سینمای عامه پسند و راه دشوار سینمای هنری

● زن ها فرشته اند به کارگردانی شهرام شاه حسینی
هنوز برخی از فیلم های اکران نوروزی روی پرده اند. به نظر می رسد که فصل اکران نورزی که در آن فیلم های قابل قبولی چون "دایره زنگی"، "زن دوم" و "به همین سادگی" به نمایش در آمد - و حتی فیلم عامه پسندی چون "مجنون لیلی"، یک سرو گردن از فیلم های فعلی بهتر بودند.
به عبارت دیگر فیلم هایی که در اکران نوروزی به نمایش در آمد نمی تواند نماینده سینمای قابل نمایش ایران در روزگار فعلی معرفی شود و مسیر حرکت سینمای ایران به سمت و سویی است که خود را در اکران فعلی نشان می دهد.
سه فیلم "تلافی" به کارگردانی سعید اسدی، "قرنطینه" به کارگردانی منوچهر هادی و "زن ها فرشته اند" به کارگردانی شهرام شاه حسینی سه فیلمی اند که جریان اصلی اکران فصل فعلی را در اختیار دارند و کم و بیش به هم شبیه هستند و رگه های مشابه در هر سه فیلم قابل مشاهده است.
در کنار این فیلم ها، فیلم "همخانه" به کارگردانی مهرداد فرید قرار دارد که علیرغم نیم نگاهی به معیارهای سینمای عامه پسند به خاطر نحوه بازی گرفتن از بازیگران و نحوه اجرای فیلم، آن را نمی توان به عنوان یک فیلم عامه پسند ارزیابی کرد.
"زن ها فرشته اند" به خاطر حضور بازیگران متفاوت و ویژگی هایی که دارد، نیازمند نقد جداگانه ای است، اما اکران هر سه فیلم حکایت از غلبه جریانی در سینمای ایران دارد که به خاطر حساسیت های دولتی نسبت به سینمای هنری، امکان رشد یافته اند.
نکته جالب تر در دو فیلم "قرنطینه" و "تلافی" حضور زوج حمید گودرزی و نیوشا ضیغمی در فیلم است که مدتی است مورد توجه تهیه کنندگان سینمای عامه پسند واقع شده اند.
● "تلافی" به کارگردانی سعید اسدی
حمید گودرزی پس از این که در سریال های تلویزیونی مورد توجه واقع شد در سینمای ایران نیز با پیشنهادهای زیادی مواجه گشت و در نقش جوان عاشق پیشه ظاهر شد.
گودرزی در "تلافی" مرد فقیری است که با ازدواج با همسر پولدارش به دنیای ساخت و ساز ساختمان راه می یابد و از آن پس همه فکر و ذکرش پول در آوردن است. به دنبال ماجراهایی او به قصد این که مال و ثروت همسرش را تصاحب کند، راه مدارا با همسرش را در پیش می گیرد و در این راه دوباره عاشق همسرش می شود و ....
در "قرنطینه" نیز همین زوج و عشقشان به شکل دیگری محور فیلم است. فیلم داستان عشق پسر و دختری است که با مسائل بسیاری بر سر راه ازدواجشان رو به رو هستند.
خط داستانی در هر دو فیلم، خطی ساده و بدون پیچیدگی است و هیچ کدام از قهرمانان هر دو فیلم نمی توانند به شخصیت تبدیل شوند و در حد تیپ هایی که همواره در سینمای ایران تکرار می شوند، باقی می مانند.
بار اصلی فیلم بر عهده زوج بازیگری است که به نظر تهیه کنندگان می تواند گیشه را رونق دهند، با بازی هایی تکراری از آنان. در واقع چنین فیلم هایی به جای نوآوری و توجه به ارائه ساختار و ایده های متفاوت در فیلم، به دنبال ارائه دوباره عناصر آشنایی است که پیش تر آن ها را تماشاگران پسندیده اند.
● "قرنطینه" به کارگردانی منوچهر هادی
درباره توانایی های بازیگری این بازیگران نیز نمی توان قضاوت مناسبی داشت، زیرا آنان همواره نقش هایی را بازی می کنند که هیچ نکته ویژه و خاصی ندارد و در محدوده ای بازی می کنند که تکرار بازی های قبلی خودشان یا همه زوج های عاشق قبلی است.
"قرنطینه" کوشیده است با وارد کردن بازیگر دیگری که در تلویزیون ایران درخشیده است، فضای کار را اندکی تغییر بدهد، اما در این کار نیز از یک فیلم موفق دیگر گرته برداری کرده است، از "توفیق اجباری" که برداشتی از زندگی محمدرضا گلزار و از پرفروش ترین فیلم های سال گذشته بود.
در آن فیلم به خاطر تسلط کارگردان، رضا عطاران بازی متفاوتی ارائه کرده و حتی بازی گلزار را تحت الشعاع قرار داده بود، اما در این فیلم اگرچه توانایی عطاران نسبت به گودرزی روشن است، اما حضور او نیز در فیلم تاثیر چندانی ندارد.
چنین فیلم هایی همیشه در سینمای ایران ساخته شده و مخاطبان خود را دارد، اما در دوره کنونی در حال تبدیل به جریان غالب سینمای ایران است. سینمای متفاوت ایران در دوره های قبل هم از حمایت دولت برخوردار بود و هم حضور در جشنواره های جهانی را به عنوان یکی از راه ادامه حیات پیش رو داشت و هم در جریان اکران با استقبال بخش هایی از مخاطبان رو به رو بود، که اکنون به نظر می رسد به طور اتفاقی در حال از دست دادن هر سه امکان قبلی است.
سیاست های دولتی در کنار سیاست های خاص اکران که متاثر از سیاست های دولتی است و عدم اقبال جشنواره های مهم در چند سال اخیر ، سینمای متفاوت و هنری ایران را با سختی های زیادی رو به رو کرده است.


امیر حسین خواجوئی
http://amir-khajouie.blogfa.com

منبع : مطالب ارسال شده