دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

عید فطر


عید فطر
مسلمانان روزه دار كه ماه رمضان را به روزه داری به پا داشته و از خوردن و آشامیدن و بسیاری از كارهای مباح دیگر امتناع ورزیده اند، اكنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند می‏طلبند، اجر و پاداشی كه خود خداوند به آنان وعده داده است. امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) در یكی از اعیاد فطر خطبه ای خوانده‏ اند و در آن مؤمنان را بشارت و مبطلان را بیم داده ‏اند: ای مردم! این روز شما روزی است كه نیكوكاران در آن پاداش می‏گیرند و زیانكاران و تبهكاران در آن مایوس و ناامید می‏گردند و این شباهتی زیاد به روز قیامتتان دارد، پس با خارج شدن از منازل و رهسپار جایگاه نماز عید شدن به یاد آورید خروجتان از قبرها و رفتنتان را به سوی پروردگار، و با ایستادن در جایگاه نماز به یاد آورید ایستادن در برابر پروردگارتان را و با بازگشت ‏به سوی منازل خود، متذكر شوید بازگشتتان را به سوی منازلتان در بهشت‏ برین، ای بندگان خدا، كمترین چیزی كه به زنان و مردان روزه ‏دار داده می‏شود این است كه فرشته‏ای در آخرین روز ماه رمضان به آنان ندا می‏دهد و می‏گوید: «هان! بشارتتان باد، ای بندگان خدا كه گناهان گذشته‏ تان آمرزیده شد، پس به فكر آینده خویش باشید كه چگونه بقیه ایام را بگذرانید.» عارف وارسته ملكی تبریزی درباره عید فطر آورده است: «عید فطر روزی است كه خداوند آن را از میان دیگر روزها بر گزیده است و ویژه هدیه بخشیدن و جایزه دادن به بندگان خویش ساخته و آنان را اجازه داده است تا در این روز نزد حضرت او گرد آیند و بر خوان كرم او بنشینند و ادب بندگی بجای آرند، چشم امید به درگاه او دوزند و از خطاهای خویش پوزش خواهند، نیازهای خویش به نزد او آرند و آرزوهای خویش از او خواهند ونیز آنان را وعده و مژده داده است كه هر نیازی به او آرند، بر آوره و بیش از آنچه چشم دارند به آنان ببخشند و از مهربانی و بنده‏ نوازی، بخشایش و كارسازی در حق آنان روا دارد كه گمان نیز نمی‏برند.» روز اول ماه شوال را بدین سبب عید فطر خوانده ‏اند كه در این روز، امر امساك و صوم از خوردن و آشامیدن برداشته شده و رخصت داده شد كه مؤمنان در روز افطار كنند و روزه خود را بشكنند فطر و فطر و فطور به معنای خوردن و آشامیدن، ابتدای خوردن و آشامیدن است و نیز گفته شده است كه به معنای آغاز خوردن و آشامیدن است پس از مدتی از نخوردن و نیاشامیدن. ابتدای خوردن و آشامیدن را افطار می‏نامند و از این رو است كه پس از اتمام روز و هنگامی كه مغرب شرعی در روزهای ماه رمضان، شروع می‏شود انسان افطار می‏كند یعنی اجازه خوردن پس از امساك از خوردن به او داده می‏شود. عید فطر دارای اعمال و عباداتی است كه در روایات معصومین(ع) به آنها پرداخته شده و ادعیه خاصی نیز آمده است. از سخنان معصومین(ع) چنین مستفاد می‏شود كه روز عید فطر، روز گرفتن مزد است. و لذا در این روز مستحب است كه انسان بسیار دعا كند و به یاد خدا باشد و روز خود را به بطالت و تنبلی نگذراند و خیر دنیا و آخرت را بطلبد.
و در قنوت نماز عید می‏خوانیم: «... اسئلك بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و كرامهٔ و مزیدا ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی كل خیر ادخلت فیه محمدا و آل محمد و ان تخرجنی من كل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد، صلواتك علیه و علیهم اللهم انی اسالك خیر ما سئلك عبادك الصالحون و اعوذ بك مما استعاذ منه عبادك المخلصون‏» بارالها! به حق این روزی كه آن را برای مسلمانان عید و برای محمد(ص) ذخیره و شرافت و كرامت و فضیلت قرار دادی از تو می‏خواهم كه بر محمد و آل محمد درود بفرستی و مرا در هر خیری وارد كنی كه محمد و آل محمد را در آن وارد كردی و از هر سوء و بدی خارج سازی كه محمد و آل محمد را خارج ساختی، درود و صلوات تو بر او و آنها، خداوندا، از تو می‏طلبم آنچه بندگان شایسته ‏ات از تو خواستند و به تو پناه می‏برم از آنچه بندگان خالصت‏ به تو پناه بردند.
نماز عید فطر
وقت نماز عید فطر از اول آفتاب روز عید است تا ظهر. مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عید فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار كنند و زكات فطره را هم بدهند و بعد از آن نماز عید را بخوانند.نماز عید فطر و قربان دو ركعت است كه در ركعت اول بعد از خواندن حمد و سوره باید پنج تكبیر بگوید، و بعد از هر تكبیر یك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تكبیری بگوید و به ركوع رود و دو سجده بجا آورد و برخیزد، و در ركعت دوم چهار مرتبه تكبیر بگوید و بعد از هر تكبیر قنوت بخواند و تكبیر پنجم را بگوید و به ركوع رود و بعد از ركوع دو سجده كند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.در قنوت نماز عید هر دعا و ذكری بخوانند كافی است ولی بهتر است‏ این دعا را به قصد امید ثواب بخوانند:
"اللهم اهل الكبریاء و العظمهٔ و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرحمهٔ و اهل التقوی و المغفرهٔ اسالك بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و كرامهٔ و مزیدا ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی كل خیر ادخلت فیه محمدا و آل محمد و ان تخرجنی من كل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتك علیه و علیهم اللهم انی اسالك خیر ما سالك به عبادك الصالحون و اعوذ بك مما استعاذ منه عبادك المخلصون".نماز عید سوره مخصوصی ندارد، ولی بهتر است كه در ركعت اول آن سوره"شمس" و در ركعت دوم سوره "غاشیه" را بخوانند، یا در ركعت اول سوره "سبح اسم" و در ركعت دوم سوره "شمس" را بخوانند.مستحب است در نماز عید بر زمین سجده كنند و در حال گفتن تكبیرها دستها را بلند كنند و نماز را بلند بخوانند.بعد از نماز مغرب و عشای شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تكبیرها را بگویند
"الله اكبر الله اكبر لا اله الا الله و الله اكبر الله اكبر و لله الحمد الله اكبر علی ما هدانا".
منبع : واحد مرکزی خبر


همچنین مشاهده کنید