کلسیم

کلسیم
كلسیم یك ماده معدنی مهم جهت تقویت استخوانها و دندانهاست. علاوه بر این به عملكرد دست قلب، اعصاب، عضلات و سایر سیستمهای بدن كمك می كند. شیر و لبنیات، نظیر پنیر و ماسیت از غنی ترین غذاهای حاوی كلسیم است. علاوه بر این كلسیم در پسته و فندق و بادام، سبزی های دارای برگ سبز و آب پرتقال تقویت شده با كلسیم وجود دارد. ویتامین های آ،سی، دی و ای به جذب و استفاده كلسیم غذاها كمك می كند. استرس و ورزش نكردن تعادل كلسیم را بهم می زند. بیشتر مردم آمریكا به خصوص زنان كلسیم كافی رژیم غذایی ندارند.
موارد استفاده
مصرف كلسیم كافی در موارد زیر مفید است:
* تقویت استخوانها و دندانها
* پیشگیری از پوكی و شكستگی استخوان
* كاهش فشارخون
* كاهش كلسترول خن
* تنظیم قلب
* كاهش دل پیچه و تغییرات خلقی ناشی از قاعدگی
* كاهش تحریك پذیری، بیخوابی، افسردگی و سردرد در هنگام یائسگی
* كاهش خطرات حاملگی نظیر فشارخون بالا و پرده اكلامپسی
* جلوگیری از بیماری لثه
* پیشگیری از سرطان روده و راست روده
* پیشگیری از سنگ كلیه
منابع غذایی
غنی ترین منابع كلسیم عبارت است از انواع پنیر، آرد سویا- گندم، و رنین
سایر منابع غنی كلسیم شامل بادام، گل كلم، كلم پیچ، خاویار، قاصدك، شلغم، كلم، خردل، كاله، فندق، بستنی، شیر، میگو، ساردین، آرد لوبیای روغنی (ژاپنی) و ماست است.
همچنین كلسیم را می توان از بسیاری از گیاهان، ترشی ها، جلبك های آبی (نظیر ریحان، جعفری فرنگی، دارچین، شود، رازیانه، شنبلیله، جینسنگ یا عشقه، فلفل استرالیایی، كلپ، آویشن، پونه كوهی، جعفری، دانه خشخاش، مریم گلی و مرزه تهیه كرد.
سایر اشكال
كلسیم به اشكال مختلف وجود دارد. در بعضی انواع، همراه با سرب است. بنابراین در انتخاب فرآورده دقت كنید. سرب یك فلز سمی است كه به مغز و كلیه ها آسیب می رساند و تولید گلبول قرمز را كم می كند. كودكان بیشتر در معرض مسمومیت با سرب هستند. موارد زیر برخی انواع فرآورده های كلسیم است:
* سیترات كلسیم: ساده ترین شكل مصرفی كلسیم است و به راحتی هضم میشود. میزان سرب آن بی خطر است. این فرآورده به خصوص در افراد مسن، مصرف كنندگان داروی ضد زخم و ضد فشار خون توصیه می شود.
* كربنات كلسیم: این فرآورده ارزان تر است و در صورت تصفیه شدن، میزان سرب بی خطر دارد. "رولید" و "تام" حاوی كربنات كلسیم است. سایر ضد اسیدها حاوی آلومینیوم است و می تواند تعادل كلسیم را بهم بزند.
* گلوكونات كلسیم: این نوع كلسیم، بی خطر است.
* لاكتات كلسیم: یك نوع دیگر كلسیم بی خطر است.
* كلرید كلسیم: توصیه نمی شود چون لوله گوارش را تحریك می كند.
در موارد مصرف فرآورده های حاوی میزان مضر سرب باید احتیاط كنید. این موارد شامل كربنات كلسیم تصفیه نشده مشتق از میگو یا مغز استخوان و ... است.
نحوهٔ مصرف
باید میزان كمی در طول روز مصرف كنید و به منظور جلوگیری از یبوست ۸-۶ فنجان آب در طول روز بنوشید:
* بزرگسالان سنین ۵۰-۱۹ نیاز به ۱۰۰۰ میلی گرم كلسیم در روز دارند. بعد از سن ۵۰ بزرگسالان نیاز به ۱۲۰۰ ملی گرم در روز دارند.
* نوجوانان سنین ۱۸-۹ نیاز به ۱۳۰۰ میلی گرم كلسیم در روز دارند.
* كودكان ۸-۶ ساله نیاز به ۸۰۰ میلی گرم و كودكان ۵-۱ ساله نیاز به ۵۰۰ میلی گرم كلسیم در روز دارند.
موارد احتیاط
مقادیر بسیار زیاد كلسیم (۵ گرم در روز یا ۲ گرم یا بیشتر در روز به مدت طولانی) بدون مشورت پزشك معالج ممنوع است. میزان زیاد می تواند منجر به سنگ كلیه و سایر مشكلات جدی شود.
از فرآورده های كلسیمی حاوی میزان زیاد سرب پرهیز كنید. با پزشك معالج در خصوص نیاز به كلسیم در صورت ابتلا به بیماریهای تیرویید یا كلیه یا كمبودهای هورمونی یا ویتامینی صحبت كنید.
تداخل های احتمالی
بعضی غذاها، نوشابه ها وداروها موجب از دست رفتن كلسیم می شوند. این مواد شامل سدیم (نمك، فسفر، (برخی نوشابه ها)، ضد اسیدهای حاوی آلومینیوم، قند، چربی اشباع شده، كافئین، الكل، پروتئین بالا در مكمل ها یا رژیم های غذایی خاص (با این حال، برخی پروتئین ها جهت حفظ ذخایر كلسیم خوب است) و فیبر است.
برخی غذاها، نوشابه ها و داروها باعث می شوند بدن نتواند از كلسیم، نیازهای ضروری خود را تأمین كند. این موارد شامل الكل، آسپیرین، باربیتورات ها،‌فیبر، نئومایسین، خواب آوردهای قوی، اسید اكسالیك (موجود در شكلات، ریواس، اسفناج، سیب زمینی شیرین، لوبیای خشك)، اسید فیتیك (غلات) و یورونیك اسید (نوعی فیبر موجود در میوه ها و سبزی ها.
مصرف كلسیم خیلی زیاد می تواند از كاربرد سایر مواد معدنی مهم نظیر آهن، روی،‌ منیزیوم، ید، منگنز و مس در بدن جلوگیری كند.

منبع : پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران