کولیت ایسکمیک

کوليت ايسکميک در اثر انسداد عروق مزانتريک يا مکانيسم‌هاى غيرانسدادى ايجاد مى‌شود. يکى از وقايع زمينه‌ساز شايع، بازسازى [جراحي] آئورت شکمى همراه با قطع‌کردن يک منبع حياتى خونرسانى مانند شريان مزانتريک تحتانى است. يک اختلال مشابه کوليت ايسکميک گاهى اوقات، پروگزيمال به کارسينوم مسدودکنندهٔ کولون رخ مى‌دهد. ايسکمى تنهاى کولون راست در بيماران دچار بيمارى قلبى مزمن، به‌ويژه تنگى آئورت ديده مى‌شود. کوليت ايسکميک اغلب سالمندان را مبتلا مى‌کند (سن متوسط ۶۰ سال) ولى در بزرگسالان جوان‌تر نيز در ارتباط با ديابت قندي، SLE، يا حملهٔ کم‌خونى داسى‌شکل رخ مى‌دهد. پانکراتيت مى‌تواند عروق مزوکوليک را مسدو کند.

ايسکمى برگشت‌پذير با درمان غيرجراحى و گاه با تشکيل تنگى‌ بهبود مى‌يابد. بيش از نيمى از بيماران آسيبى برگشت‌پذير دارند. نوع شديد بيمارى يا از آغاز برق‌آسا است و يا ممکن است سيرى آرام و پيشرونده بدون فروکش طى چند هفته داشته باشد. هر دوى اين انواع شديد نيازمند جراحى هستند.

بيماران دچار کوليت ايسکميک، از شروع ناگهانى درد شکم، اسهال (معمولاً خوني)، و نشانه‌هاى عمومى شکايت مى‌کنند. شکم ممکن است به‌طور منتشر يا در يک نقطه (مثلاً يک‌چهارم تحتانى چپ) به لمس حساس باشد، يا اصلاً حساس نباشد. در سيگموئيدوسکوپى جارى ‌بودن خون از بالا، ديده مى‌شود؛ اگر خود رکتوم ايسکميک باشد مخاط ادماتو، هموراژيک، شکننده، و گاه زخمى است. در بعضى موارد سطح آلکالن فسفاتاز سرم افزايش مى‌يابد. عکس سادهٔ شکم غيراختصاصى است. عکس‌هاى تنقيهٔ باريم 'اثر انگشت' يا تومورهاى کاذب را نشان مى‌دهند که نوعاً محدود به يک قطعهٔ ۶ تا ۲۰ سانتى‌مترى است؛ ۷۵% يا بيشتر از موارد درگيرى کولون چپ دارند. CTاسکن افزايش ضخامت ديوارهٔ کولون را نشان مى‌دهد و نيز به رد ديگر اختلالات کمک مى‌کند. آرتريوگرافى مزانتريک ممکن است انسداد عروق بزرگ را نشان دهد يا هيچ اختلالى را نشان ندهد و به‌عنوان يک قاعده توصيه نمى‌شود.

افتراق‌دادن کوليت ايسکميک از کارسينوم، کوليت اولسرو، و ديورتيکوليت نبايد دشوار باشد، ولى تشخيص بيمارى کرون مشکل‌تر است. خونريزى رکتال - به‌خصوص خونريزى واضح - در بيمارى کرون کمتر شايع است، و شروع سريع کوليت ايسکميک نيز متفاوت از بيمارى کرون است. اغلب تنها راه قائل شدن تمايز سير طبيعى حملهٔ حاد است.

درمان براى کوليت ايسکميک برگشت‌پذير شامل مايعات وريدي، آنتى‌بيوتيک، و تحت‌نظر داشتن بيمار براى اطمينان از اينکه مشکل در واقع برگشت‌پذير است، مى‌باشد. بيمارى برگشت‌ناپذير، بايد با جراحى درمان شود. از آنجا که بيماران دچار ايسکمى شديد اغلب مشکلات طبى فراوان ديگرى نيز دارند، ميزان کل مرگ و مير ۵۰% است.