حقوق بشر در کوبا

دانشگاه كلمبیا در جشن بهاره فارغ التحصیلی خود در ماه مه به جایگاه مخصوص مقامات دانشگاهی و میهمانان افتخاری یك صندلی اضافه كرد. این صندلی به «اسوالدو پایا ساردیناس» فعال دموكراسی در كوبا اختصاص داشت. قرار بود كه پایا به خاطر تلاش چشمگیرش در راستای ترغیب كوبا در حركت از یك نظام دیكتاتوری خودكامه به یك دموكراسی قانون مدار جایزه ای افتخاری دریافت كند، اما دولت كوبا به او اجازه نداد تا از كشور خارج شده و این جایزه را دریافت كند. این اولین بار نبود كه پایا از حق سفر محروم می شد. در واقع این سرنوشتی است كه هرساله گریبانگیر هزاران كوبایی می شود. این رویداد بسیار جالب توجه بود، زیرا درست یك هفته پس از این كه كوبا به عنوان عضوی از شورای تازه تاسیس حقوق بشر سازمان ملل پذیرفته شد، به وقوع پیوست؛ شورایی كه مسئول ارتقا و حمایت از حقوق بشر است. یكی از حقوق اصلی انسان ها آزادی در ترك آزادانه یك كشور و بازگشت به آن است.
یك روز پس از پذیرفته شدن كوبا در شورای حقوق بشر سازمان ملل، پایا در خانه اش در هاوانا طرح خود به نام «برنامه برای تمام كوبایی ها» را به رسانه های بین المللی معرفی كرد. این طرح دموكراتیك حاصل گفت وگوهایی بود كه طی دو سال با ۱۲ هزار كوبایی مقیم این كشور و خارج از آن انجام گرفته بود. طرح مذكور دربرگیرنده یك نقشه راه برای حركت به سوی دموكراسی است. این برنامه متضمن حقوق كوبایی ها در زمینه عبادت و بیان نظراتشان از جمله حق انتقاد از دولت است. بر اساس این برنامه حق مسافرت آزادانه، داشتن دارایی های خصوصی و انجام تجارت محترم شمرده می شود. این سند ۱۷۰صفحه ای همچنین برگزاری انتخابات عادلانه و بازگشت مجدد كوبایی های مقیم خارج به جامعه كوبا را مجاز می شمارد. «برنامه برای تمام كوبایی ها» در واقع در راستای «پروژه وارنا» است. این پروژه مدلی فوق العاده از تلاشی بومی و ریشه ای برای اجرای اصلاحات دموكراتیك بود. بیش از ۱۰ هزار كوبایی - با غلبه بر فرهنگ ترس و ارعاب - نام خود را زیر عریضه ای كه خواستار برگزاری رفراندوم، انتخابات آزاد، آزادی بیان، آزادی انجمن ها و شركت های خصوصی و آزادی تمام زندانیان سیاسی صلح جو بود، درج كردند.
با وجود اقدامات سركوبگرانه دولت كوبا علیه سازمان دهندگان و شركت كنندگان این برنامه، تاكنون بیش از ۲۵ هزار نفر زیر این عریضه را امضا كرده اند. حدود ۵۰ تن از كسانی كه در كوبا به كار جمع آوری امضاها مشغول بودند، زندانی شدند. این سركوب در حالی انجام می گیرد كه براساس بندی در قانون اساسی كوبا شهروندان می توانند با جمع آوری ۱۰ هزار امضا قانون گذاران را در مجمع ملی این كشور معرفی كنند.
شورای وزرای خارجه اتحادیه اروپا در حمایت از «مخالفین سیاسی صلح طلب كوبا» در ماه ژوئن ( خرداد/تیر ) قطعنامه ای را به تصویب رساند كه در آن نسبت به وخیم تر شدن وضعیت حقوق بشر در كوبا ابراز نگرانی شده است. این قطعنامه همچنین خواستار آزادی تمام زندانیان سیاسی شده است. وزرای خارجه این اتحادیه به این نتیجه رسیدند كه دولت كوبا در ده ها اقدام آزار و اذیت از جمله انكار حقوق شهروندان، رقبای سیاسی و روزنامه نگاران مشاركت داشته است. وزرای خارجه همچنین از رژیم كاسترو خواسته است تا به پایا اجازه دهد به بروكسل سفر كرده و در اجلاس آنها در این شهر حضور داشته باشد. ما تلاش كرده ایم تا فشار ظالمانه خودكامگی در نظام های كمونیستی را كاهش دهیم و به اهمیت همبستگی میان دموكرات های كوبایی كه از سوی كشورهای آزاد مورد تاكید قرار می گیرد، واقف هستیم. جامعه بین الملل در حمایت از دموكراسی های در حال ظهور باید از افراد شجاع در این كشورها كه برای پیشبرد اصلاحات دموكراتیك خطرات هولناكی را به تن می خرند، حمایت كنند.
پایا و جنبش آزادیبخش مسیحی او به شدت نیازمند حمایت جامعه بین الملل و شورای حقوق بشر و شایسته آن هستند. برای این كه دموكراسی در كشورهای غیردموكراتیك نهادینه شود باید آن را از درون پایه ریزی كرد و ساخت. ابتكار «برنامه برای تمام كوبایی ها» اگر چه در سطح بین المللی توجه چندانی را به سوی خود معطوف نكرد، اما یك سند تاریخی است كه مدلی برای دموكراسی های در حال ظهور در نقاط دیگر جهان و پیگیری تحول دموكراتیك بدون خشونت در این كشورها محسوب می شود. در حالی كه شورای جدید حقوق بشر در حمایت از حقوق شهروندان در نقاط مختلف دنیا كار خود را آغاز كرده است، ما از همه كسانی كه حامی حقوق بشر هستند می خواهیم كه از اعضای شورا و همه اعضای سازمان ملل بخواهند كه از نفوذ خود برای فشار به رژیم كاسترو بهره بگیرند. دولت كوبا باید به قانون اساسی این كشور پایبند بوده و ابتكار برنامه برای تمام كوبایی ها را به رای عمومی بگذارد.
مردم كوبا راه خود را به سوی یك آینده جدید در این جزیره نشان داده اند - راهی كه طی آن هر یك از افراد اهمیت دارند و شأن همه حقوق بشر مورد احترام است. صدای آنها باید شنیده شود.

واسلاو هاول و مادلین آلبرایت *
ترجمه: نیره محمودی
* واسلاو هاول، رئیس جمهور سابق جمهوری چك و موسس كمیته بین المللی برای دموكراسی در كوبا است. مادلین آلبرایت، وزیر خارجه سابق آمریكا است.
منبع: نیویورك تایمز

منبع : روزنامه شرق