مواد مخدر

● مواد مخدر
انواع فرآورده های گیاهان خشخاش، شاهدانه، كوكا و تركیبات شیمیایی مشابه كه مصرف آنها موجب اعتیاد می‏ گردد.
● مواد سستی ‏زا
موادی هستند كه مصرف آن بر روی سلسله اعصاب مصرف‏ كننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فكری و بدنی او را سست نماید. این مواد به دو دسته تقسیم می‏شوند :
▪ طبیعی ، مانند : استحصالات گیاه خشخاش، تریاك، شیره تریاك، مرفین
▪ مصنوعی ، مانند : هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص های مسكن و آرام ‏بخش
● خشخاش
بوته ‏ای است یكساله كه در مناطق معتدل می‏ روید. رشد سالانه این گیاه به ارتفاعی معادل ۱۱۰-۷۰ سانتیمتر می‏رسد. در اواسط بهار، بعد از این كه گلهای رنگارنگ ان كم‏ كم شروع به ریختن می‏ كند، از میان گلها كپسول ظاهر می ‏شود كه به آن گرز خشخاش می‏ گویند. این گرزها در اواخر بهار و اوائل تابستان دارای پوست سبزی است كه به زردی می ‏گراید. البته، قبل از این كه میوه گیاه خشك و زرد شود به روش خاص مبادرت به تیغ زدن آن می‏ نمایند. این كار به وسیله افرادی كه تجربه خاصی در تیغ زدن دارند، انجام می‏شود. آنان در ساعات اولیه شب با تیغهای مخصوص و با ایجاد چندین شیار افقی و یا عمودی و یا مورب بر روی گرزها مبادرت به تیغ زدن می‏نمایند. صبح روز بعد، شیره سفید رنگی از محل شكافهای گرز به بیرون ترشح می‏كند و در مجاورت هوا به صمغ قهوه‏ای رنگ تبدیل گردیده در پیاله مخصوص جمع‏ آوری و برای تریاك مالی آماده و به صورت لول روانه بازار قاچاق می ‏شود.
● تریاك
قدیمی ‏ترین و مشهورترین ماده مخدر است كه از گیاه خشخاش به دست می‏ آید. این گیاه حدود ۲۵۰۰ ســــال قبل در منطقه مدیترانه كشت می ‏شده است. سابقه این گیاه را تا ۵۰۰۰ سال قـــــــبــل هم ذكر می ‏كنند. از آثاری كه از سومریها باقـــی مانده اســــت، چــنین بــر می ‏آید، آنها این ماده را استعمال می ‏كرده اند و با آن گیاه شادی بخش می ‏گفتند. در نوشته‏ های هومر از تریاك نام برده شده است.
▪ شكل ظاهری :
تریاك شیره منعقد شده تخمدان كال بوته خشخاش است كه از نظر علمی به پاپاور معروف است. تریاك آماده مصرف، ماده ‏ای است خمیری به رنگ قهوه‏ای كه بر حسب نوع و منطقه كشت خشخاش و آب و هوای منطقه پرورش از قهوه‏ای روشن تا تیره وجود دارد نامهای دیگر آن افیون، اپیوم و تریاق می‏ باشد.
▪ الكالویید :
تریاك دارای تركیبات بسیاری است كه تاكنون ۲۵ نوع موثر آن شناخته شده است. مهمترین آلكالوییدهای تریاك عبارتند از مرفین، ناركوتین، پاپاورین، تبائین، كدئین و نارسئین.
نحوه مصرف :
ـ تدخین به وسیله وافور و یا با وسیلی مانند آن مثل قلیان، قلقلی، سیخ و سنگ
ـ استفاده به صورت قرص
ـ حل كردن در آب یا چای و نوشیدن آن
▪ عوارض :
ـ مغز: وابستگی (اعتیاد)، بی‏خوابی هنگام شب، خواب الودگی در طی روز
ـ تغییرات شخصیتی:
۱) كاهش علائق و انگیزه‏ها
۲) كاهش احساس مسئولیت
۳) كاهش توجه به تحصیل، شغل و خانواده
۴) افسردگی و بی قراری، پرخاشگری، اغماء به دنبال مصرف زیاد
ـ گوارش: تهوع و استفراغ، كاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا، كاهش فعالیت روده ‏ها و یبوست مزمن، بی‏ اشتهایی و كاهش وزن، سوء تغذیه، خشكی دهان، اختلال در كبد
ـ پوست: خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگی لبها، كهیر
ــ بیضه و تخمدان: كاهش توان و میل جنسی، بهم خوردن دوره ‏های قاعدگی در زنان
ـ تضعیف دفاع بدن علیه بیماریها: بی ‏حسی و عدم تعادل بدنی‏، عفونت ریه، یست تنفسی به دنبال مصرف زیاد، انقباض مردمك چشم
▪ شیره تریاك
پس از تیغ زدن گرز خشخاش، ماده ‏ای شیری رنگ از آن خارج می ‏شود كه به آن شیره تریاك گویند. این شیره در مجاورت هوا تیره شده به رنگ قهوه ‏ای تبدیل می ‏گردد.
●مرفین
مرفین از كلمه مورفئوس خدای رویایی یونان باستان مشتق شده است و یكی از اجزای اصلی و اساسی تریاك است كه به طور متوسط از هر ۱۰ كیلوگرم تریاك یك كیلوگرم مرفین تهیه می‏شود. رنگ آن به صورت كرم روشن و گاهی اوقات به رنگ آرد نخودچی و مزه آن تلخ است. ذرات آن در زیر ذره‏ بین شبیه كریستال های سوزنی است.
از نظر دارویی، ضد درد بوده، با اثرات رخوت ‏زیی كه بر روی مغز دارد، باعث كنترل دردهای شدید می‏ شود و به همین خاطر مصرف مجاز آن فقط در بیمارستانهاست.
●هروئین
هروئین از كلمه هیروس یا هیرو به معنی مرد قهرمان گرفته شده است. البته این كلمه به معنی زن قهرمان، زن برجسته، زنی كه خدمات بزرگی به عالم بشریت كرده و زن ایده ‏آل نیز اطلاق می‏شود. هروئین یكی از تركیبات مرفین می ‏باشد كه با عمل استیلاسیون بدست می آ‏ید.ا ین ماده به رنگ سفید میل به كرم دارای طعمی تلخ و بی ‏بو است كه پس از مدتی نگهداری بوی ترشی و سركه می‏ دهد.
▪ نحوه پیدایش :
هروئین، قوی‏ترین و مخرب‏ترین ماده مخدر دنیا به شمار می اید كه در سال۱۸۷۴ توسط یك دانشمند انگلیسی ساخته شد و تحقیقات بیشتر را درباره این ماده دانشمندان آلمان در سال ۱۸۹۰ تكمیل نموده و آن را به عنوان دارو معرفی نمودند. در ایران اولین لابراتور هروئین‏ سازی در سال ۱۳۳۴ توسط فردی به نام دكتر مصطفوی ایجاد گردید. وی نحوه ساخت و استخراج هروئین از تریاك را به عده‏ ای آموخت كه باعث به وجود آمدن لابراتوارهای بیشتری در سطح كشور گردید.
▪ نحوه استعمال :
هروئین از طریق كشیدن از راه مجاری تنفسی، تزریق داخل رگها و تزریق زیر جلدی استعمال می‏شود. مصرف هروئین از طریق مجاری تنفسی(دهان) با زرورق به این صورت است كه لبه زرورق سیگار یا هر نوع زرورق دیگر را به طرفی كه از جنس كاغذ است تا می‏ كنند و با آن یك لوله می‏سازند، سپس هروئین را كه معمولا حدود ۵ سانتی است روی سطح زرورق دیگری می ‏ریزند و یك تكه مقوای بریده و نازك را به صورت چوب كبریت درآورده پس از آتش زدن زرورق گرفته سپس دود حاصله را از دهان استنشاق می ‏كنند.
در استعمال تزریقی، ابتدا معتادان از رگهایی كه جلوی ساعد دستها نمایان است استفاده كرده، پس از آن كه مدت طولانی از تزریق نقاط مختلف دستها گذشت و دیگر این نقاط جوابگو نبود ، به ترتیب نوبت به پشت دست، ساق پا، گردن و در نهایت به بیضه‏ ها می‏رسد. تزریق در بیضه‏ ها آخرین مرحله این گونه معتادان است.
▪ عوارض :
ـ مغز : وابستگی، افسردگی
ـ تغییرات شخصی :
۱) كاهش علائق و انگیزه ها
۲) كاهش احساس مسؤلیت
۳) كاهش توجه به تحصیل ، شغل و خانواده
ـ بی‏خوابی هنگام شب، خواب‏ آلودگی در طی روز، پرخاشگری، آبسه چركی مغز، عفونت مغز، بیماریهای مختلف ناشی از مرگ بخشی از سلولهای مغزی و نخاع به دنبال مصرف زیاد
ـ گوارش : تهوع و استفراغ، كاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا بی ‏اشتهایی و كاهش وزن
ـ كلیه : ناتوانی در تخلیه ادرار، نارسایی، عفونت كلیه
ـ پوست : خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگی لبها، كهیر، عفونت پوست
ـ ریه : انسداد ناگهانی رگهای تغذیه كننده ریه، عفونت ریه، ایست تنفسی به دنبال مصرف زیاد
ـ قلب : نارسایی قلب، بهم خوردن نظم ضربان قلب، عفونت كلیه داخلی و دریچه ‏های قلب
ـ عروق و خون : سخت شدن دیواره عروق، التهاب عروق، عفونت عروق
ـ كبد : اشكال در كار كبد، عفونت و التهاب كبد، بیماری مزمن كبدی
ـ بیضه و تخمدان : كاهش میل جنسی، كاهش توان جنسی
● متادون
یك ماده مخدر مصنوعی است كه در جنگ جهانی دوم به علت كمبود مرفین برای تسكین مجروحین به وسیله آلمانی ها ساخته شد. در حقیقت متادون یك داروی برطرف‏ كننده درد است كه برای تسكین سرفه هم از آن استفاده می‏كنند. گرچه متادون خود یك ماده اعتیادآورنده قوی است ولی به عنوان یك داروی پزشكی برای ترك و معالجه معتادان به تریاك، هروئین و مرفین از آن استفاده می‏ كنند. اثرات دارویی آن تا حدی شبیه به مرفین بوده، با این تفاوت كه پس از مصرف، مدت بیشتری طول می‏كشد تا اثرات آن ظاهر شود و به مدت طولانی ‏تر در بدن باقی می ‏ماند.
● كدئین
یكی از مشتقات معروف تریاك است كه ۰/۲الی ۰/۸ درصد آن را تشكیل می‏دهد و به عنوان مسكن در اشكال مختلف قرص، كپسول و شربت در پزشكی كاربرد دارد. اثر كدئین در حدود اثر مرفین است و در صورتی كه زیاد مصرف شود علائمی مانند اثرات مرفین خواهد داشت. نحوه مصرف آن به صورت تزریقی و خوراكی می‏باشد.
● پاپاورین
یكی از مشتقات مؤثر تریاك می‏باشد كه سفید كریستالی است و از نظر زهرآگین بودن حد وسط مرفین و كدئین است. ماده ‏ای است نشاط آور و محرك. كار عضلات صاف مثل روده را كند كرده و باعث شل شدن آنها می‏گردد. در برونشها و رگها انبساط ایجاد نموده و در آب نامحلول است و در الكل حل می‏شود.
● پتیدین
این ماده هم مثل متادون از داروهای سستی‏ زای مصنوعی می ‏باشد كه قدرت ضد درد آن از مرفین كمتر است و عضلات بدن را سست و شل می‏ كند.● مواد توهم زا
۱) شاهدانه
بوته ‏ای است شبیه گزنه كه بلندیش تا ۲ متر می‏رسد. گیاه نر و ماده آن به صورت جداگانه بوده دارای برگهای انبوه دراز و كنگره ‏دار می‏باشد كه میوه آن در سر شاخه به صورت خوشه نمایان است. اصولا شاهدانه برای روغن گیری و خوراك طیور استفاده می‏شود. بو داده و برشته آن را مردم به صورت تفنن می‏خورند. نام لاتین این گیاه كانابیس است. اگر از سر شاخه‏ های به گل نشسته گیاه ماده چسبنده‏ای به نام رزین كه در حال ترشح است جمع ‏آوری و خشك شود، در واقع حشیش به دست آمده است. این گیاه در آمریكای شمالی به نام ماری‏جوانا یا چرس، در انگلیس به گراس، در فرانسه ادب، در هندوستان بنگه و گنجا، در خاور نزدیك و خاورمیانه حشیش، در افریقای جنوبی دگا، در سوریه و لبنان حشیشه ‏الكیف، در تركیه اسر یا اسرا، در افریقای مركزی كامبا، در اسپانیا و در دیگر كشورها به اسامی مختلفی چون وید، پات، شانگ، چاراز، مكونا و غیره شهرت دارد.
در هر حــال هــر اســم و نــامــی بر ایــن گیاه و مشتقات آن نهاده شود، اثرات توهم ‏زایی آن همچنان پابر جاست در اینجا به حالاتی كه پس از استعمال حشیش و ماری‏جوانا در مصرف كننده روی می‏دهد به طور اختصار اشاره می‏ كنیم :
ـ در اثر نشئه شدن اشیای مجاورش را بزرگتر و یا كوچكتر می بیند.
ـ اشتهای كاذب و میل به مصرف غذا پیدا می ‏كند.
ـ احساس قدرت عجیب در خود داشته و دست به اعمال وحشیانه و جنون ‏آور و خشونت زا زده و احساس پرواز كردن و سفر در آسمان و نوعی انبساط خاطر و آرامش و اعتماد به نفس كاذب پیدا می‏كند.
ـ فرد به خواب عمیقی فرو می ‏رود.
۲) حشیش
ماده ‏ای به رنگ سبز تیره و گاهی قهوه ‏ای مایل به سبز شبیه حنا كه از گل، برگ و ساقه گیاه شاهدانه مؤنث و از ترشحات چسبنده آنها به صورت صمغ به دست می آ‏ید. حشیش حاوی ماده‏ای شیمیایی به نام T.H.C (تترا هیدرو كانا بینول) است كه ماده مؤثر آن به شمار می ‏رود. حــشیـش در طــبــقـه ‏بـنـدی مـواد مخدر، جزء مواد توهم‏ زای طبیعی می ‏باشد.
▪ آثار مصرف :
ـ تغییر در درك رنگ و صدا
ـ افزیش اشتهای كاذب
ـ تند شدن ضربان قلب
ـ قرمزی چشم
ـ اختلال حافظه، گیجی و بی‏توجهی به اطراف
ـ به هم‏خوردگی تعادل حركتی
ـ علائم روانی شدید، مانند شنیدن صداهای غیر واقعی، صحبتهای نامربوط، توهم و هذیان، اختلال توجه، احساس كند شدن گذر زمان، سرخوشی و خنده خود به خود
▪ عوارض مصرف طولانی :
ـ بیماریهای تنفسی مزمن و سرطان ریه
ـ نازایی در زن و عقیمی در مرد
ـ از بین رفتن سلولهای مغزی (پوك شدن مغز)
ـ التهاب و انسداد مزمن مجاری تنفسی
ـ اختلال روانی شدید و پیدار
ـ كم شدن علاقه و انگیزه برای زندگی، شغل و روابط اجتماعی و خانوادگی
ـ سندرم بی‏ انگیزگی (ناامیدی، بی ‏تفاوتی و بی ‏مسئولیتی در مقابل امور جاری زندگی)
ـ تشنج
▪ علائم ترك :
ـ تحریك ‏پذیری، بی ‏قراری و اضطراب
ـ اختلال خواب و بی ‏اشتهایی
ـ تعریق و لرزش
ـ اسهال، تهوع و استفراغ
ـ دردهای عضلانی
ـ افزیش درجه حرارت
۳) بنگ
سر شاخه‏ های گلدار یا به میوه نشسته و خشك شده بوته شاهدانه - اعم از ینكه ماده رزینی آن را قبلا گرفته یا نگرفته باشند - بنگ نامیده می‏ شود.
۴) ماری ‏جوانا
در آمریكا برگها و گلهای شاهدانه آمریكایی را خشك می‏كنند و از آن توتون سبز رنگی به دست می‏ آورند كه همان ماری‏ جواناست. چون این توتون خیلی زبر است برای پیچیدن آن از چندین دور كاغذهای سفید یا قهوه ‏ای رنگ استفاده می‏كنند و آن را ریفر می ‏نامند. مشتاقان آن را به صورت دسته‏ جمعی در محل هایی به نام تی‏پاد تدخین می‏كنند. این سیگار به كندی می‏سوزد و خیلی زود خاموش می‏گردد، به همین علت معتادان با پكهای سریع و دسته‏ جمعی مانع خاموش شدن آن می ‏شوند و برای این كه از این سیگار استفاده كامل بشود در اماكن سر بسته استعمال می‏گردد.
۵) گراس
در زبان انگلیسی به معنی علف است و در اصطلاح همان بنگ و ماری‏جواناست. برگهای بوته شاهدانه كه در واقع مثل علف است جمع ‏آوری كرده، مانند سیگار مصرف می ‏كنند، گاهی هم آن را مثل چای دم كرده و می ‏خورند.
۶) چرس
همان حشیش است كه از رزین آماده شده از سر شاخه‏ های گلدار و به میوه نشسته گیاه بالغ شاهدانه تهیه می‏شود و از انواع دیگر ان مرغوبتر است.
۷) مسكالین
ماده اصلی و فعال كاكتوس است (معمولا این كاكتوسها به نام پیوت معروفند) كه قرنهاست به عنوان دارویی سحرآمیز برای درمان دردها مصرف می ‏شود. نحوه تهیه آن به این صورت است كه تكه‏ هایی از قسمت فوقانی این گیاه را بریده و پس از خرد كردن می ‏جوند و یا با ساییدن آن را به صورت پودر درآورده و با ریختن به داخل كپسول، مورد استفاده قرار می‏دهند.
۸) ال.اس.دی
مخفف “ اسید لیزرژیك دی اتیل امید ” ماده نیمه تركیبی است كه در لابراتور به دست می ‏آید. این ماده به صورت طبیعی در چاودار آفت زده وجود دارد. بر روی آن قارچی به رنگ مس نشو و نما می‏كند كه آرگو نامیده می‏شود. این قارچ حاوی اسیدی به نام اسید لیزرژیك می‏باشد و مشتقات آن توهم ‏زا می‏ باشد. یكی از عوارض مصرف، تیره شدن مردمك چشم و ایجاد خطوط رنگین به هنگام بسته ‏شدن چشمها در منطقه بینایی است. عمق تصاویر و اشیا در نظر مصرف‏ كننده تشدید شده و اشیای ثابت ممكن است در نظرش به حركت درآیند، گاهی حالت تهوع، سرد شدن بدن و لرزش احساس می‏شود. قدرت شنوایی تشدید شده و زمزمه‏ های نامفهوم به گوش می‏رسد. حس زمان و گذشت آن در حد بسیار زیادی كند می‏شود. انطباق فكر از بین رفته و هر چه میزان مصرف بیشتر باشد تجزیه و تحلیل منطقی كمتری در ذهن به وجود می ‏آید.
۹) دی . ام . تی
یكی از مواد توهم ‏زا می‏ باشد كه معمولا معتادین ال . اس . دی از این ماده استفاده می ‏كنند. آثار آن شبیه ال. اس .دی است. كسانی كه به دنبال راه گریز سریع از واقعیتها هستند از ان مصرف می‏كنند. اگر از راه دهان مصرف شود تولید دل ‏درد می ‏كند. بنابرین یا از راه تزریق عضلانی استعمال و یا با توتون و ماری‏جوانا مخلوط كرده دود می‏ كنند.
●مواد توان افزا
۱) كوكا
گیاهی است كه در ارتفاع ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ متری از سطح دریا در دامنه باختری كوههای آند كه هوای معتدل و مرطوبی دارد می‏روید. ارتفاع این گیاه به ۲ متر هم می‏رسد و برگهایی دارد كه شكل و رنگ و ابعاد آن یاد آور درخت زیتون است. گیاه كوكا حاوی ماده توان‏ا فزا ست كه مصرف آن سبب فعال شدن مركز بی‏خبری و سرخوشی در مغز مصرف كننده می‏شود. ماده حاصل از برگ كوكا، كوكائین نامیده می‏شود.
۲ ) كوكائین
یك از موادمخدر توان‏ افزای طبیعی می‏ باشد كه از برگ كوكا تهیه می‏شود كشورهای بولیوی، كلمبیا و پرو بزرگترین محل رشد و نمو كوكا به شمار می‏روند. نخستین بار بومیان كشور “پرو” از برگ این درخت برای تسكین درد و رفع خستگی استفاده نمودند. اعتیاد به آن جنبه روانی دارد. كوكائین ماده مؤثر رگ برگهای این گیاه است كه به اری تاكسیلین شهرت دارد. رنگ آن سفید شفاف و همانند كریستال ریز می‏باشد و با مختصر تكانی بلورهای ریزان بر روی هم می‏غلتند. این ماده، یك ضد درد موضعی بسیار قوی است، از پوست و مخاط بینی هم جذب می‏شود. گرد كوكائین از راه بینی استنشاق و یا در رگ تزریق می‏شود كه خاصیت آن، ایجاد نیرو و هیجان، كاهش احساس گرسنگی می ‏نماید و استعمال زیاد آن موجب جنون می‏شود. نامهای خیابانی آن كوك، كاندی، هپی می‏باشد.
۳) كراك
مشتقی از كوكائین است كه جنبه اعتیادآوری آن بسیار زیاد و اثرات جانبی آن دهشتناك است. در واقع كراك، كوكائینی است كه دستكاری شده و غالبا با پیپ های شیشه‏ای دود می‏شود. برای معتاد شدن به كراك فقط چند پیپ كراك كفایت می‏كند.
۴) خات یا قات
خات علاوه بر این كه به صورت وحشی رشد می ‏كند، عمدتا در مناطق مشخصی از شرق افریقا و شبه جزیره عربستان كشت می‏شود. برگهای این گیاه با توجه به خواص محركشان به صورت جویدنی مصرف می ‏شوند، به طوری كه به مصرف‏ كننده احساس نشاط داده و تا حدودی جلوی گرسنگی را می‏گیرد.
طعم آن تلخ است و مصرف آن بیشتر در عصر و اوائل شب صورت می‏گیرد. كشورهای تولیدكننده، مقادیر انبوهی محموله‏ های منجمد، خشك و واكیوم شده خات را به اروپا و سایر نقاط جهان ارسال می‏كنند. این محموله در كشورهای مزبور توسط اتباع كشورهای تولید كننده مصرف می‏شود. برخی كشورها جهت محدود كردن واردات یا مصرف خات تدابیری اتخاذ كرده ‏اند. خات در حال حاضر تحت كنترل مقررات بین ‏المللی قرار ندارد.
۵) كراتم
درختی است كه در تایلند می‏ روید. مردم آن سرزمین برگهای تازه آن را می‏جوند و یا آن را خشك كرده مانند سیگار می‏كشند. خاصیت ماده مؤثر این درخت، توان ‏افزیی است و احساس نشاط و هوشیاری كاذب مختصری نیز در مصرف‏كننده به وجود می ‏آورد.
۶) ناس
در بسیاری از منابع آمده است، ناس بوته ‏ای است كه در افغانستان و پاكستان می ‏روید. برگهای آن را اگر تازه باشد ، می‏جوند و خشك كرده آن را مثل حنا كوبیده در زیر لثه قرار می‏دهند. برای تأثیر بهتر و بیشتر، كمی خاك سیگار یا آب آهك به آن اضافه می‏كنند. مصرف‏ كنندگان آن احساس گرمی و نشاط می‏كنند، ولی اثر آن به مراتب از سایر مواد محرك كمتر است.
۷) آمفتامین
گروه وسیعی از داروهای محرك (توان‏ افزا) هستند كه باعث تحریك و فعالیت سلسله اعصاب مركزی می ‏شوند و به اشكال قرص، كپسول، پودر و میع وجود دارند.