ادوارد نورتن، سرسخت شکست‌ناپذیر

همزمان با نمایش «هالک شکست‌ناپذیر» در سینماهای جهان، سازندگان داستان مردی معمولی که وجه دیگر شخصیتش موجودی ویرانگر است، تجربه منحصر به فردی در تاریخ تصاویر متحرک را از سر می‌گذراند. دو روز ابتدایی نمایش فیلم‌های بزرگ معمولا زمانی است که عمده وقت بازیگران به گفت‌وگو با مطبوعات و حضور در برنامه‌های تلویزیونی اختصاص می‌یابد.
همزمان با نمایش «هالک شکست‌ناپذیر» در سینماهای جهان، سازندگان داستان مردی معمولی که وجه دیگر شخصیتش موجودی ویرانگر است، تجربه منحصر به فردی در تاریخ تصاویر متحرک را از سر می‌گذراند. دو روز ابتدایی نمایش فیلم‌های بزرگ معمولا زمانی است که عمده وقت بازیگران به گفت‌وگو با مطبوعات و حضور در برنامه‌های تلویزیونی اختصاص می‌یابد. بدین ترتیب ادوارد نورتن، ستاره «هالک شکست‌ناپذیر»، در روزهای افتتاح نمایش فیلم در سراسر جهان، برنامه کاری فشرده‌ای دارد. با وجود این اخیرا مشخص شد نورتن عازم سفری چند ماهه برای استراحت به آفریقا است.
این خبر در زمانی بدتر از این نمی‌توانست اعلام شود. «هالک» در بازار فروش فعلی باید با حریفان قدرتمند، از جمله «آیرون‌من» که آن هم اقتباسی از یک داستان مصور است، روبه‌رو شود. موج منفی ناشی از کناره‌گیری نورتن از برنامه‌های تبلیغاتی فیلم در کنار گزارش‌هایی که پیش از این درباره مشکلات نورتن با سازندگان فیلم شنیده می‌شد، مسلما تاثیر ناخوشایندی بر فروش فیلم خواهد داشت.
نیک جیمز، سردبیر «سایت‌اند ساوند»، در این باره می‌گوید: «این مساله بسیار غیرمنتظره بود. معمولا در قرارداد ستارگان نوشته می‌شود که آنان باید در تعدادی مشخص از برنامه‌های تبلیغاتی فیلم شرکت کنند. این مساله به ویژه در مورد فیلم‌های پرهزینه، جزو نکات اصلی قراردادها است. ادوارد نورتن تاکنون در فیلم‌های بسیار متفاوت شرکت کرده و همین می‌توانست باعث جذابیت بیشتر گفت‌وگوهای مطبوعاتی فیلم شود. غیبت او مسلما تاثیر بدی بر تبلیغات فیلم خواهد گذاشت.»
گرچه «لس‌آنجلس تایمز» در گزارش خود در نهایت نورتن را یک «کمال‌گرای آزاردهنده» خواند اما دیگر مطبوعات چندان با او مهربان نبودند و به جای «هالک شکست‌ناپذیر» (Incredible Hulk) به او لقب «سرسخت شکست‌ناپذیر» (Incredible Sulk) دادند.
این نخستین باری نیست که ادوارد نورتن باعث بروز جنجال می‌شود. حاشیه‌های زندگی این ستاره ۳۸ ساله، از او تصویر مردی جاه‌طلب ساخته‌ که به رغم ظاهر آرامش، شخصیتی سرسخت و ناسازگار دارد. نورتن نخستین بار در سال ۱۹۹۸ و با «تاریخ سری آمریکا» وارد اخبار جنجالی رسانه‌ها شد. همزمان با ستایش‌هایی که از بازی نورتن در نقش یک نژادپرست سفیدپوست در فیلم می‌شد، اخباری ناخوشایند مبنی بر درگیری‌های شدید میان ستاره و کارگردان فیلم، تونی کی، به گوش می‌رسید. این درگیری از زمانی آغاز شد که تهیه‌کنندگان «تاریخ سری آمریکا» حق تایید نسخه نهایی فیلم را از کارگردان گرفتند و به نورتن دادند. تونی کی نیز در واکنش گفت نورتن او را کنار گذاشت تا تصویر خودش بیشتر در فیلم دیده شود و در آگهی‌هایی که در مطبوعات به چاپ رساند، او را فردی «خودشیفته» معرفی کرد.
جنجال بعدی در سال ۲۰۰۲ و هنگام ساخت «مرگ بر اسموکی»، با داستان مجری برنامه کودکان که عده‌ای می‌خواهند او را ترور کنند، به وجود آمد.
جین رام طراح لباس فیلم، پوششی برای نورتن طراحی کرده بود تا شبیه به یک هیپی به نظر برسد اما نورتن به جای پوشیدن این لباس، قراردادی با «جورجو آرمانی» بست و کت و شلوار دوخته شده این شرکت را بر تن کرد. رام در گفت‌وگویی با نشریه «پرمیر» گفت: «می‌توانستم بهترین لباس را برای ادوارد بدوزم و نیاز به این همه جار و جنجال و تلفن زدن نباشد. من به هیچ وجه موافق لباس‌هایی که ادوارد پوشیده بود نبودم.. اما او بالاخره کار خود را کرد.»
موج منفی با «اژدهای سرخ» که همان سال اکران شد، ادامه یافت. برت راتنر در گفت‌وگویی با نشریه «تایمز» در سال ۲۰۰۳ گفت: «غریزه ادوارد به او می‌گوید: من بر این نقش غلبه خواهم کرد. این خصیصه می‌تواند هم مایه خیر و هم مایه شر باشد.»
«فریدا» (۲۰۰۲)، درباره زندگی فریدا کالو هنرمند مکزیکی، را نیز باید به سیاهه آثار جنجالی نورتن افزود. گرچه گرگوری ناوا، داین لیک و کلانسی سیگال برای فیلم فیلمنامه‌ای نوشته و دستمزد خود را نیز دریافت کرده بودند، سلما هایک ستاره و تهیه‌کننده «فریدا» از ادوارد نورتن خواست تا برای گسترش شخصیت فریدا تحقیقات انجام دهد. این همکاری منجر به نگارش فیلمنامه‌ای شد که در نهایت روی پرده رفت. با وجود این نام نورتن در عنوان‌بندی قرار نگرفت، چراکه به گفته خود او: «در آخرین لحظه از سوی انجمن ‌نویسندگان کنار گذاشته شدم اما فیلمنامه‌ای که در نهایت ساخته شد حاصل کار من بود.»
جنجال بعدی مربوط به حضور نورتن در بازسازی «حرفه ایتالیایی» در سال ۲۰۰۳ علی‌رغم میل باطنی‌اش بود. نورتن پس از ایفای نخستین نقش موفقش در «ترس اصلی» (۱۹۹۶)، قراردادی برای حضور در سه فیلم با «پارامونت» امضا کرده بود. نورتن و استودیو به مدت هشت سال بر سر چگونگی انجام این تعهد با یکدیگر بحث داشتند. در نهایت نورتن که با تهدید پرداخت غرامتی چند میلیون دلاری مواجه بود، در «حرفه ایتالیایی» ظاهر شد و منتقدان بازی او را «بی‌میل» توصیف کردند.
شکی نیست که این بازیگر اهمیت زیادی به وجه روشنفکرانه شخصیت خود می‌دهد. نورتن سال ۱۹۶۹ در بوستون به دنیا آمد و در مریلند بزرگ شد. او در سال ۱۹۹۱ از دانشگاه «ییل» فارغ‌التحصیل شد و پس از آن برای بازی در برادوی به نیویورک رفت. نورتن در «ترس اصلی» نقش آرون استمپلر، جوانی به ظاهر بیگناه را بازی کرد که متهم به ارتکاب یک قتل وحشیانه می‌شود و توانست نامزدی اسکار و گلدن گلوب را به دست آورد. بدین ترتیب نورتن جای پای محکمی در سینما برای خود درست کرد. او خارج از سینما عموما به‌عنوان ستاره‌ای شناخته می‌شود که اهمیت زیادی به موقعیت ممتاز خود نمی‌دهد، چنانکه زمانی به یک خبرنگار گفت: «اگر روزی دست از سفر با مترو بکشم، سکته قلبی خواهم کرد.»
نورتن به رغم توانایی‌های فراوانش، هیچگاه نتوانسته به جایگاه سنتی بازیگران مرد بزرگ دست یابد. بسیاری از منتقدان معتقدند او قادر نیست مانند هریسن فورد یا براد پیت به فیلم‌ها جذابیت ببخشد. با وجود این نورتن آنقدر ناامید نشده که بخواهد چیزی از سرسختی خود کم کند.
او معتقد است «هالک شکست‌ناپذیر» تجربه‌ای موفق بوده، چرا که ظرفیت‌های خوبی در شخصیت بروس بنر می‌دیده است. به گفته دان جولین، سردبیر مجله سینمایی «امپایر»: «فکر می‌کنم نورتن کار را تا حدود زیادی جدی گرفته بود. او علاوه بر آنکه ستاره فیلم بود، در نوشتن فیلمنامه نیز مشارکت داشت. به اعتقاد من او این کار را انجام داد، چرا که در «هالک» قبلی (۲۰۰۳)، ایده‌های جالب پیدا کرده بود. فیلم قبلی به‌رغم آنکه اثری جدی بود، در گیشه به یک شکست تمام‌عیار تبدیل شد. بدین ترتیب شخصیت بنر نیازمند استعدادی جدید بود و در نتیجه نورتن آشکارا به آن ابراز علاقه می‌کرد.»
اما ظاهرا در طول ساخت فیلم اتفاقاتی افتاد که باعث دگرگونی اوضاع شد. گرچه تهیه‌کننده هنوز در این خصوص چیزی نگفته اما از شواهد چنین برمی‌آید که محصول نهایی با آنچه نورتن در نظر داشته، متفاوت است. گرچه در ابتدا صحبت از حضور نورتن در عنوان‌بندی فیلم به‌عنوان فیلمنامه‌نویس، با نام اصلی یا نام مستعار بود اما نام او از عنوان‌بندی حذف شد. به اعتقاد بسیاری این اتفاق زمانی رخ داد که مشخص شد محصول نهایی برخلاف طرح اولیه، بیشتر اثری تجاری و اکشن از کار درآمده است.
نایجل فلوید، منتقد فیلم، در خصوص ادوارد نورتن معتقد است: «به نظرم او شخصیت جذابی است اما روحیاتش چندان با سینمای امروز سازگار نیست. او شخصیتی بسیار متفکر است و به اعتقاد من نقش‌آفرینی او برای یک فیلم تابستانی زیاده از حد روشنفکرانه است. برای حضور در فیلم «هالک» نیازی به یک بازیگر روشنفکر نیست. فکر می‌کنم اگر نورتن در سال‌های ۱۹۵۰ یا ۱۹۷۰ بود، اوضاع و احوال بهتری داشت. در آن دوران بازیگرانی وجود داشتند که می‌توانستند روی پروژه‌ها کنترل کامل داشته باشند اما این روزها اگر کسی می‌خواهد چنین کاری کند، باید ابتدا پشتوانه مالی کافی داشته باشد.» او می‌افزاید: «بعید می‌دانم او بتواند به این رویه ادامه دهد. با وجود اینکه بسیاری از فیلم‌های نورتن سرگرم‌کننده هستند اما بسیاری از آنها فروش چندانی ندارند و فروش فیلم‌های موفق نیز صرفا به خاطر حضور او نبوده است. به سختی می‌توان تصور کرد، کسی شنبه شب به دوستانش بگوید: بریم آخرین فیلم اد نورتن رو ببینم.»
فلوید معتقد است مداخله‌های نورتن باعث بهتر شدن برخی فیلم‌هایش مانند «پایین تپه» شده است اما مسلما تهیه‌کنندگان «هالک شکست‌ناپذیر» علاقه چندانی به این حد از دخالت نداشته‌اند.
با این حال اوضاع آنگونه که تصور می‌شود نیز بد نیست. نورتن تابه‌حال در چند برنامه تبلیغاتی فیلم حضور داشته و در نمایش افتتاحیه فیلم در آمریکا نیز روی فرش ویژه سبز رنگ قدم گذاشت اما هنوز مشخص نیست او در دیگر برنامه‌های تبلیغاتی فیلم حضور خواهد یافت یا نه.

منبع: ایندیپندنت، ۱۴ ژوئن
راب شارپ

منبع : روزنامه تهران امروز