پروژه نقدینگی

برای نیل به هدف کنترل پول و امنیت اقتصادی باید مسئله بنیادی و اصولی ”توانائی مدیریت نقدینگی (درآمد و مخارج)“ را در رأس اهداف اقتصاد خانواده قرارداد، در این مبحث روی اصول مدیریت پول و تعیین ”بودجه“ در هر مبحث تأکید خواهیم کرد! لذا جزئیات درآمد و مخارج و راه‌های دستیابی به یک توازن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. هر بخش شامل مباحث خواندنی و فعالیت‌هائی است که می‌بایست کامل شود تا شخص به انتهاء بحث تسلط باید. به‌عنوان مثال تعیین اهداف، طرح و برنامه‌ریزی، برنامه‌ریزی هفتگی و جلسات مالی و ردیابی مخارج و هزینه‌های بخش‌های مختلف مورد بحث خواهد بود.
● مدیریت نقدینگی
مدیریت نقدینگی یعنی به‌کار بردن آنچه در دست دارید. برای به‌دست آوردن آنچه که می‌خواهید هیچ یک از ما همه آنچه را می‌خواهیم به‌دست نمی‌آوریم، اما مدیریت قابل و مفید می‌تواند ما را در به‌دست آوردن بیشترین چیزی که می‌خواهیم بازی کند. هنگامی‌که شما با دقت اهداف خودتان را معنی می‌کنید این بدان معنا است که از پیش آمادگی پوشش و دستیابی به آن اهداف را دارید.
● دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت
اکثر افراد اهدافی دارند که نز خودشان در آینده نزدیک مهم‌ترین به‌شمار می‌روند و به‌اضافه اهداف مهم دیگری که در مقطع زمانی دورتری انتظارش را می‌کشند. یکی از راه‌هائی که شما را مطمئن می‌سازد که هیچ مقصد و هدفی نیست که از قلم افتاده باشد، به‌کار بردن این سه راه ذیل است:
۱) اهداف کوتاه‌مدت در مقطع زمانی ۶ ماه یا ۱ سال آینده
۲) اهداف میان مدت در مقطع زمانی ۱ یا ۵ سال آینده
۳) اهداف بلندمدت بیش از ۵ سال آینده
برداشت شخصی شما از معنای اهداف کوتاه، متوسط و بلندمدت ممکن است متفاوت باشد. نیازی نیست که شما همه سه نوع را در نظر بگیرید. اما اگر هیچکدام از اهداف شما در این سه طبقه‌بندی جای نگرفت، نیاز به مرور مجدد آنها می‌باشد.
● دخالت دادن اعضاء خانواده
اشخاص اکثراً تمایل دارند که در مورد موضوعی یا مبحثی که می‌توانند راجع‌به آن تصمیم‌گیری نمایند، کمک کنند. بزرگسالان، جوان‌ها و بچه‌ها همگی می‌توانند در این مسئله دخیل باشند.
● جمع‌آوری اطلاعات
آیا نیازی به جمع‌اوری اطلاعات بیشتر برای برنامه‌ریزی اهداف خود دارید؟
۱) امکان دارد که شما می‌باید یک خرید اساسی انجام دهید اما نمی‌دانید چقدر باید برای آن بپردازید.
۲) اگر هدفتان کاهش در جهت اقراض شماست، باید اطلاعاتتان راجع‌به اینکه چقدر مقروض هستید و ماهیانه چقدر برای این فرض کنار می‌گذارید کافی باشد.
۳) اگر دارید برای خرید خانه پس انداز می‌کنید آیا می‌دانید که پیش‌‌پرداخت شما چه میزان است و یا میزان پرداخت نهائی‌تان؟
قبل از تصمیم‌گیری روی اهدافتان تا می‌توانید راجع‌به آنها اطلاعات جمع‌آوری کنید.
چه اطلاعاتی را نیاز دارید که جمع کنید؟
اهدافتان را یادداشت کنید
”یادداشت کردن آن در جهت انجام آن شما را یاری خواهد کرد“.
همانطور که هدف خود را روی کاغذ می‌آورید، دو سؤال از خودتان بپرسید:
۱) آیا این اهداف اختصاصی و مؤثر است؟ چیزی را که می‌خواهید به آن برسید، بیان کنید و هزینه رسیدن به آن را نیز یادداشت نمایید.
۲) تاریخ رسیدن به آن هدف را یادداشت نموده و زمان نیاز به پول را نیز همین‌طور.
مثال؛ خانواده‌ای می‌خواهند به تعطیلات بروند اما این هدفی گنگ و ناشناخته است، چه نوع تعطیلاتی؟ اگر بگویند می‌خواهند در زمستان به شیراز سفر کنند باز یک مرحله هدف را مشخص‌تر کرده‌اند. بار بهتر است مشخص شود که کجای شیراز می‌خواهند بروند، چطور سفر می‌کنند، چقدر خواهند ماند و چه موقع تصمیم به این سفر دارند، سه ماه بعد؟ در طول یک سال و نیم آینده؟ مشخص کردن اهداف باعث می‌شود که به‌طور مؤثرتری نسبت به دستیابی به آن برنامه‌ریزی کنند.
● اهداف خود را واقعی‌تر کنید
گاهی اهداف به‌طور وضوح غیرواقعی جلوه می‌کند. به‌طور مثال، خانواده‌ای با درآمد ماهیانه ۲۰۰۰۰۰ تومان (که هر ماه ۱۹۰،۰۰۰ تومان مخارج اساسی دارند) بعید به‌نظر می‌رسد که ماهیانه برای مخارج متنوع خود ۵۰۰۰۰ تومان کنار بگذارند. اگر اهدافان غیرقابل دستیابی هستند ممکن است باعث دلسرد شدن شما شده و کار را نیمه‌تمام بگذارید. پس بنابراین هوشمندانه است که حداقل، احتمال به دستیابی به اهداف در پروژه شما باشد.
▪ اگر هدفتان غیرواقعی به‌نظر می‌رسد می‌توانید آن را عوض کنید
۱) مقدار را تغییر دهید. اگر هدف شما پس انداز ۵۰،۰۰۰ تومان می‌باشد، بعد متوجه می‌شوید که این امکان برای شما وجود ندارد، هدف را با تغییر میزان بودجه مثلاً ۳۰،۰۰۰ تومان تنظیم کنید.
۲) زمان رسیدن به هدف را تغییر دهید. اگر می‌خواستید مثلاً وام دانشجوئی خود را در طی ۲ سال به اتمام برسانید و نتیجه بگیرید که این هدف واقعی نیست، می‌توانید مثلاً آن را در طی ۴ سال پرداخت برنامه‌ریزی کنید.
● اقراض را کم کنید، پس‌انداز را اضافه نمائید
می‌توانید به‌طور خیلی ساده تعهد ادامه کارتان را روی کاغذ بیاورید تا انجام آن خیلی مفیدتر به‌نظر آید. باید برنامه‌ریزی با هدف ازدیاد پس انداز و کاهش بدهی‌ها آغاز شود، از خودتان بپرسید:
۱) چقدر پس‌انداز می‌کنم؟
۲) چقدر بدهی‌هایم را پرداخت می‌کنم؟
▪ سؤالاتی که باید از خودتان راجع‌به بدهی‌هایتان بکنید.
۱) آیا نگران پرداخت‌های ماهیانه‌ام هستم؟
۲) آیا گاهی پرداخت یک صورتحساب را به بعدی منتقل می‌کنم یا چک‌های معرقه می‌نویسم؟
۳) آیا هر ماهه برای پرداخت بدهی‌هایم بیش از ۲۰ درصد حقوقم را صرف می‌کنم (غیر از پول رهن)؟
۴) آیا فقط حداقل میزان پرداخت‌هایم را در صورتحساب‌‌های کارت اعتباری می‌پردازیم (به‌جای پرداخت همه بدهی‌های معرقه)؟
۵) آیا برای پرداخت صورت‌حساب‌های ماهیانه یا مخارج زندگیم از پول نقد استفاده می‌کنم یا از وام؟
۶) آیا تا به حال درخواست اعتبار بیشتر به ‌خاطر نیاز خودم از بانک کرده‌ام؟
۷) آیا تا به‌ حال پرداخت‌های اعتباریم عقب افتاده است یا خیر؟
۸) آیا به ‌خاطر وامی که هنوز پرداخت‌هایش تمام نشده قرض می‌کنم و به آن اضافه می‌نمایم؟
۹) آیا یک وام چند جانبه به‌کار می‌برم یا در فکر استفاده از آن هستم؟
۱۰) آیا اقلامی را که در گذشته به‌طور نقدی به ‌خاطرشان پرداخت می‌کرده‌ام، از طرق دیگر پرداخت می‌کنم؟
▪ سؤالاتی که باید از خودتان راجع‌به پس‌اندازهایتان بپرسید
۱) آیا به‌طور مرتب پس‌انداز می‌کنم؟
۲) آیا تا به حال مخارج ۳ تا ۶ ماه آینده‌ام را در یک هزینه اورژانسی پس‌انداز کرده‌ام؟
۳) آیا برای اهداف پرخرج آینده پس‌انداز کافی دارم. مثل هزینه تحصیلی، خانه یا بازنشستگی؟
۴) آیا پس‌انداز می‌کنم که اقلام پرمصرف و پرهزینه را بخرم یا از اعتبارم در بانک استفاده می‌کنم؟
۵) وقتی از اعتبارم استفاده می‌کنم، آیا به ‌اندازه پول یک پیش پرداخت پس‌انداز می‌شود؟
۶) آیا حداقل ۱۰% درآمدم را پس‌انداز می‌کنم؟
۷) آیا به‌قدر کافی برای دوران بازنشستگی‌ام پس‌انداز کرده‌ام؟
● اهدافتان را طبقه‌بندی کنید
اکثر افراد اهداف متعددی دارند. مهم این است که روی اهدافی که اهمیت بیشتری دارند در نزد شما بیشتر کار کنید. از خودتان بپرسید و دیگر اعضاء خانواده که: کدامین هدف است که می‌توانم بیشتر در مورد آن فعالیت کنم؟
اگر شما پنج هدف دارید می‌توانید آنها را از ۱ تا ۵ طبقه‌بندی کنید. پا به‌طور ساده تمام آنها را به سه گروه تقسیم‌بندی کنید: تقدم اول، تقدم فی‌مابین و تقدم آخر
نکته: اهداف کوتاه‌مدت در مدت‌کوتاه‌تری قابل توجه هستند تا اهداف بلندمدت‌تر اما این به آن معنا نیست که آنها مهم‌ترند. شما می‌توانید روی چند هدف به یکباره کار کنید اما باید روشن شود که کدام اهداف تقدم بالاتری دارند.
▪ نوشتن اهداف
یک یا چند هدف خود را در جدول زیر جهت مراجعه همیشگی یادداشت کنید.
▪ برنامه‌ تا رسیدن به هدف
مثال:
۱) هر ماهه ۸۰،۰۰۰ تومان از حقوق خود را کنار بگذارم.
۲) مخارج را کاهش دهم که موجودی‌ام را برای پرداخت‌های کارت اعتباری افزایش دهم.
۳) ماهیانه واریزهای مستقیم به حسابم (یا به کارت اعتباری و حساب بازنشستگی) داشته باشم.
▪ ”اهداف نقدینگی“ در طول ۲ سال آینده:
۱) من قرض‌هایم را تا میزان ... کاهش می‌دهم.
۲) من ... پس‌انداز می‌کنم.
نکته: این اهداف را در فرم ثبت وارد کنید.
● ”پروژه نقدینگی“
۱) اهداف خود را یادداشت کنید.
۲) ارزش آنها که به پول روز تشخیص دهید.
۳) تاریخ انجام هدف را برای تحقق اهدافتان در نظر بگیرید.
۴) تقسیم کنید و غالب شوید. تصمیم بگیرید که هر ماهه چقدر می‌توانید کنار بگذارید.
۵) طرحی برای رسیدن به هدفتان ارائه دهید مثلاً ۱۰،۰۰۰ یا ۲۵،۰۰۰ تومان در هفته
۶) مهم‌ترین از همه امروز شروع کنید که روی هدفتان کار کنید.

منبع : ماهنامه اقتصاد خانواده