی برای مردم به یک موج طوفانی و گسترده علیه نظام استبدادی و طاغوتی شاه تبدیل و سرانجام منجر به سقوط آن رژیم گردید.
درنهایت به عنوان جمع بندی می توان چنین عنوان نمود که علل و عوامل متعددی در پیروزی انقلاب اسلامی دخیل بوده اند و هر کدام متناسب با جایگاه و اهمیت خود سهمی را در این راستا داشته اند اما قویترین و موثرترین عامل، آموزه های اسلامی و قرآنی و برخورداری از فرهنگ اهل بیت(ع) بود که به مردم ایران نیرو و توان می بخشید و آنان را در ادامه حرکت الهی خود تا پیروزی نهایی خود محکم و استوار می ساخت و همین عامل است که در صورت حفظ و تقویت آن ان شاءالله موجبات تداوم و استمرار انقلاب اسلامی تا ظهور حضرت مهدی(عج) را فراهم خواهد ساخت.
منبع : مطالب ارسال شده