دندانپزشکی با نانوتکنولوژی

گرایش بیماران به سوی درمان های زیبایی، مواد ترمیمی زیبا و همرنگ دندان و از جمله سرامیك های دندانی، كاربرد بسیاری در دندانپزشكی امروزی پیدا كرده است.
در سال های اخیر با پیشرفت های به دست آمده در زمینه تهیه سرامیك هایی با خواص مطلوب تر، سرامیك ها در شاخه های تخصصی گوناگونی در علوم دندانپزشكی مانند دندانپزشكی ترمیمی، پروتزهای دندانی، ارتودنسی، ایمپلنت های دندانی(كاشت دندان) و جراحی مورد استقبال وسیع قرار گرفته است.اما علم جدید تنها درعرصه سرامیك های دندانپزشكی، تحول ایجاد نكرده است، كاربرد نانوتكنولوژی در ساخت مواد دندانی نیز سبب افزایش استحكام مواد جدید شده است...
گزارش زیر نگاهی دارد به چهل و ششمین كنگره انجمن دندانپزشكی ایران- كه ۱۳ تا ۱۶ تیرماه در محل اجلاس سران كشورهای اسلامی برگزار شد- و تلاش می كند رشته دندانپزشكی را از نظر كاربرد تكنولوژی های نوین در ساخت مواد و تجهیزات تشخیص، درمان وكاربرد لیزر رادیوگرافی مورد بررسی قرار دهد. با هم می خوانیم:
●كاربرد نانوتكنولوژی در دندانپزشكی
امروزه تمام علوم به سمت نانوربات ها سوق داده می شوند. این علم بیشتر در مواردی كاربرد دارد كه پزشكان می خواهند به نقاطی در سطوح بسیار كوچك دست یابند. در حقیقت علت ابداع نانوربات ها هم دسترسی ماكرو متخصصان و پزشكان به نقاطی از بدن بوده كه كار جراحی یا انجام ماموریت ها در آنها می بایست با دقت و ظرافت بسیار صورت پذیرد. زیرا در مواقعی عضو مورد نظر حتی به كوچكی یك سلول بوده است.
اما بحث نانوربات ها بیشتر در عرصه ساخت مواد و دندانپزشك مطرح است. دكتر سیدمحمدرضا مرتضوی جراح و دندانپزشك و مسئول پنل نانوتكنولوژی در دندانپزشكی در این كنگره در این مورد می گوید: در زمینه ساخت مواد دندانپزشكی پارامترهایی می بایست لحاظ شود تا كیفیت موردانتظار مواد دندانپزشكی به دست آید.
وی می افزاید: موادی كه در دندانپزشكی كاربرد دارد، به سرعت در حال تحول است. برای مثال در داخل مواد با بیس رزینی (كامپوزیت ها) یك سری فیلرها وجود دارد كه دقیقاً كاری شبیه عمل مقاوم سازی در بتن را انجام می دهد. برای ساختن بتن، سیمان در داخل بسته ای كه در داخل آن میلگرد وجود دارد، ریخته می شود كه به آن بتن مسلح می گویند. این عمل سبب می شود بتن از استحكام لازم برخوردار شود. برای ساختن كامپوزیت با كیفیت برتر ضروری است فیلرهای كوچك لابه لای فیلرهای بزرگ قرار گیرند تا فضای خالی بین فیلرهای بزرگ تر را پر كرده و خصوصیات فیزیكی كامپوزیت را افزایش دهند. در مواقعی كه در یك كامپوزیت، تركیبی از فیلرهای كوچك و بزرگ داشته باشیم، به آن كامپوزیت هیبرید می گویند.
به كارگیری این شیوه سبب صیقلی شدن نهایی كامپوزیت شده و در نهایت خردگی كامپوزیت را كم می كند. افزایش استحكام كامپوزیت به دلیل كاهش فضا از دیگر مزایای روش فوق به شمار می رود.
●نقش لیزر در دندانپزشكی نوین
هر چند از به كارگیری تكنولوژی لیزر در علم دندانپزشكی، بیش از چند دهه نمی گذرد، اما این تكنولوژی به سرعت در حال توسعه و رشد است.
دكتر احمدرضا طلایی پور، مدیر گروه رادیولوژی دانشكده دندانپزشكی تهران و دبیر چهل و ششمین كنگره انجمن دندانپزشكی ایران در مورد نقش لیزر در دندانپزشكی می گوید: این تكنولوژی در حال توسعه است و می تواند با قابلیت هایی كه دارد كمك رسان دانش دندانپزشكی باشد.
وی می افزاید: از تشخیص ساده پوسیدگی های دندانی تا تشخیص سرطان های ناحیه سر و گردن و در درمان از تراش بافت سخت دندانی و استخوانی گرفته تا جراحی های بافت نرم حفره دهان (بیوپسی، جراحی لثه، برداشت بعضی از تومورها) و درمان ضایعات بافت نرم مانند درمان آفت و عمل جراحی بدون خونریزی به خصوص در مبتلایان به ایدز این روش كاربرد دارد.
كاربرد لیزر همچنین می تواند با آثار ضدالتهابی و بی دردی در تسریع ترمیم ضایعات دهان كمك كند. در حال حاضر نیز در مراكز پیشرفته دنیا تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
●تاثیر رادیوگرافی دندانی بر سلامت افراد
حتماً بسیاری از شما هم این جمله را شنیده اید كه تابش اشعه برای زندگی انسان مضر است . حال پرسش اینجاست، آیا اشعه رادیوگرافی دندانی نیز سلامت انسان را تهدید می كند؟
دكتر طلایی پور در پاسخ به این پرسش می گوید: خطر رادیوگرافی دندانی در مقایسه با تعداد زیادی خطرات دیگر كه در زندگی روزمره انسان ها شایع است، مانند سیگاركشیدن و یا خوردن غذاهای چرب كمتر است، ولی باید دانست خطر رادیوگرافی با تعداد دفعات آن بالا می رود.وی می افزاید: در یك رادیوگرافی دندانی تعدادی از سلول ها عمل فیزیولوژیك خود را نمی توانند انجام دهند، ولی باید توجه داشت كه به طور مسلم همیشه منافع آن بیش از مضرات آن است.
رادیوگرافی های دندانی در زنان باردار همیشه مسأله عده زیادی از دندانپزشكان است. در یك سری رادیوگرافی از كلیه دندان ها كه شامل ۱۸تابش است (۱۴ كلیشه رادیوگرافی پری آپیكال و چهار كلیشه بایت وینگ) اشعه جذب شده، معادل ۱/۰ میلی سیورت با یك میلی رم است.
در دوران اندام زایی كه بین هفته های سوم تا آخر هشتم بارداری است، اگر جنین بیش از ۱۰ میلی رم یا ۱/۰ سیورت اشعه دریافت كند، بهتر است مادر با پزشك متخصص زنان و زایمان و متخصصان فیزیك پزشكی تماس بگیرد.
همچنین به خانم هایی كه نیاز به رادیوگرافی دارند، توصیه می شود در دوران امن به این كار مبادرت ورزند. این ایام از روز اول پریود تا دهمین روز است (قاعده ده روزه) خطرات نسبی اشعه و استعمال دخانیات و مصرف الكل در دوران بارداری به شرح زیر است.
اگر یك خانم باردار تحت تابش اشعه (۱۰ میلی سیورت) قرار گیرد، احتمال اینكه كودك متولد شده اش در اثر لوسمی (سرطان خون) فوت كند یك به ۳۳۳۳ است و یا احتمال اینكه كودك متولد شده، دچار سرطان شود، یك به ۳۵۷۱ است. همچنین اگر خانم بارداری در روز یك پاكت سیگار یا بیشتر استفاده كند، احتمال مرگ نوزاد یك به سه است و چنانچه یك مادر بادار در روز، دو تا چهار جرعه الكل مصرف كند، علایم سندرم الكلی در جنین یك به ده و احتمال بدشكلی شدید از هنگام تولد نوزاد سه در ۱۰۰ خواهد بود.
بنابراین خطرات مربوط به الكل و سیگار به مراتب از یك رادیوگرافی در خانم های باردار بیشتر است.

بنفشه پورناجی

منبع : روزنامه همشهری