رودخانـــــــه ها

● رودخانه اترک
این رودخانه از کوه های هزار مسجد و لاله رویان در استان خراسان سرچشمه می‌گیرد و در جنوب شرقی مازندران به دریای خزر می ریزد. طول رود‌خانه اترک را حدود ۶۰۰ کیلومتر برآورد کرده اند. ‌رود خانه اترک در مسیر طولانی خود از شیر وان، بجنور د ‌و مراوه تپه عبور می کند.در روستای مرزی چات، ریزابه سیمبار از جمهوری ترکمنستان به آن می‌پیوندد ‌و سپس د‌ر امتداد ‌جنوب غربی، دلتایی تشکیل می‌دهد و به خلیج حسینقلی می‌ریزد. به موجب قرارداد ۱۲۸۸ ‌میلادی ایران و روسیه، رود ‌اترک از چات به بعد خط مرزی د‌و کشور ایران و جمهوری ترکمنستان تعیین شده است.
● رودخانه کورکلی ‌ این رودخانه ازدامنه جنوبی آق مزار در۵۲ کیلومتری شرق کلاله دشت گر گان ‌سرچشمه می‌گیرد و رو به سوی غرب بستر پر شیب خود را طی می‌کند، و در۴۶ ‌‌کیلومتری شرق کلاله به رودخانه دهانه گرگان می ریزد.‌
● رودخانه گورجوان
این رود خانه از به هم پیوستن رودهای "وجاد‌ره" و" زرین گل"در ۸ کیلومتری ‌جنوب شرقی علی آباد ‌تشکیل می گردد و رو به سوی شمال، روستای "املک " و ‌"سنگدوین" از ناحیه کتول را مشروب می‌کند و پس از عبور از شرق دریاچه قاسم ‌خان، روستای بدراق را پشت سر می گذارد .‌ پس از انحراف به سوی غرب و مخلوط ‌شدن با رودخانه چاه علی د‌ر ‌ ۳ کیلومتری شرق روستای انبار الوم، به گر گان ‌رود می ریزد. ‌
● رودخانه مادر سو
این رودخانه از چشمه سارهای شرقی ناحیه کوکلان در ۵۲ ‌کیلومتری شرق کلاله ‌سرچشمه می‌گیرد. نخست رو به سوی غرب روان می شود و پس از طی ۴ کیلومتر به سوی ‌شمال جریان می‌یابد وضمن آمیختن با خشک رود طویلی به دره دهانه گرگان وارد ‌می‌شود. پس از مخلوط شدن با رود کوچک "کورکلی" نخست به سوی شمال غربی و سپس به ‌طرف غرب جریان می یابد و دره شمالی کوه "کورکلی" را نخست به سوی شمال غربی و ‌سپس به طرف غرب سیر می کند. ‌در ۲ ‌کیلومتری شرق روستای "تنگ راه" با ریزابه ‌کوچکی که از دامنه شمالی کوه اسماعیل خان سرچشمه گرفته و دره شرقی کوه کوسوان ‌را به سوی شمال پیموده است، مخلوط می‌شود و در روستای "اتنگ راه" با "رود ‌آناسخیوک "یکی شده و رودخانه بلند دهانه را تشکیل می دهد.
●‌‌ ‌رودخانه نوده ‌
این رودخانه که در واقع یکی از شاخه های رود تپل آباد به شمار می آید در ۶ ‌کیلومتری شرق آزادشهر از رود تپل آباد جدا می شود و پس از طی یک قوس راستگرد ‌رو به سوی شمال جریان می یابد و از غرب روستای "قزلجه" واقع در دشت گرگان ‌عبور می‌کند و پس از مشروب نمودن روستای "آرتق" در یک کیلومتری غرب روستای ‌"ارس خان" با رودخانه کرنگی در هم می آمیزد.از این نقطه رو به سوی غرب تغییر ‌جهت داده و در ۴ کیلومتری جنوب غربی گنبدکاووس به رودگرگان می‌ریزد.‌
● رودخانه آلستان
رودخانه آلستان از دامنه شمالی کوه "قرقلند" در ۴۷ کیلومتری جنوب شرقی گرگان ‌سرچشمه می گیرد و از دره غربی کوه های "نیله‌‌‌‌ته" و‌"گندی "روبه سوی شمال ‌غربی سرازیر می شود، پس ازطی ۷ کیلومتربا ریزابه ای که از سرچشمه سارهای ‌دامنه شمالی کوه"بی در" جاری است، مخلوط می شود و پس از عبور از روستای آلستان ‌با رودخانه "سیاه مرز کوه " مخلوط می شود و توا‡ماً رود "بار محمد" را پدید می ‌آورند.
● ‌رودخانه بارچی
این رودخانه از منطقه ای به نام "زرجو" واقع در دامنه غربی کـوهی به همین نام ‌در۴۲ ‌کیلومتری جنوب شرقی گرگان سرچشمه می گیرد و پس از عبور از روستاهای چلی ‌بالا و چلی پایین در روستای" بی سر" به رود" بار محمد" می ریزد. ‌
● ‌رودخانه قرناوه ‌
این رودخانه از دامنه شمال شرقی کوه "شاهانه" و دامنه غربی کوه "آودار" در ۵۳ ‌‌کیلومتری شمال شرقی کلاله و ۸۳ کیلومتری شمال شرقی گنبد کاووس سرچشمه می گیرد. و روبه سوی غرب از دره شمالی کوه شاهانه عبور می کند. در روستای غرب با ‌رودخانه اسماعیلک مخلوط می شود و پس از آبیاری کردن روستای "کریم ایشان" به سوی ‌جنوب غربی و غرب جریانمی یا بد. در روستای چاتال با رودخانه چقلیق مخلوط می ‌شود و روبه سوی جنوب غربی ، روستاهای "علی قپان" و"قپان" را آبیاری می کند و ‌د‌ر روستای "پشی" با رود ‌خانه "شور دره" د‌ر هم می آمیزد .‌ سپس روستای علی بیک ‌را آب رسانی نموده و در روستایی به نام "سیت" با رودخانه "کرکل د‌ره" مخلوط می شود ‌و پس ازآبیاری نمودن روستای شیخ د‌ر جنوب غربی روستای گوکچه به رودخانه گرگان ‌رود می پیوندد .‌
● رودخانه کرنکی
رودخانه کرنکی از دامنه شمالی کوه حاجی لرداغ در۳۰‌‌کیلومتری جنوب شرقی ‌کاووس سرچشمه می‌گیرد در دره شرقی کوه "گورلی" ضمن مخلوط شدن با یک ریزابه ‌کوچک به سوی شمال جریان می‌یابد و‌ در ۶ کیلومتری جنوب غربی مینودشت با ریزابه‌ای که از دره غربی سرازیر شده ، در هم می آمیزد ‌و از این محل رو به شرق ‌‌جریان می‌یابد. پس از طی حدود ۳ ‌کیلومتر با ریزابه دیگری که از ارتفاعات ‌جنوب سرازیرگردیده است مخلوط شده و طی یک قوس از روستای "خرم کرو" عبور می کند و رو به سوی شمال غربی ازکنار شهر مینو دشت می‌گذرد. ‌این رودخانه در ‌اطراف شهر مینو دشت تغییر جهت داده و رو به سوی غرب وارد دشت گرگان می‌شود وپس از سیراب نمودن روستاهای‌" قوئینلی" و"سارلی" در غرب روستای "ارس خان" به ‌‌رود نوده می ریزد. ‌
● رودخانه نایلوان
رودخانه نایلوان از شمال مینودشت در۱۷ کیلومتری شرق گنبدکاووس سرچشمه گرفته ‌و رو به سوی شمال غربی جریان می یابد و در ۸ ‌کیلومتری شمال شرقی گنبد کاووس ‌به گرگان رود می ریزد.‌
● رودخانه ترکولو
این رودخانه از ارتفاعات جنوب شرقی مینودشت در ۳۲ کیلومتری جنوب شرقی گنبد ‌کاووس سرچشمه می گیرد و دره جنوبی کوه قلعه را رو به سوی شمال غربی می پیماید ‌و پس از مشروب ساختن روستای "قلی تپه" به دشت گرگان وارد می شود و پس از عبور ‌از اراضی باتلاقی و سیراب نمودن روستای آرام در ۸ کیلومتری شمال شرقی گنبد ‌کاووس به رود نایلوان می ریزد و توا‡ماً به گرگان رود وارد می گردند.‌
● رودخانه اسماعیلک ‌
رودخانه اسماعیلک از دامنه جنوبی ارتفاعات شمالی بخش کوکلان در ۵۴ کیلومتری ‌شمال شرقی کلاله شهرستان گرگان سرچشمه می گیرد و رو به سوی جنوب شرقی جریان ‌می یابد و در روستای عرب، به رود قرناوه می ریزد.
● رودخانه دره بزیل
این رودخانه از دامنه کوه امام ابوالقاسم و کوه گاوکشان د‌ر ۳۹ ‌کیلومتری ‌جنوب غربی گرگان سرچشمه می گیرد . پس از طی حدود ‌ ۸ کیلومتر، کوه حاج قلی را از ‌دامنه غربی دور زده و از طریق د‌ره شرقی به کوه های "هلالان" و "خوشی" رو به ‌شمال غربی می رسد ‌و به ‌نام دره بزیل از میان جنگل عبور می کند و در‌دامنه غربی کوه سنگ ‌ترا شان به آب د‌ره "شمشیربر" می ریزد.‌

منبع : روزنامه آفتاب یزد