فصل قهرمانان افسانه ای

فصل سینمای نوجوانان در آمریكا همه ساله در تابستان آغاز می شود و كمپانی های فیلمسازی با در نظر گرفتن محدوده سنی مخاطب، محصولاتی را به بازار عرضه می كنند كه برای این قشر سنی جذاب باشد و محدودیتهای نمایش هم برای آنان نداشته باشد. در این میان ساختن فیلمهایی براساس شخصیتهای مجلات مصور (كمیك استریپ) با توجه به فناوری های امروزی، به ایجاد مجموعه هایی از فیلمها ختم شده است كه مخاطبان پیشاپیش با آنها آشنایی دارند و از طریق مجله های ماهانه آنها را می شناسند و تقریباً فروش گیشه آنها از پیش مشخص و تضمین شده است. دو شركت بزرگ انتشاراتی «مارول» و «دی سی» ، طی سالیان نیمه دوم قرن بیستم با خلق شخصیتهایی كه معجونی از انواع شگفتی ها بودند، موفق به جذب میلیونها مخاطب در سراسر جهان شدند. تیپ شخصیتهایی كه توسط كمپانی مارول خلق شده است، عمدتاً كاراكترهایی را در برمی گیرد كه كمتر وجهه اجتماعی دارند و حتی گاهی منشاء ترس و بیم و هراس اجتماعی هم به حساب می آیند، اما درواقع آنان شخصیتهایی خدمتگزار هستند كه از توان خود در خدمت به جامعه بهره می گیرند. شخصیتهایی مانند «هالك»،«مرد عنكبوتی»، «پانیشر» ، «مردان ایكس»و... شخصیتهایی هستند كه با وجود خدماتی كه به جامعه می كنند،نیك پنداشته نمی شوند و حتی گاهی از سوی پلیس تحت تعقیب هم قرار می گیرند. كاراكترهای مجلات مارول عمدتاً از منابع اساطیری و داستانهای عهد عتیق نشانه هایی را با خود دارند. همین وجوه اساطیری سبب می شود كه توانایی های خاصی در وجود این افراد به ودیعت گذاشته شود. در مقابل این خط داستان پردازی، مجلات انتشارات دی سی، شخصیتهایی را مطرح می كنند كه جامعه با رویكرد مثبتی به آنها می نگرد. شخصیتی مانند بتمن پیاپی از سوی پلیس برای مبارزه با پلشتی ها طلبیده می شود. یا سوپرمن به اسطوره ملی بدل می شود. كاراكترهای این شخصیت ها عمدتاًَ ساده ترند و خط داستانی مستقیم تری را دنبال می كنند.قهرمانان این داستانها محبوبیت خود را از رویكرد اجتماعی خویش می گیرند. در بازسازی سینمایی شخصیت های مجلات كمیك استریپ، یك وجه همواره باعث شده است كه این شخصیت ها در عرصه سینمایی بدرخشند یا شكست بخورند و آن دور بودن یا نزدیكی كاراكتر سینمایی با كاراكتر مجلات كمیكس از یكسو و بازسازی درست شخصیتها و داستان با تكنولوژی مناسب بوده است. در نمونه سینمایی مجلات كمپانی دی سی،شخصیتی مانند سوپرمن كه به یك اسطوره ملی بدل شده است، یا شخصیتی مانند فلاش كه محبوبیت زیادی دارد، نتوانستند در سینما بدرخشند و فروش مورد انتظار را تحقق بخشند.
همین موضوع در مورد شخصیتهایی مانند «كاپیتان آمریكا» و «هالك» هم صادق است كه با وجود درخشش داستانهای مجله ای آنها، در سینما توفیق لازم به دست نیامد. تاكنون در ساختن فیلمهای بتمن تلاشهای زیادی صورت گرفته است اما تابستان امسال «آغاز بتمن» شوری دیگر برانگیخت و باعث شد بار دیگر اسطوره شوالیه سیاهپوش سینماهای آمریكا را به تسخیر درآورد. همزمان فیلم فانتاستیك فور كه یكی از محبوبترین كمیك استریپهای آمریكاست، به بازار عرضه شد و این هر دو به رقابت با بازسازی یك ساینس فیكشن كلاسیك اثر اچ جی ولز پرداختند.
فانتاستیك فور
در سال ۱۹۶۳ استن لی و جك كربی خط تازه ای از ایجاد شخصیتهای داستانی را در پیش گرفتند كه برای نخستین بار هویتی پنهان نداشتند. این گروه قهرمان فانتاستیك فور نام گرفت. فیلم فانتاستیك فور به تعبیری به لحاظ كاركرد شخصیتها با فیلم زیبای «باورنكردنی ها» قرابتی اساسی دارد. در هر دو فیلم توانمندی شخصیتها نزدیك است و جامعه آنها را می شناسد. به تعبیر بهتر، قهرمانان این دو داستان وجه مخفی ندارند و از سوی جامعه شناخته شده اند. در مجله كمیكس، داستان از جایی شروع می شود كه پروفسور رید ریچاردز یك هواپیمای جنگی را می دزدد و به همراه بن گریم، یك خلبان هواپیمای آزمایشی، سواستورم و برادرش جانی استورم در بازگشت به جو زمین تحت تأثیر مسمومیت ناشی از تابش اشعه دگرگون می شوند. آنها تحت تأثیر این شرایط نیروی واحدی پیدا می كنند و هر یك تكمیل كننده دیگری است. پس از چند شماره یك شخصیت منفی به داستان اضافه می شود كه بعدها معلوم می شود همكلاسی دوره دانشگاه ریدریچاردز است. نام شخصیت منفی دكتر ویكتور وان دوم است. در فیلم اما ماجرای همراهی سو و جانی استورم با ریدریچاردز و بن تغییر كرده است. در فیلم چهار شخصیت اصلی بر سفینه سوار می شوند و به جو كره زمین می روند تا یك توفان ستاره ای مرموز را كه به سوی زمین می آید مورد مطالعه قرار دهند. سفینه آنها مجهز به یك سپر حفاظتی است كه مسافران را از تهدید تأثیرات مخرب این توفان محافظت كند. اما توفان پیش می آید و سفینه را دربرمی گیرد و همین داستان باعث تغییراتی در بدن و توانایی های افراد آن می شود. آنها در بازگشت متوجه می شوند كه بدن فرمانده سفینه (ریدریچاردز با بازی لون گارفیلد) دچار تغییری شده است كه هم شكل پذیر شده است و هم می تواند كش بیاید. بن گریم (با بازی مایكل چیكلیس) توان فوق العاده ای می یابد و بدنش هم شبیه سنگ می شود. سو استورم (با بازی جسیكا آلبا) توان نامرئی كردن خویش را می یابد و برادرش جانی استورم (با بازی كریس ایوانز) بدن خارق العاده ای می یابد كه می تواند آتش برافروزد و حرارتی فوق العاده بیابد. این فیلم با توجه به جلوه های فوق العاده و تكنیكی بصری به یك كار جذاب بدل شده است، اما به لحاظ كارگردانی و فیلمنامه چیز تازه ای ارائه نمی دهد. فیلم با پرهیز خود خواسته از خشونت و كلام كنترل نشده برای گروه سنی ۱۳ سال به بالا طبقه بندی شده است تا بلایی كه بر سر فیلم دیر دویل (با بازی بن افلك و بر اساس شخصیت داستانی دیگری از كمپانی مارول) آمد را تجربه نكند. راجر ابرت منتقد معروف شیكاگو سان تایمز این فیلم را به عنوان یك نمونه ضعیف سینمایی از نظر شخصیت پردازی توصیف كرده است كه به مراتب ضعیف تر از فیلم هایی مانند مرد عنكبوتی(۲)، سوپرمن و آغاز بتمن جا می افتد. كارگردان این اثر تیمن استوری است كه از او پیش از این فیلم های سلمانی (۲۰۰۲) و تاكسی (۲۰۰۴)، به نمایش درآمده بود. او فیلمنامه سلمانی(۲) را هم در سال ۲۰۰۴ نوشت و فیلم تاكسی سرعت او نیز آماده نمایش است.
جنگ دنیاها
جنگ دنیاها براساس رمانی از اچ جی ولز ساخته شده است. یك فیلم بزرگ كه نام استیون اسپیلبرگ در مقام كارگردان بر پیشانی آن كافی است تا انتظار یك كار عظیم را داشته باشیم اما چنین نمی شود و فیلم نتوانسته است جلوه های كششی تصویر را ایجاد كند. این فیلم كه نسخه بازسازی شده فیلمی به همین نام محصول دهه ۵۰ است به لحاظ تنوع تصویری و كشش داستانی نتوانسته است در ابعاد نسخه اولیه جلوه گر شود. مریخی ها كیلومترها سفر می كنند تا به زمین حمله كنند و یك تلكسوپ عظیم را نابود كنند. ری فریر (قهرمان داستان با بازی تام كروز) به خاطر دفاع از فرزندش ناگزیر به جنگ با مهاجمان می پردازد و تیم رابینز در این مبارزه به كمك او می آید. این فیلم با یك بودجه ۱۳۵ میلیون دلاری ساخته شده است. انگیزه مهاجمان در فیلم به خوبی شكل نمی گیرد و همین از هیجان فیلم می كاهد. مهاجمان در حملات خود هرگونه مظهری از حیات بشری نظیر ماشین را از بین می برند. فیلم در حقیقت مبارزه یك خانواده آمریكایی برای ادامه حیات در مقابل توفانی از مرگ و نابودی و ترور است. تام كروز، داكوتا فنینگ، میراندا تو، جاستین چتوین و تیم رابینز نقش آفرینان كار تازه استیون اسپیلبرگ هستند. ارسن ولز نابغه سینمای جهان براساس رمان اچ جی ولز یك نمایشنامه رادیویی را نوشته و در سال ۱۹۳۸ اجرا كرده است كه به عقیده كارشناسان قوی ترین برداشت از رمان نویسنده آن بوده است.
آغاز بتمن
جمع كردن مجموعه ای از ستارگان سینمای جهان نظیر مایكل كین، لیام نیسون، مورگان فریمن، گری الدمن، كیتی هلمز و كریستین بیل (در نقش بتمن) باعث شده است كه فیلم بتمن و داستان آشنای آن كه بیش از دیگر كاراكترهای كمیك استریپ ها به فیلم درآمده است، به یك كار خوب در این ژانر تبدیل شود. فیلم راهی را نشان می دهد كه طی آن بروس وین میلیونر معروف شهر گاتام سیتی به شوالیه ای در مبارزه با تبهكاران تبدیل می شود. بروس وین را در آغاز در یك بازداشتگاه می بینیم. او به آنجا رفته است تا سیمای شیطانی تبهكاران را بهتر دریابد. سپس او توسط مردی مرموز به نام هنری دوكارد نجات می یابد. دوكارد مرشد او می شود و به او شمشیرزنی و كنترل مغز می آموزد. او بروس وین را به گروه فناناپذیر لشگر سایه های خود داخل می كند. دوكارد دشمن لندن است و می خواهد آن را نابود كند. بروس وین كشتار آدمها را نمی پذیرد و از اینجا آنها به دشمن بدل می شوند. بروس وین از اینجا به گاتام سیتی بازمی گردد تا با شیاطین بستیزد. بروس وین در كودكی رویای پیوند خوردن با خفاشها را دیده است و همین مبنای بدل شدن او به بتمن (مرد خفاشی) می شود.بتمن مسیر مبارزه با تبهكاران مختلف را برمی گزیند. جا افتادن كریستین یل به عنوان بروس وین، ابتدایی بودن تجهیزات و حتی لباس و اتومبیل بتمن به عنوان مقدمه ای بر فیلم هایی كه داستان آنها پس از این می آیند از نكاتی است كه در فیلم بسیار هوشمندانه طراحی شده اند. كریستوفر نولان كارگردان جوان آغاز بتمن كه با «ممنتو» (۲۰۰۰) چهره ای درخشان از خود ثبت كرد در این فیلم خلاقیت خود را در مقام یك كارگردان روبه رشد نشان داده است. او در «بی خوابی» هم قریحه خود را به عنوان یك كارگردان تأثیرگذار نشان داده بود. آغاز بتمن را یكی از بهترین فیلمهای این شخصیت دانسته اند.

حمیدرضا زاهدی

منبع : روزنامه همشهری