صدا و سیما و دهه فجر

دهه فجر امسال، حال و هوای دیگری داشت؛ از آن طرف چون سال‌های گذشته مراسم گوناگون و متنوع برگزار شد تا بار دیگر جهانیان بدانند که مردم غیور ایران تا خون در رگ دارند از آرمان‌های مقدس انقلاب خود دست نمی‌کشند. در این بین برنامه‌های صدا و سیما حال و هوای دیگری نسبت به سال‌های گذشته داشت که حاکی از بالندگی این برنامه‌ها بود.
بی‌تردید بسیاری از بینندگان سیما و شنوندگان رادیو از نوع و کیفیت برنامه‌های ویژه دهه مبارک فجر رضایت کامل را داشتند و در این بین طبیعی است که برنامه‌های سیما از شرایط خاص و ویژه‌ای برخوردار بود که در ادامه این نوشتار به برخی از آنها پرداخته می‌شود. اما قبل از آن لازم است اشاره شود ساخت و پخش برنامه‌ها و فیلم‌ها و سریال‌های مناسبی از رسانه‌ای چون تلویزیون چند سالی آغاز شده و رو به رشد است. ولی از آنجا که این برنامه‌ها در روزهایی خاص پخش می‌شود و با حال و هوای آن روزها انطباق دارد، پس بر مخاطبان اثر گذاشته و ایشان را جذب خود می‌کند.
آنچه از صدا و سیما در دهه‌ فجر امسال پخش شد، تقریبا با آنچه در سالیان گذشته پخش می‌شد، تفاوت‌های عمده‌‌ای داشت که از آن جمله می‌توان به کمیت آن اشاره کرد. هر چند هر ساله کارکنان تلاشگر صدا و سیما برای ایام دهه فجر برنامه‌های خاص و گوناگونی را تدارک می‌دیدند و به روی آنتن می‌فرستادند. اما آنچه که امسال پخش شد مشخص بود که از نظر کمیت یا همان ساعات برنامه‌ها گسترده‌تر بود چنانچه در ساعات مختلف این ایام تمام شبکه‌های سیما برنامه‌‌های خاص خودشان را داشتند که از این لحاظ قابل توجه است. سوای آنچه گفته شد، برنامه‌های سیما از نظر کیفیت نیز دگرگونی‌های زیادی داشتند و این تحولات گسترده و گاه بنیادین در برنامه‌ها برای مخاطبان جالب و حتی جذاب بود. چنانچه بسیار اتفاق می‌افتاد که در وسایل عمومی چون مترو یا اتوبوس و تاکسی مسافران و مردم عادی از برنامه پخش شده در شب گذشته صحبت می‌کردند. آن طور که بزرگسالان از تجدید خاطرات آن دوران و جوانان و نوجوانان از دانستن بسیاری حقایق پنهان احساس رضایت می‌کردند. فی‌المثل برنامه‌ای چون «سه دهه صلابت» که به نوعی روند شکل‌گیری انقلاب اسلامی، پیروزی آن و حوادث پس از آن را به صورت مستند پخش می‌کرد برای بسیاری از مخاطبان جذابیت داشت. حتی جالب آنکه برخی افراد پخش مجدد این برنامه را هم نگاه می‌کردند و این نشان از اهمیت و اثرگذاری این برنامه‌ دارد که به شکل جالب و لحاظ کردن حس بی‌طرفی به درون لایه‌های درونی حوادث انقلاب و نقش گروه‌ها و افراد رفته و اطلاعات خوب و جامعی را به مخاطبان ارائه می‌کرد.
هر چند گفته می‌شود در باب افراد و کارگزاران قبل از انقلاب اطلاعات بسیاری برای مردم و مخاطبان ارائه شده است، اما باز ناگفته‌هایی بسیاری وجود دارد که در بین لایه‌های گوناگون حوادث تاریخی نهفته شده و چه بسا امکان دارد به بوته فراموشی سپرده شود و این چنین افراد بسیاری که در آن دوران گوی ستمگری و بسیاری اعمال ناشایست را از دیگران ربوده بودند، با یک خوش شانسی، خودشان را در تاریخ و هزار و یک پیچ و خم آن پنهان کنند. اما برنامه‌ای تحت عنوان «بازیگران دیکتاتور» این مجال را به ایشان نداد، یعنی این برنامه چند قسمتی که در هر قسمت آن کارنامه‌ای از سران نظام شاهنشاهی بررسی می‌شد و ناگفته‌های بسیاری برای مخاطبان بازگو می‌کرد، این شانس را از آنها گرفت و مردم حقایق نهفته‌ای را از عملکرد آنها دانستند.البته در ادامه این نوشتار لازم است از برخی سریال‌های مناسبتی خاص ایام دهه فجر هم یاد شود که آنها هم از نظر ساخت، تکنیک و نیز بیان واقعیت‌ها کاری خوب و مورد پسند ارائه شدند؛ سریال‌هایی چون «عمارت فرنگی» که الحق خوب و جامع ساخته شده بود؛ یعنی در کنار دنبال کردن یک داستان از تاریخ معاصر این کشور، رفتار، حرکات و نقش بسیاری از بازیگران عصر پهلوی را به خوبی به تصویر کشیده بود. لازم است در اینجا یادی هم از برنامه‌‌های صدا شود که در آنها آیتم‌هایی در قالب نمایش، ذکر خاطره و ... بازگو کننده‌ حوادث دوران قبل از انقلاب و جریانات بعد از آن بود.
به هر حال آنچه از صدا و سیما پخش شد، خوب و جامع بود. اما باز جای کار بسیار دارد و ضروری است در آغاز دهه چهارم پیروزی انقلاب اسلامی نکات بسیاری بازگو شود تا نسل‌های آینده با حقایق بسیاری آشناتر شوند.

فرهنگ مهاجر

منبع : روزنامه رسالت