یادداشت کارگردان تله فیلم تنهایی

فیلم «تنهایی» چنانچه از ظواهر ماجرا پیداست مورد استقبال و قبول طبع بینندگان شبکه چهار واقع شده و دلیلی ندارد من خوشحالی خودم را از این موضوع کتمان کنم. به همین دلیل بر آن شدم تصویری از شمای کلی آنچه منجر به ساخت «تنهایی» شد را روی کاغذ بیاورم.
ساخت فیلم «تنهایی» حدود یک سال و نیم پیش از سوی مدیران سابق شبکه چهار به من پیشنهاد شد و با تمام اخلاق کاری این بنده هم کنار آمدند؛ خلاصه طلب نکردند، فرصت کافی برای کار دادند و حسن نیت بسیار در طول کار از خود نشان دادند. سر صبر و حوصله در زمانی سه و نیم ماهه فیلمنامه کامل شد. خواندند و استقبال کردند.
وقتی قرار است فیلمی از شبکه چهار تولید و پخش شود و دست نگارنده و سازنده هم باز گذاشته شده و قرار است فیلمی تولید شود که پسوند «فاخر» را نیز بتواند داشته باشد، شرط انصاف می طلبید کاری درخور ارائه شود، در حد بضاعت قلم خویش نوشتم و ارائه دادم. فیلمنامه در شبکه تصویب و برای گرفتن کد تولید به معاونت سیما فرستاده شد. پروسه هشت ماهه یی آنجا سپری شد که با توجه به نوع فیلمنامه به نظر طبیعی می آید و در نهایت به نفع فیلمنامه «تنهایی» تمام شد. نقطه اختلاف بر سر موضوع پدر خانواده بود که در نسخه اولیه بعد از قتل داماد خانواده در تصمیم گیری برای به زندان رفتن حمید سهیم بود. در جلسه آخر با آقای ارگانی به پیشنهاد ایشان به توافق رسیدیم که همزمان با مرگ داماد، پدر نیز به کما برود و در گرفتن تصمیم به زندان رفتن حمید مخیر نباشد.
اکنون صادقانه می پذیرم که پیشنهاد آقای ارگانی به نفع فیلمنامه و فیلم تمام شد. دو سکانس هم محل اختلاف بود، شکستن شیشه ماشین توسط حمید در زمان گذشته و معادل آن سکانس در زمان حال که قرار شد حذف شوند. در بازگشت فیلمنامه به شبکه چهار با مدیران کنونی شبکه در همفکری هایی به این نتیجه رسیدیم که می توان این دو سکانس را حفظ کرد، اما باید فرم روایتی سکانس دوم تعدیل شود.
اگر اکنون این سکانس ها ساخته شده اند که من خود بسیار دوست شان می دارم، صرفاً مدیون شهامت و شجاعت مدیران فعلی شبکه چهار هستم و این همان موضوعی است که گفتم «تنهایی» روی کاغذ سوء تفاهم برانگیز بود. اما وقتی فیلم ساخته شد، صورت مساله حذف شد. خوشبختانه با روشن بینی مدیران شبکه اکنون این سکانس ها جزء فیلم «تنهایی» هستند. این تمام ماجرایی است که فیلمنامه «تنهایی» از سر گذراند.
«تنهایی» در فضایی همدلانه نوشته، عرضه، تولید و پخش شد. من همیشه گفته ام آدم های خوب این پروژه زیاد بودند. اصرار من به عنوان کارگردان به استفاده از عوامل حرفه یی چه در جلو دوربین و چه عوامل پشت آن قطعاً بار مالی زیادی به پروژه تحمیل کرد، هم شبکه و هم تهیه کننده فیلم با تمام خواسته های من کنار آمدند، فیلم بازیگران زیادی داشت، بازیگرانی که در این فیلم کنار هم قرار گرفتند هر کدام به تنهایی می توانند برای یک تله فیلم کافی باشند.
داریوش پیرو طراح صحنه و لباس فیلم سنگ تمام گذاشت، تصویربرداری درخشان مسعود کرانی به لطف فیلم افزود؛ موسیقی فوق العاده سعید ذهنی، بازی های درخشان شهاب حسینی، خانم تیموریان، مجید مظفری، امیرحسین مدرس، فرشته سرابندی و لاله اسکندری را همراهی کرد. هزینه های این فیلم قطعاً بیش از فیلم های مشابه بوده، اما تهیه کننده فیلم، امیرحسین شریفی، از هر آنچه فیلم نیاز داشت دریغ نکرد و می دانم پولی بیش از آنچه قرار بود نگرفته است.
بعد از ۲۱ روز پیش تولید و ۲۶ روز تصویربرداری برای تدوین فیلم حدود ۱۳۰۰ دقیقه راش داشتم، ۳۷ روز متوالی روزانه حداقل ۱۲ ساعت در باکس مونتاژ بودم، نه تهیه کننده و نه شبکه فشاری به من نیاوردند که زود باش، و در مقابل هزینه ها خم به ابرو نیاوردند، من زمان و آزادی داشتم اما می بایست کاری با کیفیت ارائه می دادم.
در نهایت به فیلمی ۱۲۳ دقیقه یی رسیدم که ۱۱ دقیقه آن را خودم حذف کردم و فیلمی با زمان ۱۱۲ دقیقه و ۱۶۶۹ پلان تحویل دادم. زمان پخش با حسن نیت مدیران شبکه چهار سیما فریمی از فیلم حذف نشد و تدوین نهایی عیناً روی آنتن رفت. (منهای یک دقیقه که مراسم جشن بود و به خاطر روز پخش، فردای عاشورا، خودمان آن را حذف کردیم و قرار است در پخش های بعد وجود داشته باشد.)
در طول ساخت فیلم «تنهایی»، حتی از یک فریم فیلم نگذشته ام و مسوولیت تمام کلمات و فریم فریم فیلم را قبول می کنم، ثانیه یی در فیلم نیست که از آن راضی نباشم. «تنهایی» فیلم سختی بود. تمام عوامل فیلم به سختی کار کردند. برای من تجربه ساخت فیلم مقارن شد با از دست دادن عزیزی که بسیار دوستش می داشتم و شاید بخشی از حال و هوای فیلم متعلق به او باشد.
در این چند روز گذشته امواج بسیار خوبی از پذیرش فیلم دریافت کردم و کردیم. من سعی کردم و ما سعی کردیم صادق باشیم و این تنها کاری بود که برای ساخت فیلم «تنهایی» کردیم.

حجت قاسم زاده

منبع : روزنامه اعتماد