روش های طبیعی و مکمل درمان نقرس

نقرس یكی از انواع بیماریهایی است كه موجب بروز ورم و دردی طاقت فرسا و شدید در مفاصل می‌شود. این بیماری بیشترین تاثیر را به روی پنجه دست به خصوص انگشت شصت دارد و نواحی دیگر بدن از جمله پاشنه‏، دست، مچ و آرنج‌ها را نیز درگیر می‌كند. تاثیر این بیماری بر ستون فقرات ومهره‌های آن به حدی است كه موجب بروز دردی شدید در قسمت تحتانی كمر می‌شود.
نقرس از جمله بیماری‌های است كه اوج و فرود دارد و در مراحی به شدت عود می‌كند. پروسه شدت یافتن بیماری ناگهان اتفاق می‌افتد و بعد از گذشت ۵ تا ۱۰ روز از بین می‌رود. شدت این بیماری زمانی نمایان می‌شود كه میزان اسید اوریك خون به بیشترین حد خود رسیده و كریستالهای آن در حال ته‌نشین شدن و انباشته شدن در بدن هستند.
تولید اسید اوریك در بدن انسان به طور طبیعی اتفاق می‌افتد. تولید این ماده با مصرف مقدار زیادی purine كه از جمله مواد موجود در گوشتهای قرمز است ارتباط مستقیمی دارد .در حالت عادی اسیداوریك به كمك كلیه‌ها از خون تصفیه شده و به‌وسیله ادرار از بدن دفع می‌شود. به این ترتیب اگر بدن بیش از اندازه اسیداوریك تولید كند و یا كلیه‌ها توانایی تصفیه آن را از خون نداشته باشند، این امر موجب ذخیره شدن اسید اوریك در بدن می‌شود كه اصطلاحا Hyperuricemia گفته می‌شود.
اسیداوریك همواره در جریان خون جاری نیست، گاهی بعد از گذشت سالها، بالا بودن میزان اسیداوریك خون موجب تشكیل كریستال در بدن و ته‌نشین شدن آنها در اندامهای درونی می‌شود. مفاصل‏، تاندونها و لاله گوش از جمله مناطقی هستند كه كریستالها در آنجا جمع می‌شوند. وقتی بدن در معرض خطر قرار گرفت تنها عكس‌العمل سیستم دفاعی بدن بروز درد، سرخی موضع، تورم و آسیب دیدن مفاصل است كه همگی از جمله علائم حاد بیماری نقرس هستند.
بر اساس تحقیقاتی كه در این زمینه صورت گرفته است میزان تولید اسید اوریك در مردان بعد از سن بلوغ افزایش پیدا می‌كند و به همین دلیل است كه از هر ۱۰ نفر مبتلا به بیماری نقرس ۹ نفر مرد و یك نفر زن گزارش شده است. عمل جذب و ته‌نشینی كریستال در مردان ممكن است از سن ۲۰ سالگی آغاز شود اما بروز علائم و نشانه‌های بیماری از سنین ۳۰ –۴۰ سالگی نمایان می‌شود.
در زنان مبتلا نیز بروز علائم و نشانه‌های بیماری در سنین بالا اتفاق می‌افتد. به گزارش متخصصان این حوزه علت این امر وجود خاصیت دفاعی هورمون استروژن در مقابل این بیماری است. و تا زمانی كه زنان به مرحله یائسگی نزدیك نشده‌اند علائم این بیماری نمایان نمی‌شود. اما به محض آغاز مرحله یائسگی و كاهش هورمون استروژن، علائم بیماری و جذب كریستالها شروع می‌شود.
توجه به این نكته حائز اهمیت است كه همواره بالابودن میزان اسیداوریك در بدن موجب بروز بیماری نقرس نمی‌شود. گرایش ته‌نشین شدن كریستال‌ها در بدن به عوامل ژنتیكی، اضافه وزن و یا برنامه‌های غلط غذایی و مصرف بی‌رویه مشروبات الكلی وابسته است. علاوه براین میزان بالای كلسترول و تری‌گلیسرید در بدن نیز خطر ابتلا به نقرس را در افراد بالا می‌برد.
در بعضی موارد وجود بیماریهایی مثل غده‌ بافتهای لنفاوی، سرطان خون و بیماری كم‌خونی همولیتیك موجب تسهیل ابتلا به بیماری نقرس می‌شوند.
● علائم و نشانه‌های نقرس
حملات بیماری نقرس عموما بدون هشدار قبلی نمایان می‌شود. و ته‌نشینی كریستال‌ها در مفاصل غالبا همراه با نشانه خاصی نیست.
معمولا حمله این بیماری نیمه شب آغاز می‌شود. مفاصل درگیر دردناك می‌شوند و پوست آن نواحی گرم، براق و قرمز رنگ (قرمز مایل به ارغوانی) می‌شود. درد به حدی شدید می‌شود كه بیمار حتی تحمل فشار ملافه را ندارد. بعد از حمله علائم بیماری در عرض یك هفته از بین می‌رود اما خطر حملات بعدی، بیمار را تهدید می‌كند و ممكن است به مفاصل او آسیب برساند.
كریستالها معمولا به شكل توده یا برآمدگی سخت در زیر پوست و نزدیكی مفاصل جمع می‌شوند و موجب تغییر شكل مفاصل و كاهش میزان حركت و كارایی آنها می‌شوند. این تودهای سخت را توفوس می‌نامند كه احتمال تشكیل آنها درون كلیه‌ها و سایر اندامهای درونی بدن، زیر پوست گوشها و زانوها فراوان است.
‏، اگر چه هنوز گزارشی از رابطه بین نقرس و بیماری كلیه بررسی و ارائه نشده است اما، افراد مبتلا به نقرس غالبا در معرض ابتلا به بیماری كلیه از جمله سنگ كلیه قرار دارند.
● تشخیص بیماری
معاینه پزشك، شرحی كه بیمار از وضعیت خود می‌دهد و نهایتا نتیجه آزمایش خون می‌تواند میزان اسید اوریك را در خون مشخص كند. با این وجود میزان بالای اسید اوریك صرفا به معنای احتمال بروز بیماری نقرس در افراد نیست.
در بدن بسیاری از نمونه‌ها كه اسید اوریك بالایی دارند، نشانه‌هایی از ته‌نشینی و تشكیل كریستال دیده نشده است و برعكس در افرادی كه میزان اسیداوریك بدنشان نرمال و طبیعی بوده است بیماری نقرس در شدیدترین مرحله خود نمایان شده است. این گروه از افراد ۳۰ درصد مبتلایان به نقرس را شامل می‌شود.
قطعی‌ترین شیوه تشخیص این بیماری در افراد بررسی نمونه مایع موجود در مفاصل و گرفتن تست كریستال از آنهاست.
علائم بیماری نقرس معمولا بعد از یك هفته از بین می‌رود اما بررسی بیماری و تشخیص پزشك و درمان او در این مورد لازم است زیرا مانع از آسیب‌دیدگی مفاصل، كلیه‌ها و اندام‌های درونی بدن در حملات بعدی نقرس است.
در مواقعی كه حملات شدید در بیمار، موجب رنج او می‌شود؛ متخصص تمركز بیشتری بر تسكین درد و كاهش میزان تورم دارد و در مواقعی كه بیماری در حال پیشرفت است تمركز او به پائین آوردن میزان اسید اوریك بدن و ترمیم بخش‌های آسیب دیدهٔ مفاصل و درمان بیماری است.
● رژیم غذایی و مصرف گیاهان دارویی
محققان معتقدند كه گیاهخواران از جمله افراد ناآشنا با بیماری نقرس هستند. و این امر را مدیون رژیم غذایی و تغذیه مناسب ، مصرف مقدار زیادی فیبر، عدم مصرف چربی یا مصرف مقدار بسیار جزئی چربی هستند.
در افراد مبتلا به بیماری نقرس مصرف ویتامین E و سلینیوم به كاهش تورم و ترمیم قسمت‌های آسیب دیده كمك می‌كند. همچنین مصرف دانه‌های سرخابی و تیره رنگ توت،‌ تمشك، زالزالك و آقطی كه منابع بسیار خوبی برای تامین تركیب‌های فلانوئید در بدن محسوب می‌شوند و به پائین نگه‌داشتن میزان اسید ارویك در بدن كمك می‌كنند. توصیه می شود. این ماده در حقیقت تاثیر بسیار خوبی بر كاهش تورم و پیشگیری از آن و همینطور بازسازی مفاصل آسیب‌دیده دارد.
مصرف یك فنجان توت تازه‌،‌ یا فریزشده، یا خشك‌شده یا عصاره آن به صورت روزانه در درمان این بیماری بسیار موثر گزارش شده است.
همچنین مصرف چای برگ‌های خشك گزنه به صورت روزانه مانع از تاثیر اثرات سوء نقرس به روی كلیه‌ها می‌شود. با این وجود مصرف این گیاه به همه بیماران توصیه نمی‌شود زیرا بعضی افراد به مصرف آن حساسیت دارند.
● شیوه‌های درمانی
یكی از داروهایی كه در هومیوپاتی برای درمان نقرس مورد استفاده است سورنجان است كه موجب كاهش درد ناشی از حمله‌های شدید این بیماری می‌شود.
فرمول این دارو مشابه گیاهی به نام autumn crocus است كه به طور سنتی برای درمان نقرس استفاده می‌شود.
طب سوزنی، یكی دیگر از شیوه‌های درمانی طبیعی نیز برای كاهش درد به هنگام حملات بیماری نقرس پرفایده است.
نكته اساسی این است كه بیماری نقرس چه در طب رایج و چه در طب سنتی درمان قطعی و كامل ندارد‏، اما قابل كنترل و مهار شدن است.
رعایت رژیم غذایی مناسب و پائین نگاه داشتن میزان اسیداوریك موجب برطرف شدن بسیاری از مشكلات مرتبط با این بیماری می‌شود.
با مصرف داروهای شیمیایی و برخی گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به تجویز متخصصین، می‌توان توفوس‌های تشكیل شده زیر پوست را منحل كرد و یا بوسیله جراحی برداشت و به این ترتیب كارایی و قابلیت اولیه مفاصل را به مرور بدست آورد. لازم به ذكر است كه همزیستی بیماری نقرس با بیماری‌های مثل دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های كلیه ممكن است پروسه كنترل و درمان آن را تحت شعاع قرار داده و آن را سخت كند.
● پیشگیری
قرن‌ها پیش بیماری نقرس‏، به عنوان بیماری افراد ثروتمند و متمول جامعه شناخته می‌شد. چرا كه این افراد دسترسی آسان به مواد غذایی زیاد و مشروبات الكلی داشتند و می‌توانستند بی رویه از آنها مصرف كنند. هرچند كه این مسئله ساده‌انگارانه است‏، اما مصرف موادغذایی نامناسب و افراط در نوشیدن مشروبات الكلی از جمله عواملی است كه باعث پیشرفت این بیماری می‌شود.
بنابراین كاهش وزن و محدود كردن مصرف مشروبات الكلی موجب بالا بردن سیستم دفاعی بدن در مقابل بیماری نقرس می‌شود.
از دیگر عواملی كه موجب پیشگیری از ابتلا به نقرس می‌شود، كاهش مصرف مواد غذایی حاوی purine پیورین است. موادی مثل گوشت قرمز، عصاره گوشت، حلزون، قزل آلا، ماهی كولی، قارچ، اسفناج پخته، ریوند چینی، مخمر، مارچوبه، آب جو و شراب كه حاوی مقدار زیادی پیورین هستند باید به طور جدی محدود شود. همچنین مصرف چربی‌های اشباع شده ـ كه مانع دفع اسید اوریك از بدن می‌شود ـ و كربوهیدارتهای تصفیه شده مثل قند، نان سفید و پاستا ـ كه موجب افزایش تولید اسید اوریك در بدن می‌شودـ نیز به طور كامل از برنامه غذایی حذف شود.
مصرف روزانه ۸ لیوان آب نیز توصیه می‌شود چرا كه كم آبی بدن یكی از عواملی است كه به روند تشكیل كریستالها در بدن و تجمع آنها كمك می‌كند. علاوه بر مصرف آب مصرف مقدار قابل ملاحظه‌ای چای گیاهی و آب میوه‌های رقیق نیز پرفایده است.

روش های طبیعی و مکمل درمان نقرس

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی درمانگر