سلامت «مدیریت سلامت» در انگلستان

سازمان خدمات ملی کشور انگلستان یا National Health System با تمام خصوصیات خاص خود، به عنوان یکی از مدل‌های نظام خدمات سلامت در جهان همیشه مورد بحث و توجه بوده و حتی در برخی کشورها، به عنوان الگو به آن نگریسته می‌شود. نوشته زیر نگاهی است به یکی از جدیدترین مطالعاتی که سعی در تحلیل این نظام با رویکردی تازه داشته است.
NHS، بزرگترین تـأمین کننده خدمات بهداشتی- درمانی کشور انگلستان و گسترده‌ترین سیستم درمانی یکپارچه در سراسر جهان است که از زمان تأسیس در سال ۱۹۴۸ تاکنون یکی از موضوعات مهم و مطرح در این کشور بوده است. اغلب خدمات NHS به طور رایگان به بیماران ارائه می‌گردد و به همین جهت بیش از ۱۰۰ میلیارد پوند از بودجه سالانه به آن اختصاص داده می‌شود. از آنجا که تمام این هزینه‌ها توسط دولت پرداخت شده و در حال حاضر این خدمات بیش از ۹۰ درصد جمعیت انگلستان را زیر پوشش قرار داده است، اصلاح و بهبود NHS همواره کانون توجه دولت‌ها و به تبع آن رسانه‌ها است. یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین برنامه‌هایی که تا به حال به این منظور از سوی دولت‌های این کشور تنظیم شده، برنامه ای است به نام NHS Plan که در سال ۲۰۰۰ توسط دولت «تونی بلر» عرضه و به اجرا گذاشته شد. تصمیم به ارائه و اجرای این برنامه در زمانی اتخاذ شد که میزان رضایت عمومی‌از NHS در پایین‌ترین سطح خود بود. از طرفی، اکثریت مردم در مورد کیفیت خدمات و سرعت ارائه آن ابراز نارضایتی می‌کردند و از سویی دیگر، نظر سنجی‌ها، حاکی از ناخشنودی کارکنان NHS از حجم زیاد مسئولیت‌ها و پایین بودن درآمدها بود.
● مهم‌ترین اهداف NHS Plan
۱) کاهش زمان انتظار به ۳ ماه برای بیماران سرپایی و ۶ ماه برای بیماران انتخابی نیازمند به بستری،
۲) توسعه برنامه غربالگری جهت تشخیص بیماران مبتلا به سرطان،
۳) بهبود وضعیت اورژانس‌ها و کاهش زمان انتظار در آنها،
۴) تلاش جهت نظافت بیشتر بیمارستان‌ها و کنترل عفونت،
۵) تشکیل ۳۳۵ تیم سلامت روان در سطح کشور،
۶) ارائه خدمات درمانی رایگان به بیماران سالمندی که نیاز به مراقبت طولانی‌مدت دارند،
۷) افزودن ۷ هزار تخت بیمارستانی تا سال ۲۰۱۰،
۸) تشویق بخش خصوصی به همکاری بیشتر با NHS، ۹) استخدام ۷ هزار و ۵۰۰ متخصص، ۲ هزار پزشک عمومی ‌و ۲ هزار پرستار،
۹) ساماندهی مجدد نظام ارجاع در سه سطح پزشکان عمومی، پزشکان عمومی ‌متبحر (Specialist GP) و متخصصین
۱۰) افزایش حقوق تمام پزشکان و پرستاران به سطح مطلوب.
● تداوم تفاوت‌ها
از زمان آغاز اجرای این برنامه ملی تا به حال، نحوه پیاده شدن و عملیاتی کردن آن و نتایج حاصله، بارها به طور دقیق و با رویکردهای مختلف توسط نهادها و گروه‌های دولتی و غیردولتی مورد کاوش قرار گرفته است. The King’s Fund که یک سازمان غیر‌انتفاعی وغیر دولتی بوده و از Think Tank‌های امور مربوط به سلامت و بهداشت جامعه انگلستان محسوب می‌شود، در سال ۲۰۰۴ گزارش مفصلی از روند تحولات در NHS منتشر کرد. بر اساس تحقیقات این سازمان، دولت توانسته بود گام‌های مثبتی را برداشته و به نسبت اهداف اعلام شده، پیشرفت خوبی حاصل کند. با توجه به تحقیقات و نظرسنجی‌های King’s Fund، بیماران سالمند به‌خصوص ساکنین خانه‌های سالمندان، وضعیت مناسبتری پیدا کرده بودند. حقوق پزشکان و پرستاران افزایش پیدا کرده بود و درصد بیشتری از آنها از درآمدشان راضی بودند. زمان انتظار برای ویزیت و درمان بیماران، به اهداف تعیین شده نزدیک شده بود. زمان انتظار در اورژانس‌ها کاهش پیدا کرده و تعداد متخصصین شاغل در آنها افزایش یافته بود. هم‌چنین در نظر سنجی‌های صورت گرفته از مراجعین، میزان رضایت از نظافت بیمارستان‌ها به طور چشمگیری افزایش یافته بود. با وجود تمام این پیشرفت‌ها، همچنان تفاوت فاحشی میان کیفیت خدمات درمانی در مراکز مختلف وجود داشت. برخی از بیمارستان‌ها توانسته بودند با سرعتی زیاد ،تغییرات را اعمال کرده و به اهداف اعلام شده دست یابند، در حالیکه در بسیاری از مراکز درمانی، این تغییرات به‌کندی صورت می‌گرفت و یا به نتایج مورد نظر منتهی نمی‌شدند.
چهار محور اصلی مورد بررسی در نحوه مدیریت عبارت بودند از:
▪ کارایی عملیاتی در بیمارستان
▪ مدیریت عملکرد کارکنان (تدوین و استفاده از اهداف و معیارهای دقیق سنجش عملکرد کارکنان و کیفیت خدمات بالینی)
▪ مدیریت استعدادها
▪ مدیریت بالینی (تأثیر مهارت‌ها و طرز تفکر پزشکان بیمارستان بر روی مدیریت ارائه خدمات بالینی).
این مطالعه، پس از جمع آوری و تحلیل اطلاعات، به طور واضحی ارتباط مستقیم میان کاربری روش‌های مدیریتی نوین که تأثیرشان در صنایع دیگر به اثبات رسیده است و کیفیت ارائه خدمات در بیمارستان‌ها را نشان می‌دهد و با این استدلال که همین موضوع، موجب بروز تفاوت در عملکرد بیمارستان‌های NHS شده، استفاده از این روش‌ها را در مراکزی که از آنها بهره نمی‌برند، توصیه می‌کند. محققان به این موضوع اشاره دارند که بیمارستان‌هایی که به دقت، عملکرد کارکنان بیمارستان را با توجه به معیارهای از پیش تعیین شده می‌سنجند و نتایج را به طور مستمر به اطلاع آنها می‌رسانند، وضعیت بسیار مناسب‌تری از سایر بیمارستان‌ها دارند. در نقطه مقابل، بیمارستان هایی که این نظارت مستمر را بر عملکرد کارکنان انجام نداده و یا در این زمینه از معیارهای محدود و مبهم استفاده می‌کردند، در ارائه خدمات نیز رتبه پایین‌تری نسبت به بیمارستان‌های گروه اول کسب کردند. علاوه بر این، در این بیمارستان‌ها سنجش عملکرد ونتایج پیشرفت یا عدم پیشرفت، تنها به اطلاع مدیران ارشد بیمارستان می‌رسید و سایر کارکنان به طور محدود و نا منظم این اطلاعات را دریافت می‌کردند. نکته قابل توجه دیگر در این مطالعه، میزان تأثیر استفاده از پزشکان در مدیریت بیمارستان‌ها بر کیفیت ارائه خدمات است. این مطالعه نشان می‌دهد که پزشکانی که آموزش کافی در زمینه مدیریت دیده و واجد مهارت‌های لازم باشند، در اداره بیمارستان‌ها موفق‌تر از فارغ‌التحصیلان رشته‌های دیگر هستند. به همین جهت این مطالعه، توصیه به آموزش مدیریت پزشکان و استفاده از آنها در بیمارستان‌های NHS می‌کند. در پایان، محققان این مطالعه با اشاره به فاصله موجود میان بیمارستان‌های NHS و بیمارستان‌های خصوصی از لحاظ نحوه مدیریت و کیفیت خدمات، این نکته را متذکر می‌شوند که NHS تنها با بهره‌گیری از شیوه‌های مدیریتی بخش خصوصی و حتی صنایع دیگر می‌تواند به بهبود بیشتر مراکز درمانی زیرمجموعه‌اش بپردازد.

منابع:
۱) BBC News
۲) King’s Fund briefing, ۲۰۰۴
۳) McKinsey Quarterly
مترجم: پیمان روغنی

منبع : هفته نامه سپید