مهارت‌های روزنامه‌نگاری آنلاین

معرفی برخی از مهارت‌های روزنامه‌نگاری آنلاین محور اصلی این مقاله است.
یك آنلاین ژورنالیست در یك سایت خبری كسی است كه تحقیق می‌كند، می‌نویسد، ویراستاری می كند، مطالب را با عكس غنی می‌كند، با استفاده از منابع مكمل ایجاد ماخذ می‌كند و به كطالب لینك می‌دهد تا در اینترنت منتشر شود.
با این وجود با ازدیاد روز افزون وبلاگ‌ها (وب سایت‌هایی كه بدون هیچگونه نیاز به پشتوانه‌ فنی یا مهارت خاصی به آسانی به روز می‌شوند) و جمعیت بزرگ دانشجویان جوان روزنامه‌نگاری، به نظر می‌رسد اكنون تنها تعداد معدودی از افراد مستعد در پی تقویت و بالا بردن سطح مهارت‌های لازم باشند. اگر شما یك بلاگر هستید ممكن است احساس كنید كه این یك اغراق خودبینانه است؛ اما اگر بلاگر نیستید احتمالا با بعضی از پیشنهاداتی كه در این مقاله خواهم كرد، موافقید.
درست مثل بقیه فناوری‌ها، دسترسی ناگهانی به ابزار و امكانات نشر مستقیم در شبكه نتوانسته به طور خودكار لشكری از گزارشگران و خبر نویسان فوق العاده ایجاد كند. هرچند كه نشانه های زیادی دلالت بر تغییر تدریجی اما مثبت شرایط دارد.
درحالی كه نویسندگان ، گزارشگران و منتقدان بزرگ و با استعداد، تنها از سهولت ایجاد شده توسط ابزار نشر شخصی جدید مثل بلاگ‌ها بهره جسته اند ، اكثر تازه كارها خود را در میان ابزارها و تجهیزات كاملا جدید و متفاوت از آنچه قبلا استفاده میكردند ، یافته اند.
واقعیت این است كه كشف، كاوش و آشنایی با یك فناوری جدید برای هر كسی زمان بر است . در مرحله ابتدایی استفاده از ابزارهای جدید نشر، خیلی از افراد وقت بیشتری صرف كاوش، آزمایش، تجربه و درك ماهیت آن كردند تا پرسش در مورد قالب، سبك و رویكرد نوشتاری لازم برای تبدیل یادداشت‌های شخصی به نشر حرفه ای.
اكنون كه هر رایانه متصل به اینترنت تبدیل به یك نشریه فعال شده است، آیا ما باید شروع به نوشتن كنیم یا بهتر است نگاهی به گذشته بیاندازیم و بهترین راه برای آموختن درس‌هایی از گذشته با بهره گیری از این ابزارهای جدید فوق العاده را كه اكنون در دسترس ما قرار دارد؛ا بیابیم؟ پس چطور به استقبال مرحله بعدی عصر فناوری نشر آنلاین برویم؟
من شخصا فكر می‌كنم اولین قدم در این مسیر باید قدمی باشد در جهت ارزش گذاری و ارزیابی دوباره عناصر روزنامه نگاری چاپی، تحقیق آكادمیك و نشر رسانه‌ای در مفهوم عام كه با سرعت به سمت افق های جدید باز شده توسط آر.اس.اس، ویكی ها و بلاگ‌ها پیش میروند و بعضی از ما آنها را به فراموشی سپرده ایم.
تركیب كردن رویكردهای كلیدی روزنامه نگاری، تحقیق و نشر رسانه ای با واقعیات روزنامه نگاری آنلاین كه با سرعت دنیای اینترنت را فرا گرفته است، می‌تواند به افزایش ارزش و اعتبار اطلاعات ارائه شده توسط نویسندگان مشهور اما مستقل و وبلاگ نویسانی كه می‌خواهند در كوتاهترین زمان ممكن به رهبران عقیدتی تبدیل شوند ، كمك كند.
پس برای تبدیل شدن به سردبیر یك سایت خبری آنلاین ، برای نبدیل شدن به یك گزارشگر یا نویسنده ای كه می‌تواند جایگاه خود را به عنوان یك وزنه حرفه‌ای تثبیت كند، در حالی كه احترام و توجه رسانه های سنتی را به خود جلب می‌كند و به طور فزاینده ای مورد احترام شركت‌های تبلیغاتی و روابط عمومی قرار می‌‌گیرد، چه باید كرد ؟
اینجا به چند قاعده آسان و پایه ای اشاره می‌كنم و پیشنهاد می‌كنم آنها را به كار گیرید.
● ثبات
در باره هرچه می نویسید یا گزارش می‌دهید، در مورد پوشش به موقع ، تحلیل جزء به جزء، قالب و سبك؛ ثبات داشته باشید .مدام تغییر نكنید. آزمایش و خلاقیت؛ ویژگی‌های خوبی هستند اما باید به عرصه‌های شناخته شده و فضاهای مرتبط با آنها محدود شوند . در بیشتر نوشته های خود شخصیت، هویت، بصیرت و پیام ماموریت خود را به شیوه ای ثابت و دارای ارتباط منطقی به نمایش بگذارید.
● تحقیق
آیا در مورد موضوعی كه می‌خواهید بنویسید، تحقیق می‌كنید؟ هیچگاه خبری را تنها با چك كردن وب سایت رسمی مربوطه یا با دوباره نویسی اخبار خبرگزاری‌ها تنظیم نكنید. مقالاتی را كه دیگران در مورد مطلب مشابه نوشته اند، چك كنید و به وبلاگها برای خواندن نقل قول‌ها و اظهار نظرها سر بزنید. می‌توانید از ابزارهای فوق‌العاده موجود در سایتهای Technorati, Feedster, Pubsub, Blogpulse, Bloglines استفاده كنید تا از اینكه دیگران درباره هم چه می‌گویند و چه كسانی قبل از شما در مورد مطلب مورد نظرتان نوشته اند ، مطلع شوید.
● تعریف
تمامی اصطلاحات مربوط به مفاهیم جدیدی را كه ارائه می‌دهید؛ تعریف كنید و روشن سازید و به تمایل مخاطب‌تان برای یادگیری و درك آنچه شما مدتها پیش آموخته بودید، احترام بگذارید. با استفاده از امكان Google "define" می‌توانید مفاهیم جدیدتان را به یك منبع آنلاین كه توضیحات كاملی در باره اصطلاحات فنی و لغات جدید دارد، لینك دهید.
● عنوان بندی
مسئله عنوان بندی یكی از ارزشمندترین امتیازاتی است كه یك سردبیر آنلاین می‌تواند برای خود ایجاد كند . همانطور كه بسیاری از كاربران اینترنت هنگام كاوش و جستجو در مورد مطلب مورد نظرشان با استفاده از موتورهای اصلی جستجو دریافته‌اند، ایجاد عنوان‌هایی كه مناسب با طبقه بندی‌ها و الگوهای موتورهای جستجو باشد یك نیاز غیر قابل اجتناب است. پس چطور باید مطلوبترین عنوان را انتخاب كرد؟ من سه قانون ساده پیشنهاد می‌كنم:
كوتاه بودن، مربوط به موضوع بودن، كاربر مدار بودن.
● طبقه بندی
از آنجائی‌كه اینترنت به عنوان یك كتابخانه مجازی گسترده و بی پایان عمل می‌كند ، استفاده از تگ گذاری و طبقه بندی هرگونه مطلب منتشر شده بر روی شبكه جهانی از ارزش بسیار زیادی برخوردار است و معمولا مرحله‌ای است كه ارزش آن كم شمرده می‌شود. برای دست یابی به حداقل سطح طبقه بندی در سیستم نشر آنلاین یا بلاگتان، كلمات كلیدی را در هر مقاله مشخص سازید و اجازه دهید كاربران هم مطلب شما را تگ كنند و بر حسب علاقه مندی هایشان آن را طبقه بندی كنند.
● ارجاع دهی
ارجاع دهی، ارجاع دهی، ارجاع دهی. اگر می‌خواهید اعتبار خود را در دنیای نشر آنلاین افزایش دهید باید بدانید اهمیت ارائه ارجاع‌های مناسب و متعدد درست به اندازه اهمیت نوشتن خود مقاله است. ارزش ایجاد و نمایش لینك‌های دیگر نویسندگان كه از مطلب شما حمایت می‌كنند، آنرا مستند می‌كنند و به آن نكاتی می‌افزایند به اندازه طلاست، به ویژه اگر شما از جایگاه مطرحی در نشر آنلاین برخوردار نباشید.
● محتوای تكمیلی
این احتمال وجود دارد كه خوانندگانی كه به دنبال تحقیق در مورد موضوعی خاص هستند و یا به دنبال پاسخ‌های مشخصی برای سئوالاتشان می‌گردند مطلب شما را بخوانند. با جفت كردن مقاله تان با منابع محتوایی مثل كتاب‌ها، گزارش ها و تبلیغات مرتبط، میتوانید ارزش و كیفیت تجربه ای كه به مخاطبانتان عرضه میكنید را به میزان قابل توجهی بالا ببرید.
● ساختار مقاله‌تان مشخص باشد
معرفی كنید، شرح دهید، برای حمایت از مطلبتان جزئیات بیاورید و نتیجه گیری كنید. حتما خلاصه كوتاهی از شرح مقاله بدهید. در شرایطی كه مردم بیش از پیش فیدهای آر.اس.اس را جستجو می‌كنند و موتورهای جستجو باید در كمترین زمان ممكن صفحه های نتایج را نمایش دهند ، مشخص كردن لحن، موضوع و نكات كلیدی ای كه در مقاله تان می آورید ، پیش از شروع خود مقاله امری حیاتی به نظر میرسد.
● صفحه‌ای واضح و خوانا داشته باشید
هر چه لی اوت صفحه شما واضحتر و خواناتر باشد، صفحه بندی حرفه ای تری داشته باشد و میزان آگهی ها و بقیه عواملی كه باعث ایجاد حواس پرتی مخاطبان كمتر باشد، بهتر است.
● به جزئیات توجه كنید
توجه به جزئیات وجه تمایز حرفه‌‌ای‌ها از آماتورهاست، حتی در دنیای رنگین وبلاگ‌ها . دامنه توجه به جزئیات از بهینه سازی آرایش و گردش در صفحات گرفته تا خوانایی مطالب و تعداد غلط‌های دیكته ای و یا حتی نوع تنظیم خبر كه تصویر شتاب در نوشتن اخبار را به خواننده ندهد، در بر می‌گیرد. یكی از قواعد موثری كه توسط بعضی ها مورد استفاده قرار گرفته، بررسی مطلب پس از چاپ آن است. بازبینی محتوایی كه روی صفحه نمایش قرار گرفته ، ایده چندان جالبی نیست، علی الخصوص اگر مطلب نوشته خودتان باشد. از سوی دیگر خیلی از نویسنده های آنلاین مطالبشان را پس از نشر چك نمی‌كنند و این امر باعث می‌شود اشتباهات قابل پیشگیری و غیر قابل پیش بینی كه مثلا در صفحه آرایی به وجود می آید را متوجه نشوند. بنابراین قبل از نشر آنلاین مطلبتان حتما آن را دوباره چك كنید.
● كیفیت نوشتاری
به هر زبانی كه می نویسید، مطلبتان باید به نحوی شایسته نوشته شود، دیكته كلماتش چك شود و حتی المقدور توسط شخص دیگری باز خوانی شود. اگر خوانندگان شما حین خواندن مطلبتان متوجه چندین اشتباه دستوری یا نحوی شوند به سرعت دلسرد می‌شوند. گرچه من با شما موافقم كه اطلاع رسانی با كیفیت و به موقع از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین فكر می‌كنم كه با افزایش تعداد منابع خبری مستقل؛ ممكن است كیفیت نوشته ها وجه تمایز كسانی باشد كه در خیل وسیع گزارشگران، توجه و احترام بیشتری كسب خواهند كرد.
● كنترل دیكته لغات
برای همه نویسندگان چه آنهایی كه به زبان مادری و چه آنهایی كه به زبان دیگری می نویسند، كنترل دیكته لغات برای هر مقاله ای یك باید است. از آنجایی كه ابزارهای تصحیح‌گر دیكته؛ فرق بین بسیاری از كلمات را تشخیص نمی‌دهند ، كنترل مقالات توسط شخص دیگر پیش از نشر همیشه ضروری است. این اقدام بسیار مثبت است چون معمولا مغز نویسنده توانایی بازبینی نوشته های خود را به طور كاملا بی غرضانه و منتقدانه ندارد. البته ایجاد مقبولیت به عنوان یك سردبیر تلاشی فراتر ازاجرای این چند نكته مختصر را می‌طلبد.
پایبندی به نكات ذكر شده می‌تواند رهنمودهایی ابتدایی برای كسانی باشد كه تجربه كمتری در زمینه نوشتن برای عموم دارند و به آنها كمك می‌كند تا مهارت‌های شخصی سردبیری و گزارشگری آنلاین خود را تقویت كنند.
حالا به نظر شما چه نكات دیگری را می‌توانیم به این مطلب اضافه كنیم؟

ترجمه سالومه ابطحی
نویسنده: رابین گود

منبع : روزنامه همشهری