آنفلوآنزای پرندگان چیست؟

همانند انسان ها و دیگر موجودات زنده پرندگان نیز دچار آنفلوآنزا می شوند. آنفلوآنزای مرغی یا آنفلوآنزای پرندگان انواع مختلفی دارد. از این میان تنها ۲ نوع H۵ و H۷ آن موجب مرگ پرندگان می شود. از نوع H۵ این آنفلوآنزا ۹ گونه مختلف وجود دارد، كه هر یك شكل و فرم مخصوص به خود را دارند. برخی بسیار كشنده و برخی دیگر كم خطر هستند. گونه ای كه در حال حاضر موجب نگرانی شده است، ویروس كشنده H۵N۱ است.
دانشمندان تاكنون موفق به كشف ۴ نوع مختلف از H۵N۱ شده اند و احتمال می دهند انواع مختلفی نیز وجود داشته باشد. همه انواع این ویروس موجب مرگ و میر پرندگان شده و ممكن است موجب بیماری و حتی مرگ انسان ها نیز شود. این نكته بسیار مهم است كه آنفلوآنزای مرغی، بیماری ای است كه تنها پرندگان را تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین این واقعیت غیرقابل انكار است كه این ویروس در برخی موارد انسان را مبتلا كرده و موجب مرگ نیز شده است. بیش تر افرادی كه به این ویروس آلوده شده اند، افرادی بودند كه در مرغداری ها كار كرده و در تماس مستقیم و ارتباط نزدیك با پرندگان قرار داشتند. ویروس H۵N۱ نمی تواند به راحتی از انسان به انسان انتقال یابد. پرندگان وحشی مهاجر نظیر اردك نیز از عوامل مهم طبیعی انتقال و گسترش این ویروس به شمار می روند.
● چگونه انسان آنفلوآنزای پرندگان می گیرد؟
در ابتدا تصور می شد كه آنفلوآنزای مرغی تنها پرندگان را آلوده می كند؛ اما پس از آن كه در سال ۱۹۹۷ نخستین نمونه انسانی این ویروس در هنگ كنگ مشاهده شد، نگرانی ها افزایش یافت. افرادی كه در ارتباط مستقیم با پرندگان زنده بودند، آلوده به این ویروس می شدند. استنشاق بخار مدفوع پرندگان یكی از راه هایی است كه افراد دچار ویروس می شوند.
آنفلوآنزای مرغی همچون دیگر انواع آنفلوآنزا نشانه هایی همچون تب، گلودرد، عطسه و سرفه را دارد. دانشمندان در تحقیقات خود با بررسی موردی در ویتنام دریافتند كه این ویروس تنها شُش ها را تحت تأثیر قرار نمی دهد بلكه همه اعضای بدن را دربرمی گیرد؛ و این به معنی آن بود كه علت برخی بیماری های ناشناخته آنفلوآنزای مرغی بود.
● سرعت انتشار ویروس
پس از آن كه در ماه می ،۱۹۹۷ كودك ۳ ساله ای در هنگ كنگ بر اثر این بیماری درگذشت؛ تا فوریه ۲۰۰۳ و زمانی كه پدر و پسری در هنگ كنگ به این بیماری مبتلا شدند، H۵N۱ ناشناخته بود. پس از آن این ویروس گسترش خود را به آسیا، خاورمیانه، اروپا و آفریقا آغاز كرد. با وجود انهدام صدها پرنده و ایجاد مراكز قرنطینه و اقدام های دیگر H۵N۱ همچنان در حال گسترش است. تنها در یك هفته در فوریه ۲۰۰۶ ایتالیا، یونان، بلغارستان، آلمان، اتریش، فرانسه، اسلونی، هند و مصر نخستین نمونه H۵N۱ را در پرندگان وحشی تأیید كردند. در آوریل ۲۰۰۵ یافتن یك قطعه قوی مرده در اسكاتلند، نشان داد كه H۵N۱ سرعت گسترش بالایی دارد.
● انتقال انسان به انسان
در بیش تر موارد ابتلای انسان به این بیماری، افرادی كه در ارتباط نزدیك با پرندگان مریض بودند، دچار این بیماری می شدند. نمونه هایی از انتقال انسان به انسان این بیماری مشاهده شده است، اما هیچ یك از آنها موجب همه گیری این ویروس نشده اند. موردی در تایلند مشاهده شد كه در آن مادری از دخترش این ویروس را گرفت و هر ۲ مُردند.
در موردی دیگر در سال ،۲۰۰۶ ۲ خواهر در ویتنام پس از آن كه این احتمال وجود داشت كه ویروس را از برادرشان كه بر اثر ناراحتی تنفسی مُرده بود گرفته باشند، فوت كردند. در ۱۹۹۷ و در هنگ كنگ دكتری این ویروس را از بیمارش گرفت. پروفسور «جان آكسفورد» كه ویروس شناس است، می گوید: «این موارد نشان می دهد كه ویروس می تواند بین انسان ها منتقل شود».
● مرغ بخوریم؟
متخصصان معتقدند كه آنفلوآنزای مرغی ویروس نیست كه از طریق غذا منتقل شود. بنابراین بدون هیچ نگرانی مرغ مصرف كنید. تنها افرادی در معرض خطر قرار دارند كه در كشتارگاه ها و مراكز آماده سازی مرغ حضور دارند. با این وجود سازمان جهانی بهداشت می گوید اگر همه گوشت ها در حداقل ۷۰ درجه سانتیگراد پخته شوند ویروس زنده نخواهد بود. تخم مرغ نیز باید به طور كامل پخته شده مصرف شود.

علیرضا قدردوست نخچی

منبع : روزنامه ایران