تصویری نگران کننده

سوانح رانندگی در جاده های ایران همه ساله باعث مرگ و مصدومیت هزاران نفر شده و میلیاردها تومان هزینه بر اقتصاد کشور تحمیل می کنند. به منظور بالا بردن آگاهی عمومی در این باره این مساله و روشن تر شدن ابعاد آن یونیسف با همراهی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی سازمان بهزیستی کشور پلیس وشهرداری تهران مبادرت به اجرای برنامه اطلاع رسانی در این زمینه نموده تا از این طریق سهمی درکاهش میزان مرگ و میر و مصدومیت های ناشی از سوانح رانندگی ایفا کند. همه افرادی که در ایران به نحوی با رانندگی و تردد جاده ای سر و کار دارند باید نسبت به برخی آمار کلیدی از قبیل آنچه در زیر آورده شده آگاهی داشته باشند :
نرخ سوانح جاده ای در ایران بیست برابر میانگین جهانی است .
سالانه در سراسر جهان سوانح رانندگی منجر به مرگ حدود ۱ ۲ میلیون نفر و مصدومیت و معلولیت بیست تا پنجاه میلیون نفر می گردند.
در میان همه مصدومیت های غیر عمدی منجر به فوت کودکان زیر پنج سال مصدومیت های ناشی از سوانح رانندگی مهمترین عامل مرگ و میر محسوب می شود.
همه ساله در ایران تصادفات جاده ای باعث مرگ حدود ۲۸ ۰۰۰ نفر و مصدومیت یا معلولی ۳۰۰ ۰۰۰ نفر دیگر می گردد .
در ایران در هر نوزده دقیقه یک نفر در جاده های کشورجان می سپارد و هر دو دقیقه خبر مصدومیت جدی و حتی معلولیت مادام العمر یک نفر بر اثر حوادث جاده ای به اعضای خانواده اش می رسد.
مرگ و میرهای ناشی از سوانح رانندگی سالانه شش میلیارد دلار هزینه بر اقتصاد ایران تحمیل می کند که معادل بیش از ۵ درصد تولید ناخالص ملی کشور است .
حدود ۲۵ درصد از کلیه تلفات جاده ای ایران مربوط به حوادث موتورسیکلت است که در بیش از ۶۰ درصد این موارد مرگ به دلیل عدم استفاده از کلاه ایمنی و بروز ضربه مغزی رخ می دهد.
۹۰ درصد از تلفات سوانح رانندگی جهان مربوط به کشورهای دارای درآمد کم و متوسط است .
تا سال ۲۰۲۰ میلادی سوانح جاده ای و رانندگی از بیماری سرطان سبقت گرفته و فقط بعد از بیماری های قلبی و افسردگی به دومین علت اتلاف سال های عمر بدل خواهد شد.
سوانح رانندگی و جاده ای در جهان دومین عامل اصلی مرگ و میر افراد ۵ تا ۲۵ ساله محسوب می شود .
سوانح رانندگی و جاده ای قابل پیش بینی و قابل پیشگیری هستند. بسیاری از کشورها با پرداختن به مسایل اصلی به موفقیت های چشمگیری در کاهش تعداد تصادفات و کاهش فراوانی و شدت آسیب های ناشی از سوانح رانندگی دست یافته اند. مداخله های موثر آنهایی بوده اند که به مسائل زیر پرداخته اند :
▪ سرعت غیر مجاز : سرعت غیر مجاز مهمترین عامل ایجاد آسیب های ناشی از رانندگی در اغلب کشورها است . احتمال رانندگی با سرعت زیاده از حد غیر مجاز مشخصا در میان مردان جوان بیشتر است . تحقیقات نشان داده است که هر یک کیلومتر در ساعت کاهش در سرعت متوسط وسایل نقلیه باعث افت چهار الی پنج درصدی در تصادفات مرگبار می گردد.
▪ استفاده از کمربند ایمنی : نسبت به سایر اقدامات ایمنی کمربند ایمنی تاکنون باعث نجات بیشترین تعداد افراد در هنگام سوانح رانندگی شده است . یافته ها نشانگر آنند که مردان جوان در مقایسه با سایر گروه ها کمتر مقید به استفاده از کمربند ایمنی در هنگام رانندگی هستند . استفاده از کمربند ایمنی باعث کاهش ۵۰ ـ۴۰ درصدی در تمامی آسیب ها و کاهش ۶۰ ـ۴۰ درصدی در آسیب های مرگبار می گردد.
▪ وسایل ایمنی برای کودکان : وسایل ایمنی برای کودکان از قبیل صندلی نوزاد صندلی کودک و صندلی مرتفع همگی در پیشگیری از تلفات نوزادان و خردسالان هنگام سفر با خودرو بسیار موثر هستند. استفاده از این گونه وسایل نرخ مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی را در میان نوزادان تا ۷۱ درصد و در میان کودکان تا ۵۴ درصد کاهش می دهد .
▪ کلاه ایمنی : استفاده از کلاه ایمنی موثرترین راه کاهش آسیب های ناحیه سر و کاهش تلفات ناشی از تصادفات موتورسیکلت دوچرخه موتوری و دوچرخه محسوب می شود. عدم استفاده از کلاه ایمنی در حین موتورسواری در میان مردان جوان متداولتر از سایر گروهها است . یافته ها حاکی از آنند که استفاده از کلاه ایمنی موتورسیکلت هم شدت و هم احتمال آسیب ناحیه سر را حدود ۷۰ درصد کاهش می دهد.
طراحی و زیر ساخت جاده ها : اقدامات مربوط به بهبود طراحی و زیر ساخت جاده ها عبارتند از : جداسازی انواع متفاوت وسایل نقلیه تامین معابر ایمن تر برای دوچرخه سواران و عابران پیاده ساختن پیاده رو و معابر مشخص عابران پیاده ; و کاهش سرعت خودروها از طریق ایجاد سرعت گیر مناطق میخکوبی شده و ساخت میدان .
▪ خدمات اضطراری : بسیاری از قربانیان سوانح جاده ای به دلیل کمبود امکانات و خدمات اضطراری نظیر خدمات درمانی آتش نشانی و پلیس قبل از رسیدن به بیمارستان جان می بازند. بهبود سطح خدمات اضطراری از محل تصادفات تا مراکز درمانی و پس از آن احتمال زنده ماندن و پیشگیری از نقص عضو و آسیب های درازمدت برای سانحه دیدگان حوادث رانندگی را افزایش می دهد.
به همین دلیل موارد زیر نکات آموزشی مناسبی را در اختیار افراد بویژه والدین قرار می دهد.
کدامیک از این تصورات واهی مربوط به کمربندی را هنوز باور دارید
استفاده از کمربند ایمنی برای مسافت های کوتاه و سرعت های کم لازم نیست .
۸۰ درصد سوانح در سرعت های حدود ۸۰ کیلومتر در ساعت رخ می دهند . محل بیشتر سوانح در فاصله ۱۵ کیلومتری خانه فرد است . رفت و آمد کوتاه به مغازه مدرسه یا ملاقات با خویشاوندان هم می توانند منجر به مرگ شود.
بستن کمربند ایمنی به دردسرش نمی ارزد.
زمان متوسط لازم برای بستن کمربند ایمنی ۲ ثانیه است ! این میزان صرف وقت و زحمت تا به حال کسی را نکشته است ... زنده ماندن ارزشش را دارد.
هرگز حادثه ای برای من اتفاق نخواهد افتاد من راننده خوبی هستم .
هر قدر هم راننده ماهری باشید راننده دیگری هست که در تصادف به شما خواهد زد. شما نمی توانید رفتار همه راننده ها را در خیابان کنترل کنید.
استفاده از کمربند ایمنی ممکن است باعث شود که فرد در خودرویی که آتش گرفته گیر بیافتد.
کمتر از نیم درصد از تصادفات منجر به مصدومیت با آتش سوزی همراهند. اگر تصادف در حالی رخ دهد که کمربند ایمنی خود را نبسته اند به احتمال زیاد بیهوش یا بشدت مجروح می شوید. این حالت احتمال فرار شما از خودروی دچار آتش سوزی را به صفر می رساند.
● کمربند ایمنی ناراحت است
کمربند ایمنی ممکن است برای افراد بسیار چاق یا برای زنان باردار یعنی اقلیت کوچکی از افراد ناراحت کننده باشد اما پرتاب شدن به بیرون از میان شیشه جلوی خودرو به مراتب ناراحت کننده تر است !
استفاده از کمربند ایمنی باعث چروک شدن لباس می شود.
ممکن است این طور باشد اما نشستن هم همین کار را می کند. لباس پوشیدن خود باعث چروک شدن لباس می شود. اما پرتاب شدن به بیرون از میان شیشه جلوی خودرو جدا لباس آدم را چروک می کند!
من قوی هستیم و در صورت تصادف می توانم خود را در جایم نگهدارم .
نیروی ضربه با سرعت فقط ۲۵ کیلومتر در ساعت . معادل گرفتن یک کیسه سیمان هشتاد کیلویی است که از پنجره طبقه اول به بیرون انداخته شده باشد . در سرعت ۵۰ کیلومتر در ساعت نیروی ضربه وحشتناک است و محال است دست ها و پاهای شما بتوانند شما را در مقابل چنین نیرویی محافظت کنند.
● همه ما تا ابد عمر می کنیم ...
نه نمی کنیم . موهبت زندگی را که خداوند به شما اعطا کرده هدر ندهید...
هشدارهای ایمنی برای کودکان ۱۲ ـ۷ ساله
چگونگی انتخاب محل درست عبور از خیابان : بایستید نگاه کنید گوش کنید فکر کنید
یک قدم مانده به جدول خیابان یا در صورت نبودن پیاده رو یک قدم مانده به حاشیه جاده بیایستید.
برای دیدن حرکت خودروهایی که نزدیک می شوند به همه طرف نگاه کنید.
برای شنیدن صدای خودروهایی که نزدیک می شوند به همه طرف گوش کنید.
وقتی هیچ وسیله نقلیه ای نیست یا همه آنها ایستاده اند به اینکه عبور از خیابان امن است یا نه فکر کنید.
هنگام عبور عرض خیابان را مستقیما طی کنید. به نگاه کردن و گوش دادن به خودروهای در حال حرکت ادامه دهید.
در صورت وجود زیر گذر یا پل عابر پیاده حتما از آن استفاده کنید.
● رعایت ایمنی در دوچرخه سواری
همیشه در حین استفاده دوچرخه یا هر وسیله چرخدار دیگری نظیر تخته اسکیت یا اسکوتر از کلاه ایمنی استفاده کنید.
هرگز بدون نظارت بزرگترها با دوچرخه وارد خیابان نشوید. در پیاده رو یا مسیر مخصوص دوچرخه باقی بمانید ـ اینها جای امن تری برای دوچرخه سواری هستند.
هنگام دوچرخه سواری در پیاده رو یا مسیر مخصوص دوچرخه فرد بزرگسالی که همراه شما است باید اطمینان یابد که حق تقدم را نسبت به عابران پیاده رعایت می کنید قبل از عبور از ورودی پارکینگ ساختمان ها مراقب هستید که خودرویی در حال خارج شدن نیست و در تقاطع ها توقف می کنید. بسیاری از تصادف های دوچرخه سواری وقتی اتفاق می افتند که کودکی با دوچرخه از طریق ورودی پارکینگ ساختمان وارد خیابان می شود.
● رعایت ایمنی در سفر با خودرو :
بر استفاده از کمربند ایمنی و بسته نگه داشتن آن در تمام طول سفر تاکید کنید.
وقتی سرنشین یک خودرو در حال حرکت هستید همیشه کمربند ایمنی را بسته نگه دارید و سعی کنید الگوی خوبی برای دیگران باشید حتی اگر سایر سرنشینان مایل به بستن کمربند ایمنی خود نباشند!
هرگز حواس راننده را با ایجاد سر و صدا یا بازیگوشی پرت نکنید.
همیشه از « در امن » خودرو سوار و پیاده شوید. در امن در عقب رو به پیاده رو است (که با خودروهای در حال حرکت فاصله دارد)
به والدین و مراقبین خود یادآوری کنید که کمربند ایمنی خود را ببندند.
● رعایت ایمنی در استفاده از وسایل نقلیه عمومی
از خطرات مربوط به جاده و وسایط نقلیه عمومی نظیر اتوبوس تاکسی و قطار آگاه باشید.
هرگز به تنهایی از اتوبوس تاکسی و قطار استفاده نکنید.
● به حقوق سایر مسافران احترام بگذارید
▪ به یاد داشته باشید : موتورسیکلت برای کودکان زیر دوازده سال مناسب نیست !
اگر قد شما هنوز آنقدر کوتاه است که نمی توانید هر دو پایتان را به شکلی مطمئن روی پدال های پا قرار دهید و در عین حال با دست دستگیره ترک سوار یا راننده موتورسیکلت را بگیرید هرگز اصرار نکنید که ترک موتورسیکلت سوار شوید.
▪ به خطر « نه » بگویید : همیشه از موتورسواری بدون کلاه ایمنی امتناع کنید!
موتورسیکلت متناسب با نیازهای ایمنی کودک ساخته نشده است و در صورت تصادف تنها کلاه ایمنی مناسب می تواند سر شما را در مقابل آسیب های جدی محافظت کند.
● توصیه های ایمنی مربوط به خیابان برای پدر و مادرها
کودکان ناظر رفتار بزرگسالانند و از آنها سر مشق می گیرند باید اطمینان حاصل کنیم که الگوی خوبی برای آنها هستیم !
به هنگام رفت و آمد در خیابان ها کودکان آسیب پذیرترین گروه محسوب می شوند زیرا تا حدود سن ده سالگی هنوز از مهارت های جسمی و شناختی لازم برای تشخیص و تصمیم گیری در مورد ایمنی خود در رفت و آمدها برخوردار نیستند و در ایران در میان همه مصدومیت ها غیر عمد منجر به فوت در کودکان زیر پنج سال مصدومیت های ناشی از سوانح رانندگی مهمترین عامل مرگ و میر محسوب می شوند. سوانح رانندگی همچنین عمده ترین عامل مصدومیت در میان کودکان ده تا نوزده ساله هستند.
● چگونه از مصدومیت های رانندگی پیشگیری کنیم
در داخل خودرو باید کودکان کمتر از هشت سال در را دستگاه محافظتی مناسبی که عموما « صندلی ایمنی » خوانده می شود قرار داد . صندلی ایمنی کودک اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرد نرخ مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی را تا ۷۱ درصد در میان نوزادان و ۵۴ درصد در میان کودکان کاهش می دهد .
همیشه از همان روز اول که نوزاد از بیمارستان به خانه آورده می شود باید از صندلی ایمنی مناسب برای سن و جثه کودک استفاده کرد.
در آغوش نگهداشتن نوزاد در داخل خودرو هرگز امن نیست زیرا با جزیی ترین تصادفات ممکن است نوزاد از آغوش شما خارج شود. حتی این احتمال وجود دارد که در هنگام برخورد جسم خود شما به نوزاد آسیب وارد کند.
هرگز در حین رانندگی نوزاد را روی زانوی خود نگذارید.
هر کودک باید در وسیله محافظتی متناسب با وزن و جثه خود قرار گیرد. باید از صندلی ایمنی دارای حفاظ استفاده کرد. هنگام نصب صندلی ایمنی به دقت دستورالعمل تولیدکننده آن و دفترچه راهنمای خودرو را مطالعه نموده و صندلی را دقیقا طبق دستور نصب کنید.
صندلی ایمنی مخصوص نوزاد باید رو به عقب نصب شود. بعد از یک سال کودک شما می تواند از صندلی ایمنی مخصوص کودکان نوپا که به نحو مطلوبی رو به جلو نصب و استوار شده استفاده کند.
اگر صندلی ایمنی در صندلی جلوی خودرو مجهز به کیسه هوا نصب شده هرگز کودک یا نوزاد خود را در آن ننشانید. کیسه هوا برای کودکانی که در صندلی جلوی خودرو قرار دارند یک خطر جدی محسوب می شود.
روی داشبورد صندلی و کف خودرو نباید هیچ شی ناپایداری وجود داشته باشد چون ممکن است در هنگام تصادف به اطراف پرتاب شده و ایجاد مصدومیت نماید.
● کمربند ایمنی جان افراد را نجات می دهد!
کودکان هشت ساله و بزرگتر باید در داخل خودرو همیشه از کمربند ایمنی استفاده کنند. در مقایسه با سایر اقدامات ایمنی کمربند ایمنی تاکنون باعث نجات افراد بیشتری درهنگام سوانح رانندگی شده است . استفاده ازکمربند ایمنی باعث کاهش ۶۵ ـ۴۰ درصدی خطر پرتاب شدن به خارج از وسیله نقلیه و تحمل آسیب های جدی یا مرگ آور می گردد.
صندلی عقب خودرو ایمن ترین جا برای همه کودکان است
همه کودکان در صندلی عقب صندلی وسط در صندلی ایمنی یا با استفاده از کمربند ایمنی در امن ترین حالت قرار دارند. چون این حالت دورترین نقطه از ضربه های روبرو یا طرفین است امن ترین موقعیت محسوب می شود.
● ایمنی چون و چرا ندارد!
برای فرزند خود قواعد ایمنی تعیین کرده و در مورد آنها قاطعیت داشته باشید. اگر کودک از استفاده از کمربند ایمنی سر باز زد یا اصرار بر نشستن در صندلی جلو داشت از به حرکت در آوردن خودرو امتناع کنید تا اینکه کودک قبل کند در صندلی عقب نشسته و کمربند ایمنی را نیز ببندد.
● هنگام عابر پیاده بودن
در ایران هر روزه ۱۳ عابر پیاده جان خود را در سوانح رانندگی از دست می دهند . از نظر آمد و شد چون کودکان آسیب پذیرترین افراد در استفاده از راه ها هستند دراین محیط ناامن بیشترین لطمه را می بینند.
کودکان زیر ۹ سال هنوز توانایی و مهارت لازم برای تنهایی عبور کردن از عرض خیابان را ندارند . حواس آنها به سهولت پرت شده و غالبا در تشخیص سرعت و فاصله خودروها دچار اشتباه می شوند.
همیشه دست کودک خود را در خیابان یا هنگام عبور از آن بگیرید.
برای بچه های خود الگوی مناسبی باشید ـ بچه ها با الگوبرداری یاد می گیرند. در صورت وجود چراغ های راهنما و خطوط عابر پیاده از آنها استفاده کنید.
به فرزندان خود قواعد ابتدایی عبور از عرض خیابان را بیاموزید : قبل از عبور از عرض خیابان اول نگاه به چپ بعدا به راست و بعد دوباره به چپ .
● هنگام دوچرخه سواری
به همه دوچرخه سواران توصیه می شود که از کلاه ایمنی استفاده کنند. این امر از مصدومیت های جدی در ناحیه سر پیشگیری می کند.
هرگز کودکان زیر ۱۲ ماه را سوار دوچرخه نکنید .
● کودکان و موتورسیکلت ـ خطرناک با هر سرعتی
حدود ۲۵ درصد از کلیه تلفات جاده ای ایران مربوط به حوادث موتورسیکلت است . در بیش از ۶۰ درصد این موارد مرگ به دلیل عدم استفاده کلاه ایمنی و بروز ضربه مغزی رخ می دهد.
استفاده از موتورسیکلت برای کودکان کمتر از دوازده سال مناسب نیست !
اصلا توصیه نمی شود کودکان کمتر از دوازده سال را ترک موتور سوار کنید. زیرا این کودکان از قد و قامت استقامت قدرت تمرکز و آشنایی کافی با قوانین راهنمایی و رانندگی به منظور سواری ایمن برخوردار نیستند. به گفته کارشناسان ایمنی هر فردی که ترک موتورسیکلت سوار می شود باید از نظر خصوصیات جسمانی قادر به نشستن روی زین باشد هر دو پایش را به شکلی مطمئن روی پدال های پا قرار دهد و با دست دستگیره مخصوص ترک سوار و یا راننده موتورسیکلت را بگیرد و باید قادر به استفاده از کلاه ایمنی بوده و حتما از آن استفاده کند.
کلاه ایمنی جان افراد را نجات می دهد!
استفاده از کلاه ایمنی به تنهایی موثرترین راه برای کاهش آسیب های ناحیه سر و تلفات ناشی از سوانح رانندگی با موتورسیکلت است .
● سرعت سوانح جاده ای و کودکان
در بیشتر کشورهای جهان سرعت مهمترین عامل مصدومیت های ناشی از رانندگی در جاده و خیابان است . تحقیقات نشان داده افزایش ۵ درصدی سرعت متوسط باعث افزایش حدودا ۲۰ درصدی میزان سوانح منجر به مرگ می گردد .
▪ سرمشق خوبی برای کودکان باشیم ; باسرعت مجاز رانندگی کنیم !
▪ فرزند شما رفتار شمار می بیند; در هنگام رانندگی مسئولانه عمل کنید. به حداکثر سرعت مجاز مقید باشید و از کارهایی نظیر استفاده از تلفن همراه که حواس شما را در حین رانندگی پرت می کنند پرهیز کنید. با سرمشق قرار دادن خود به فرزندتان کمک کنید تا در آینده جوانی مسئول و راننده ای با احتیاط باشد!

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی