درخشان ترین ستارگان آسمان

اسفند یکی از بهترین ماههای سال برای فعالیت های نجوم آماتوری است ؛ البته به شرطی که هوا مساعد باشد! هرچه به اواخر ماه و اعتدال بهاری نزدیکتر می شویم ، این خصلت پررنگتر می شود.یکی از این ویژگی ها این است که می توان تمام ستارگان پرنور آسمان را در طول یک شب مشاهده کرد. حدود یک ساعت پس از اذان مغرب رو به افق جنوب بایستید. شباهنگ (شعرای یمانی) پرنورترین ستاره ای است که در میان آسمان خودنمایی می کند. بالاتر از آن و در سمت راست ، می توانید پیکر زیبای جبار را با ۲ستاره روشن رجل الجبار و ابط الجوزا مشاهده کنید که به ترتیب به رنگهای سفید و نارنجی می درخشند. شباهنگ پرنورترین ستاره آسمان شب است ، رجل الجبار هفتمین و ابط الجوزا دهمین ستاره ؛ اما جلوه اصلی آسمان بسیار پایین تر از این ستاره ها در نزدیکی افق قرار دارد. از شهرهای جنوبی پایتخت و حدود یک ساعت پس از اذان مغرب ، می توان ستاره پرنور سفیدرنگی را در افق جنوبی و بسیار نزدیک به افق مشاهده کرد. در جنوبی ترین نقطه ایران ارتفاع این ستاره به ۱۰درجه از سطح افق می رسد. نام این ستاره سهیل است و درخشندگی آن اندکی پیش از نصف شباهنگ سهیل دومین اختر تابناک آسمان شب است . سهیل ، یکی از ستارگان نیمکره جنوبی آسمان است و در فاصله نسبتا نزدیکی از قطب جنوبی سماوی قرار دارد. در نتیجه مدت حضورش در آسمان نیمکره شمالی اندک است و به همین دلیل از دیرباز در ادبیات فارسی ، نماد غیبت طولانی و دیر به دیر ظاهر شدن است . بهترین زمان رصد سهیل در ایران ، اسفندماه است ، زیرا حدود یک ساعت پس از اذان مغرب به بیشترین ارتفاع خود از افق می رسد. در نواحی هم عرض تهران ، سهیل دقیقا روی خط افق ظاهر می شود و برای مشاهده آن نیاز به افق بسیار باز و تمیز دارید. حال اگر به سرسو بنگرید (بخشی از آسمان را که بر فراز سر قرار دارد، سرسو می نامند) می توانید زحل را که درخشان تر از دیگر ستارگان اطراف است و به رنگ زرد می درخشد، تشخیص دهید. در همسایگی زحل ۲ستاره نسبتا پر نور قرار دارد. اگر از زحل به سمت جنوب حرکت کنید به یک مجموعه ستاره ای به شکل ۸می رسید. این مجموعه بخش اصلی صورت فلکی گاو (ثور) است و به خوشه قلائص مشهور است . پرنورترین ستاره خوشه قلائص دبران نام دارد و چهاردهمین ستاره پر نور آسمان است ؛ اما اگر از زحل به سمت شمال حرکت کنید به ستاره سفید رنگ و پرنوری می رسید به نام عیوق که ششمین ستاره پرنور آسمان زمین است . در ادبیات فارسی از عیوق به عنوان بلند مرتبگی یاد شده است و دلیل آن ، ارتفاع زیاد این ستاره است . اما وضعیت سیارات : این هفته ماه به ملاقات زحل و مشتری می رود. در شامگاه بیستم اسفند، ماه و زحل در مقارنه به سر می برند و در نیمه شب بیست و سوم اسفندماه ، ماه به کمترین فاصله از مشتری خواهد رسید. در آسمان صبحگاهی نیز تغییراتی ایجاد نشده است ، فقط زهره و مریخ به خورشید نزدیک شده اند. زهره کماکان پرنورترین جرم آسمان است و مریخ سرخ فام که سوسو نمی زند.

منبع : افغانستان