کاروان کاشفان مریخ در راه است

پس از گذشت بیش از سه دهه که از پیاده شدن انسان روی کره ماه می گذرد، هنوز جای پای فضانوردان بر سطح ماه باقی مانده است. اکنون انسان توانسته با استفاده از انواع روبات به کشف منظومه شمسی اقدام کند. از آنجایی که قرار است سازمان ناسا براساس برنامه یی از پیش تعیین شده، تا سال ۲۰۱۵ اقدام به اعزام فضانورد به کره ماه کند، از هم اکنون یک روبات هوشمند به نام «روبونات» مراحل آزمایش های اولیه خود را طی می کند و قرار است در آینده یی نزدیک فضانورد شود، این روبات از نظر ظاهری، شبیه به انسان است و قرار است همکاری بسیار نزدیکی با دیگر فضانوردان در انجام سفر به کره ماه داشته باشد. روبونات قابلیت استفاده از آچار و پیچ گوشتی را دارد و برای انجام حرکت در فضای خلأ می تواند با چنگ انداختن به اجسام مختلف حرکت کند. طراحی این روبات به نحوی است که در کارهای مربوط به انجام تغییرات مختلف در طول سفر به فضانوردان کمک کند.
با وجود آنکه این روبات های جدید از راه دور قابل کنترل هستند، ولی در عین حال این توانایی را دارند که دستوراتی را که به طور شفاهی توسط امواج رادیویی از فرماندهی ناسا دریافت می کنند، به درستی به انجام برسانند. براساس گفته های پروفسور «ترابرت امبروس» که مدیریت بخش طراحی و تولید روبات ها در سازمان ناسا را بر عهده دارد، توانایی و مهارت این روبات های انسان نما به اندازه یی پیشرفته و کامل است که تا به حال مشابه آن در جهان وجود نداشته است. در کلاه ایمنی که برای این روبات ها در نظر گرفته شده است، تعدادی دوربین نصب شده که زوایای مختلف دید آنها را به خوبی پوشش می دهد. در ضمن دستان این روبات که از تعداد زیادی قطعات و مفاصل مکانیکی کوچک تشکیل شده است، به حسگرهای تماسی مجهز است، به طوری که این قابلیت را دارند که پیچ و مهره ها را چرخانده یا با استفاده از یک دریل، یک پیچ را باز کنند که در نوع خود بسیار جالب توجه است.
شباهت ظاهری این روبات به انسان از سر تا ناحیه کمر ادامه پیدا می کند و از آنجا به بعد یعنی به اصطلاح ستون فقرات، به یک پای مکانیکی نسبتاً کوتاه متصل می شود که می تواند به یک بازوی فضایی یا دیگر وسایل واسطه یی قلاب شود. پروفسور امبروس تخمین می زند که روبونات ها تا پایان سال ۲۰۰۸ به پایان مراحل تکاملی رسیده و برای انجام فعالیت آماده شوند. در حال حاضر مدل های پلاستیکی این روبات ها در برخی فروشگاه ها هم موجود است. پروژه دیگری که ناسا به طور همزمان روی آنها فعالیت می کند، روبات های فضانورد مریخی است.
ممکن است روزی سیاره سرخ، دسته یی از روبات های کوچک به اندازه توپ تنیس را مشاهده کند که در جست وجوی حیات به درون غارهای زیرزمینی جهش می کنند. این روبات ها انرژی خود را از پیل های سوختی مینیاتوری دریافت می کنند و برای جهش و حرکت خود از فناوری ماهیچه های مصنوعی بهره خواهند برد. این روبات ها نیز به دوربین و حسگرهای کوچکی مجهز می شوند، برای جمع آوری اطلاعات به طور مستقل عمل می کنند و به جست وجوی نشانه های باقی مانده از حیات ذره بینی می پردازند که ممکن است با سرد و خشک شدن سیاره طی هزاران سال، به لایه های زیرین سیاره عقب نشینی کرده باشند. روبات های مریخ پیما که Marsbots نام دارند، به وسیله «بنلوپ بوستون» استادیار موسسه نیومکزیکو و پروفسور «استیون دوبوسکی» از موسسه فناوری ماساچوست طراحی شده اند. «ماکس کولمن» مدیر مرکز جست وجوی حیات در آزمایشگاه پیش رانش جت ناسا می گوید؛ «در اختیار داشتن تعداد زیادی تجهیزات کوچک که بتوانند ناحیه یی گسترده تر از یک کاوشگر را پوشش دهند، راهکاری بسیار مناسب و مفید است.»
«بنلوپ بوستون» که مدیر برنامه تحقیقاتیcave and karst دانشگاه است، زمان بسیار زیادی را صرف بررسی حیات ذره بینی غارهای زمینی کرده است. او معتقد است حیات ذره بینی در این نوع مکان ها می تواند مدلی از حیات وحش باشد که احتمالاً در غارهای مریخ وجود داشته است.
این در حالی است که برای اکتشاف غارهای مریخ به تجهیزات متفاوت با آنچه که مریخ پیماها به تازگی روی این سیاره مستقر کردند، نیاز است. این مریخ پیماها نمی توانند، نواحی دشوار درون غارها را جست وجو کنند و صدمه دیدن آنها هم بسیار پرهزینه است.
بوستون می گوید؛ «روبات های جهنده آنقدر کوچک هستند که می توان هزار عدد از آنها را در محموله یک کاوشگر مانند کاوشکر اکتشافی «Explorer Rover» جای داد. ضمن اینکه از دست دادن تعدادی از این روبات ها در شرایط خطرناک غارگردی تاثیر منفی بر جمع آوری اطلاعات نخواهد داشت.» وی در ادامه می افزاید؛ «تعداد آنها در یک ماموریت آنقدر زیاد است که می توان بر شرایط پرخطر مکان مورد جست وجو فائق شد.»
این روبات ها پوسته سختی از جنس مواد پیشرفته خواهند داشت که ممکن است شفاف یا غیرشفاف باشد. این پوسته ها می توانند سرمای سخت مریخ، تابش شدید امواج ماورای بنفش که به طور مداوم آنها را بمباران می کند و همین طور جو نازک مملو از ذرات باردار را تحمل کنند.
بعضی از این روبات ها مجهز به دوربین های کوچک خواهند بود و بقیه آنها مجهز به حسگرهای پیشرفته یی هستند که متغیرهایی مانند کیفیت هوا، دما، رطوبت یا رگه های بیولوژیک و شیمیایی را اندازه گیری می کنند. ممکن است تعدادی از آنها هم تراشه های کامپیوتری مینیاتوری را حمل کنند که برای انجام آزمایش های محدود روی خاک و نمونه های دیگر طراحی شوند.
هر روبات براساس یک برنامه کامپیوتری که از رفتار حشرات مدل سازی شده، حرکت و عمل خواهد کرد. هر روبات از وجود روبات های اطراف خود، آگاهی کامل خواهد داشت و برای عملی ساختن یک ماموریت، به طور گروهی با همدیگر فعالیت و همکاری می کنند. به طور مثال اگر یکی از آنها که حامل یک حسگر شیمیایی است از کار بیفتد یا گم شود، روباتی دیگر که یک حسگر شیمیایی را با خود حمل می کند، بلافاصله وظیفه آن را بر عهده می گیرد. متخصصانی که این روبات ها را طراحی و تولید کرده اند، در نظر دارند تا قبل از سال ۲۰۰۹ میلادی، ساخت و آزمایش نمونه های اولیه این روبات ها را آماده کنند، تا حداکثر طی ۱۰ سال آینده، ماموریت خود را روی کره ماه و سیاره مریخ آغاز کنند.

ترجمه؛ علیرضا ضیایی
Discovery.com

منبع : روزنامه اعتماد