اقامتگاه

صنعت بين‌المللى اقامتگاه شايد پراکنده‌ترين و متنوع‌ترين زيربخش مسافرت و جهانگردى باشد. اولاً، اقامتگاه‌هائى که به‌صورت تجارى عرضه مى‌شوند بايد با ميزبانى جهانگردان توسط دوستان و بستگان رقابت کنند که معمولاً بين ۳۰ تا ۵۰ درصد مدت اقامت جهانگردان، حتى جهانگردان کارى را به خود اختصاص مى‌دهد. ثانياً، دامنهٔ محصولات اقامتگاهى از زدن چادر در بيابان تا هتل‌ها و کشتى‌هاى مجلل امتداد دارد. براى مثال، از نظر مشخصه‌هاى مکانى آن، تقريباً بى‌نهايت محصول وجود دارد. ثالثاً، بنگاه‌هاى عرضه‌کننده از پارک‌هاى ملى دولتى آغاز مى‌شود که به خاطر هدف‌هاى اجتماعى محصول را به 'رايگان' عرضه مى‌کنند؛ افراد يا خانواده‌هائى را شامل مى‌شود که آپارتمان يا خانهٔ خود را صرفاً براى تأمين هزينه‌هاى متغير اجاره مى‌دهند و اين جزء املاک آنان براى گذران تعطيلات است در نهايت، به شرکت‌هاى چند مليتى ختم مى‌شود که در پى حداکثر سود هستند.

به‌طور کلي، همان‌طور که شکل F نشان مى‌دهد هر اقامتگاه را مى‌توان به چند محصول فرعى تقسم کرد.

چگونگى ترکيب اين محصولات فرعي، موقعيت هر محصول را در بازار معين مى‌کند. به اين ترتيب، اقامتگاهى چون کشتى‌هاى مجللى که در درجهٔ اول براى انتقال مسافران به چند بندر به‌کار مى‌رود ممکن است با يک هتل ساحلى رقابت داشته باشد که تنها تفاوت عمدهٔ آن، نوع دارائى است. عرضه‌کنندگان اقامتگاه‌هاى جهانگردى بيش از پيش اذعان دارند که چند محصول فرع مجزا را فرعى مى‌کنند. شرکت‌هاى مديريت هتل مانند هيلتون و هايت خدمات ارائهٔ اقامتگاه و ابعاد 'سبک' اقامتگاه را از طريق نام و بازاريابى عرضه مى‌کنند اما دارائى هتل اغلب در تملک شرکت‌هاى مختلف است.

رقابت در عرضهٔ اقامتگاه‌ بستگى به پوشش جغرافيائى ممکن در بازار نيز دارد. بيشتر اقامتگاه‌ها تنها در بازارهاى داخلى عرضه مى‌شود يا گاهى فقط در بازارهاى محلي. در اينجا، رقابت محدودى در ارائهٔ تسهيلات، اقامتگاه و ساير خدمات وجود دارد که به اندازهٔ بازار بستگى دارد و قيمت‌ها شرايط محل را نشان مى‌دهند. هنگامى که عرضه‌کنندگان اقامتگاه تقاضاى بازارهاى بين‌المللى را تأمين مى‌کنند براى جذب مصرف‌کنندگانى که الگوهاى تقاضاى بسيار متنوعى دارند با کشورهاى ديگر يا با عرضه‌کنندگان بزرگ و کارا رقابت مى‌کنند (که در آن ساختارهاى هزينه‌اى ممکن است متفاوت باشد) اين ساختار به‌ويژه، در مورد بنگاه‌هاى زير مصداق دارد:

- اقامتگاه‌هاى زنجيره‌اى بين‌المللى (مانند هاليدى کورپوريشن، شرايتون، راماداوکلوب مديترانه)

- اقامتگاه‌هاى زنجيره‌اى بين‌المللى مرجوعى (مانند بست‌وسترن)

- عرضه‌کنندگان انحصارى و ممتاز؛ قيمت‌ها و سبک اين عرضه‌کنندگان تقاضا را به مشتريانى محدود مى‌کند که ضرورتاً جهانى هستند (مانند پاريس ريتز و کشتى‌هاى کونارد)

- کنسرسيوم‌هاى بين‌المللى

شواهد فعاليت انحصارى در ارائهٔ اقامتگاه اندک است. برجسته‌ترين آنها، اينتوريست در شوروى است که به‌عنوان عرضه‌کنندهٔ انحصارى براى جهانگردان بين‌المللى فعاليت مى‌کند. اما در پى تحولات نظام اقتصادى کشورهاى کمونستي، اين‌گونه انحصارات فرو خواهند پاشيد.