جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

ترکیب کد، محتواء و نحوهٔ ارائه (۳)


ترکيب صحيح رمزهاى پيام، محتواء پيام و نحوهمٔ ارائهٔ پيام در همهٔ زمينه‌هاى ارتباط مى‌تواند در موفقيت پيام و در تجلى معني، مؤثر باشد. اما اين ترکيب صحيح از يک سو تابع گيرندگان پيام است- هر تهيه‌کنندهٔ پيامى بايد اين سؤال را مطرح کند که پيام او براى چه کسانى تهيه مى‌شود؟ گيرندگان پوسترى که طراحى مى‌کند چه افرادى هستند؟- اين سؤال‌ها از آن‌رو ضرورى است که ترکيب آن عناصر پيام بايد تابعى از گيرندگان پيام باشد.
براى درک بهتر مطلب به تجربه‌اى از يک پوستر در زمينهٔ توسعهٔ کشاورزى مى‌پردازيم. از سوى يکى از سازمان‌هاى دولتى در ايران، پوسترى براى توسعهٔ بازده گندم و مبارزه با آفتى به نام سياهک پنهان در تيراژى بالا چاپ و در اکثر روستاهاى ايران توزيع شد تصوير ۳.
گروهى از دانشجويان در يکى از مراکز آموزشي، در درس مربوط به ارتباطات و کشاورزى اين پوستر را در چند روستاي ايران روى ديوار نصب کردند و از روستائيان به‌صورت انفرادى خواستند ضمن توجه به پوستر به ۲۰ سؤال پاسخ گويند. اين سؤال‌ها و دستورالعمل نحوهٔ پرسش به شرح زير بود:
اين آزمايش در روستاهاى اطراف همدان، بروجرد، مشهد، اهواز، تبريز و اروميه در بهار ۱۳۶۶ انجام شد. نمونهٔ مورد بررسى حدود يکصد روستائى گندم کار باسواد بود که اکثر آنان پوستر را قبلاً نديده بودند.
سؤال ۱: پوستر را به‌طور کلى نشان دهيد و بپرسيد: از اين عکس (به جاى کلمهٔ پوستر از کلمهٔ عکس استفاده کنيد.) چه مى‌فهميد؟ کليهٔ حرف‌هاى روستائى را به سرعت بنويسيد. (و قبل از آن مدت زمانى را که او نگاه مى‌کند و فکر مى‌کند تا شروع به جواب دادن فقط به اين سؤال نمايد يادداشت کنيد.)
سؤال ۲. با انگشت عکس مرحلهٔ يک سمت، دست با دستکش را نشان بدهيد و بگوئيد اين چيست؟
سؤال ۳. استکان داخل دست را نشان دهيد و بپرسيد اين چيست؟ اگر گفت استکان يا ليوان يا ظرف و از اين قبيل بپرسيد توى آن چيست؟
سؤال ۴. همان عکس کيسه را نشان دهيد و بپرسيد چيست؟
سؤال ۵. همان عکس گندم داخل کيسه را نشان بدهيد بپرسيد اين چيست؟
سؤال ۶. همان عکس دستمال سفيد را که کارگر بسته نشان دهيد بپرسيد چيست؟ چرا آن را بسته؟
سؤال ۷. عکس مرحلهٔ يک سمت چپ را نشان دهيد و به لکه‌هاى قهوه‌اى روى گندم اشاره کرده و بپرسيد اينها چيست؟
سؤال ۸. عکس مرحلهٔ دو سمت راست را نشان دهيد و بپرسيد اين مرد چکار مى‌کند؟
سؤال ۹. عکس مرحلهٔ دو سمت چپ را نشان دهيد و به نايلون کف اشاره کنيد و بپرسيد چيست؟
سؤال ۱۰. عکس مرحلهٔ سه سمت چپ را نشان دهيد و به پارو اشاره کنيد و بپرسيد چيست؟
سؤال ۱۱. کلمهٔ 'ممانعت' را روى پوستر نشان داده بپرسيد يعنى چه؟
سؤال ۱۲. کلمهٔ 'بذور' را روى پوستر نشان دهيد بپرسيد يعنى چه؟
سؤال ۱۳. کلمهٔ 'طيور' را روى پوستر نشان دهيد بپرسيد يعنى چه؟
سؤال ۱۴. کلمهٔ 'آغشته' را روى پوستر نشان دهيد بپرسيد يعنى چه؟
ِسؤال ۱۵. کلمهٔ 'سياهک' را که به رنن قرمز در تيتر است نشان دهيد و بگوئيد آن را بخواند (هرچه اتفاق افتاد بنويسيد.)
سؤال ۱۶. جملهٔ 'مراحل مختلف ضدعفونى بذر/گندم' را نشان دهيد و بگوئيد آن را بخواند.
سؤال ۱۷. کلمهٔ 'خطرناکترين' را در تيتر نشان دهيد و بگوئيد بخواند.
هدف از اين دستورالعمل درک صحيح و سريع پرسشگر بوده است. بنابراين در برخى از جمله‌ها جاى صحيح فعل رعايت نشده است.
سؤال ۱۸. داخل فلش سمت چپ جملهٔ 'به‌وسيلهٔ پارو' را بگوئيد بخواند.
سؤال ۱۹. داخل فلش سمت راست جملهٔ 'به‌وسيلهٔ بشکه' را بگوئيد بخواند.
سؤال ۲۰. از او بخواهيد توضيح دهد که اولين عکس داخل پوستر کدام است. دومين کدام است به همين ترتيب تا ششمين عکس را مشخص کند. اگر مثلاً ابتدا مرحلهٔ ۱ سمت چپ را نشان داد بعد مرحله ۲ سمت چپ، جواب‌ها را به اين ترتيب بنويسيد:
۳ر ۲ر ۱ر ۳چ ۲چ ۱چ


همچنین مشاهده کنید