عمل آوری مواد خوراکی و علوفه

هدف از عمل آوری مواد غذایی دست یافتن به موارد زیر می باشد :
۱) کاهش هزینه حمل و نقل
۲) افزایش با زده مصرف
۳) افزایش خوشخوراکی غذا
۴) کاهش اتلاف علوفه
۵) خنثی کردن مواد سمی روش های عمل آوری علوفه شامل : آسیاب کردن علوفه ، پلت کردن علوفه ، حرارت دادن ، سیلو کردن ، خرد کردن ، روشهای شیمیایی
● آسیاب کردن یا grinding
عبارت است از خرد کردن علوفه به اندازه تقریبی ۱.۵-۶ میلی متر به وسیله انواع آسیابها . این روشیارای معایبی می باشد که عبارتند از : برای علو فه خشک منا سبنیست ، هزینه نگهداری آن با لا ست ، ذرات ممکن است از یکدیگر جدا گردد .
خرد کردن موارد زیر را شامل می شود که اندازه آنها نیز ذکر شده است :
چاپر کردن ۵-۶سانتیمتر ، خردشده کمتر از ۲.۵ سانتیمتر ، آسیاب شده ۱.۵-۶ میلیمتر .
▪ معایب
ذرات ریز یا پودری را می توان ، در دستگاه گوارش به صورت خمیری در می آید ، کا هش خوشخوراکی ، در اثر باد اتلاف می شود ، اختلالات گوارشی و عبور سریع از دستگاه گوارش نام برد .
▪ مزایای چاپرکردن عبارت است از :
افزایش مصرف ، افزایش وزن ، افزایش بازده ، خوشخوراک شدن علوفه نا مرغوب و سهولت حمل و نقل .
● پلت کردن:
عبارت است از در معرض بخار آب قرار دادن خوراک آسیاب شده و سپس خروج خوراک داغ ومرطوب از داخل دستگاه پلت زن با فشارسپس توسط جریان هوا خشک کردن .
رطوبت لازم جهت پلت کردن ۱۵-۱۸% می باشد در مورد خوراکهای بافیبر بالا رطوبت بیشتری نیاز است.
از موادی مثل لیگنوزول ، بنتونیت ویا ملاس به عنوان مواد چسبان استفاده می شود .
به کار گیری ۱۰-۱۵%گندم وتا حد کمتری جو در جیره هاسبب تولید پلتی با استحکام خواهد شد . البته با توجه به هزینه بالا استفاده از ۲% آب اضافی کافی است . دراین روش زمان کمتری صرف خوردن می شود بنابراین احتیاجات انرژی کاهش می یابد .
▪ خواص پلت کردن :
کا هش ماهیت گردوخاکی – افزایش خوشخوراکی- افزایش مصرف – افزایش عملکرد وزن و کاهش مصرف انتخابی . در طیور وخوک تغذیه با پلت سرعت رشد را تا ۱۵% و بازده غذا را ۵-۱۰% افزایش می دهد .
▪ معایب پلت کردن :
پلت کردن هر تن غذای آسیاب شده ۳-۵ دلارمی باشد . خوراک قبل از پلت شدن حتماً باید آسیاب شده باشد . جیره های حاوی چربی و فیبر بالا به سختی پلت می شوند . با استفاده پلت برای گاوهای شیری به علت کاهش میزان استات چربی شیر کاهش می یابد .
▪ انواع پلت :
۱) حبه ای :که جیره های طیور به این شکل است .
۲) مکعبی : این روش نسبتا جدید است ، اندازه ذرات در حدود ۲.۵ سانتیمتر است . در این روش ما احتیاجی به آسیاب کردن نداریم واز اسپری آب استفاده می شود . یونجه خشک بهترین نوع مکعبی است.
● اشعه دادن :
مکانیسم عمل اشعه دادن بر روی الیاف خام نتیجه محلول شدن اجزاء الیاف خام می باشد . همچنین موجب سرعت عبور غذا از دستگاه گوارش می شود ، البته مصرف غذا را تحت تا ثیر قرار نمی دهد .
روشهای شیمیایی که از جمله آنها می توان موارد زیر را نام برد :
آبکافت اسیدی ، فشار بخار آب ، متورم کردن با ترکیبات شیمیایی ، آمونیاکی کردن ، روش سود سوز آور و لیگنین زدایی
ـ آبکافت اسیدی :
باعث تغلیظ ملکول لیگنین می شود ، در این روش سلولز به گلوکز تبدیل می شود و همی سلولز به قند ومشتقات آن تبدیل می شود تا کنون هیچ کار تحقیقاتی در این زمینه انجام نشده است .
ـ فشار بخارآب:
افزایش قابلیت هضم در این روش ثابت شده یکی ازمحصولات این روش مازونکس می باشدکه یک فرآورده
کارخانه مقوا سازیست بخش اعظم آن همی سلولز می باشد . این ماده باعث خوشخوراکی می شود .
ـ متورم کردن با ترکیبات قلیایی :
دراین زمینه می توان به کارهای کلمان اشاره کرد که کاه را با دوبرابر وزن آب و ۲-۴% سود سوز آور به مدت ۶ ساعت در فشار ۴-۵ اتمسفر جوشاند با این کار قا بلیت هضم ۵۰% افزایش یافت . این قبیل مواد مثل سودسوزآور و هیدروکسید کلسیم . استفاده از قلیابه میزان بیشتر از ۴% ماده خشک مجاز نمی باشد.
علت آن هم وجود فشار اسمزی مایعات شکمبه و اختلال درکار میکروارگانیسمها در اثر قلیایی زیاد است .
بزرگترین مشکل این روش کاهش حاصلخیزیخاک است ونیاز به دستگا ههای گرانقیمت دارد .
ـ مقایسه هیدروکسید کلسیم و سود سوزآور :
هیدروکسید کلسیم ارزانتر است ، کلسیم را نیز تا مین می کند ، سدیم کمتری دارد .
سودسوزآور موجب افزایش سرعت عبور غذا به علت افزایش مصرف آب می گردد .
هیدروکسیدکلسیم بهتر از سود سوز آور است .

برگرفته از:
http://ghasem۱۷.blogsky.com/?PostID=۶۳

منبع : سایت دام‌آوران