تورم تهدید بزرگ اقتصاد جهان

افزایش بی‌رویه قیمت نفت در بازارهای جهانی طی یك سال گذشته باعث شد تا نرخ تورم در بازارهای بین‌المللی به یكباره صعود كند. این سیر صعودی در نهمین ماه سال جاری یعنی ماه سپتامبر سرعتی بی سابقه پیدا كرد و موجب شد تا ساختار اقتصاد جهان با اختلال مواجه شود. اما برای مقابله با این مشكل چه كاری باید انجام داد؟ مقامات بانكهای مركزی تمامی كشورهای دنیا با مشاهده رشد روزافزون نرخ تورم اعلام كردند كه تنها راه مبارزه با این اختلال ارتقای نرخ بهره بانكی است. آمارهای به دست آمده نشان می‌دهد در ماه سپتامبر سال ۲۰۰۵، نرخ تورم در ایالات متحده آمریكا به بالاترین سطح طی یك دهه اخیر رسید و در اروپا این نرخ بالای تورم بالاترین نرخ طی چند دهه اخیر بود. اقتصاددانان عقیده دارند در صورتی كه برای حل این مشكل راهی اندیشده نشود باید منتظر ضعف دیگر بخشهای اقتصاد و اختلالات بیشتر بود.آنها پیش‌بینی می‌كنند با ادامه روند افزایش قیمت نفت و نرخ بهره بانكی، دستمزدها افزایش می‌یابد و در این شرایط روان‌شاسی بازار مصرف به طور كلی تغییر خواهد كرد و اقتصاد تحولی بنیادین پیدا می‌كند كه در حالت فعلی می‌تواند ویرانگر باشد. جانت یلن، مسؤول صندوق ذخایر ملی ایالت سان فرانسیسكو می‌گوید: یكی از راه‌های موجود برای جلوگیری از بروز مشكلات ذكر شده در بالا این است كه بدون هیچ‌گونه سیاستگذاری اجازه دهیم نرخ تورم همچنان ادامه یابد تا بازار به خودی خود تعدیل شود. البته این تعدیل شدن نشان‌دهنده سامان یافتن بخشهای مختلف آن نیست بلكه نمایش‌دهنده هم‌سو شدن تمامی بخشهاست كه البته همگی آنها در جهت غیرصحیح با هم هماهنگ می‌شوند و روند تخریب زیرساختهای اقتصاد جهان را تسریع می‌كنند. در ماه سپتامبر سال جاری قیمت كالاهای تولیدی در آمریكا، متوسط قیمت تولیدات زراعی، كارخانه‌ای و پالایشگاهی ۹/۶ درصد نسبت به سال گذشته افزایش پیدا كرد كه بالاترین نرخ رشد از ماه نوامبر سال ۱۹۹۰ تا به حال بوده است. تورم قیمت كالاهای مصرفی در این كشور برابر با ۷/۴ درصد بود. در اروپا هم وضعیت تقریبا مشابه است. به گزارش مركز آمار اقتصادی اروپا (Eurostat) در ماه سپتامبر قیمت كالاهای مصرفی در اروپا ۶/۲ درصد ارتقاء یافت و به بالاترین سطح طی ۴ سال گذشته رسید. به هر حال این روند بیمار اقتصاد جهان همچنان ادامه دارد و اگر برای كنترل قیمت نفت و سوختهای حاصل از آن چاره‌ای اندیشیده نشود ، روند افزایش نرخ تورم و اختلال در قیمت كالاهای تولیدی و مصرفی همچنان ادامه می‌یابد. دیوید هنسلی، اقتصاددان ارشد مركز جی – پی مورگان می‌گوید: در حال حاضر بانكهای مركزی تمامی كشورهای جهان پیام هشدار خود رابه اطلاع سردمداران اقتصاد صنعت جهان رسانیده‌اند اما هنوز هیچ‌كس به فكر چاره‌اندیشی نیست. شركتهای نفتی بدون توجه به خطری كه اقتصاد جهان را تهدید می‌كند، در پی پر كردن جیب‌های خود هستند و مصرف‌كنندگان برای تامین نیاز داخلی خود نفت را با هر قیمتی خریداری می‌كنند و این مساله باعث خواهد شد تا تزلزل زیربناهای اقتصادی همچنان ارتقاء یابد . مقامات صندوق ذخایر ملی آمریكا تنها راه جلوگیری از رسوخ این مشكلات به بدنه اقتصاد را افزایش نرخ بهره بانكی می‌دانند. اینان كه طی ۱۵ ماه گذشته ، نرخ بهره را ۷۵/۲ درصد افزایش دادند و به ۷۵/۳ درصد رسانده‌اند در نظر دارند باز هم نرخ بهره بانكی را افزایش دهند تا مانع از نفوذ اثرات منفی تورم در زیرساختهای اقتصاد شوند. مقامات بانك مركزی اروپا هم هشدار دادند در صورتی كه بازار نفت تعدیل نشود، آنها نرخ بهره بانكی اروپا را افزایش خواهند داد. این در حالی است كه طی ۲۴ ماه گذشته نرخ بهره بانكی اتحادیه اروپا در سقف ۲ درصد ثابت باقی مانده بود. ژان كلودترپچت نماینده بانك مركزی اروپا اعلام كرد كه بانك تصمیم راسخ‌تری اتخاذ می‌كند. وی افزود: اگر روند افزایش نرخ تورم به صورتی باشد كه احتمال خارج شدن این نرخ از كنترل مقامات اقتصادی وجود داشته باشد ما با اقتدار بیشتری وارد عمل می‌شویم و به كنترل زیرساختی می‌پردازیم. اما در زمانی كه مقامات بانكهای مركزی جهان به سخنرانی و ارائه طرح‌های خود مشغول بودند ، بانك مركزی كانادا وارد عمل شد و برای دومین بار طی دو ماه گذشته نرخ بهره خود را ارتقاء‌ داد. این بانك نرخ بهره كانادا را به سه درصد رساند و اعلام كرد ادامه این روند می‌تواند اقتصاد خانوارها را تحت‌تاثیر قرار دهد. در آسیا هم وضعیت كم و بیش بر همین منوال است. ژاپنی‌ها كه سالیان سال نرخ بهره خود را صفر درصد حفظ كرده بودند، در نظر دارند برای كنترل نرخ تورم آن را افزایش دهند و بانك مركزی كره جنوبی برای اولین بار طی سه سال گذشته، نرخ بهره خود را ارتقاء‌ داد. خلاصه در شرایطی كه در اثر ارتقای نرخ تورم ارزش پول كاغذی در سراسر جهان در حال سقوط است بازار طلا هر روز رونق بیشتری پیدا می‌كند. طبق گزارش‌های رسیده در ماه‌های گذشته ارزش هر اونس طلا در بازارهای بین‌المللی به بالاترین سطح طی ۱۸ سال اخیر رسید اما بر سر اقتصاد جهان چه می‌آید؟ آیا سیر سقوط آن با سرعت پیش می‌رود یا مقامات چاره‌ای می‌اندیشند؟ پاسخ این سوال‌ها را با گذر زمان به دست می‌آوریم پس باید منتظر بمانیم.
مونا مشهدی رجبی

منبع : مجله گسترش صنعت