حق و عدالت مبنای تکریم

● تکریم ارباب رجوع از منظر نهج البلا غه
انسان در هر سمت، جایگاه و منصبی که قرار بگیرد چه از حیث شخصیت حقیقی یا از جایگاه حقوقی فی النفسه به تکریم علا قمند است، حال اگر این تکریم در حق وی باشد یا این که وی در حق دیگران انجام دهد بنابراین در مجموعه روابط های فردی و اجتماعی که از کانون کوچک خانواده تا مجامع و سازمان های اداری و جامعه تشکیل می گردد به غیر از تعارفات معمولی، عمده رفتار افراد را حرمت گذاری، احترام متقابل و تکریم یکدیگر، تشکیل می دهد که گاهی به صورت ظاهری و صوری و زمانی به شکل عمقی و واقعی جلوه می نماید. از این رو شرط اساسی در اجرای تکریم به صورت صحیح، اصولی، منطقی و واقعی که بتوان همه جوانب و ابعاد آن را در نظر گرفت، در گرو ایجاد بستر و فضای مناسب برای تحقق این امر مهم می باشد تا بتوان به واسطه فضا و بستر ایجاد شده، تکریم را که مبنا و شالوده آن حق و عدالت است و حق همیشه به صورت یک الزام و تعهد طرفینی است اجرا کرد و اگر نتوان در اجرای حق تعادل و نظم و نظام مناسب و خاص را ایجاد کرد، انتظار تحقق تکریم را نمی توان داشت، چون به هنگام تقابل و رو در رو قرار گرفتن افراد، هر کسی خود را شایسته و محق می داند و هر کس برای خود حق و حقوقی قائل است. بنابراین درک صحیح از حق و عدالت و تعمق و تامل در این موضوع مهم، راه را هموار و تعادل را برقرار می سازد. با این نکته به سراغ خطبه ۲۱۶ مولا ی متقیان می رویم که حضرت در آن جا در خصوص حق نکات ظریف و باریکی را اشاره فرموده اند:
پس از حمد و ثنای خداوندی، خداوند سبحان حقی را برای من به شما قرار داده است این حق زمامداری است که من بر شما دارم و مانند حقی که من بر شما، شما نیز بر عهده من حقی دارید.
حق گسترده ترین اشیا است. در توصیف و محدودترین و تنگ ترین اشیا است. در موقع اجرای منصفانه، حق چیزی است که به نفع کسی به جریان نمی افتد، مگر این که روزی دیگر به ضرر او سراغش را خواهد گرفت (و بالعکس) و به ضرر کسی جاری نمی شود مگر این که روز دیگر سود او به جریان می افتد. بنابراین در نظام اداری و در محیط سازمانی حق، امری طرفینی است که در درجه اول بین بالا ترین فرد سازمان نسبت به سایر عوامل و عناصر تشکیل دهنده سازمان می باشد و در وهله بعد بین مجموعه سازمان با مخاطبان، مراجعه کنندگان و عموم مردم می باشد.

منبع : روزنامه مردم‌سالاری