درمان در فرصت مناسب

درمان مولوسکوم کونتاژیوزوم molluscum contagiosum را باید براساس سن بیمار، محل ضایعه، ملاحظات زیبایی و اضطراب والدین و بیمار انجام داد.
عقیده براین است که اکثر ضایعات زگیلی و مولوسکومی خود به خود از بین می‌روند ولی در اغلب اوقات، نمی‌توان به والدین گفت که یک سال منتظر بمانند زیرا دوست دارند در این مدت کاری برای فرزندشان انجام داده باشند.
با استفاده از کانتاریدین cantharidin روی ضایعات تن و یا استفاده از اسید تری کلرواستیک (TCA) روی صورت، پزشک می‌تواند این ضایعات را از بین ببرد. استفاده از کورتاژ،کریوتراپی و حساس کردن با اسید اسکواریک squaric acid از روشهای درمانی دیگر است که می‌توان در مطب انجام داد. از راهکارهای دیگری که می‌توان در منزل انجام داد استفاده از درمان‌های توپیکال و مصرف سایمتیدین سیستمی است.
درمان مولوسکوم به طور قابل توجه به پزشک درمان کننده بستگی دارد و نیز هر پزشک معتقد است، درمانی که انجام می‌دهد بهترین است.
ضایعات مولوسکوم به طور مشخص یک تا ۵ میلی‌متر قطر داشته، جدا از هم، براق و مرواریدی شکل می‌باشند، اگر درست به این ضایعات توجه شود در وسط فرو رفته بوده و به صورت پاپول گنبدی شکل هستند که به آسانی می‌توان این ضایعات را از سایر ضایعات افتراق کرد.
دوره‌ی انکوباسیون ۲ تا ۸ هفته طول می‌کشد و ضایعه ظرف ۲ سال از بین می‌رود. برحسب آمار موجود هر سال ۲۸۰.۰۰۰ ویزیت پزشکی مربوط به این بیماری است.
مولوسکوم کنتاژیوزوم ممکن است از راه تماس پوست به پوست، fomite تلقیح خودکار، استخر آب گرم یا آب حمام انتشار یابد. همچنین در نوجوانان و بزرگسالانی که از نظر جنسی فعالند به صورت STD جلوه می‌کند.
این بیماری آسیبی نمی‌رساند. درمان این بیماری به عکس زگیل بسیار آسان است، اما اگر درمان هم نشود، مقدار زیادی التهاب در پوست دیده می‌شود.
کانتاریدین توپیکال درمان انتخابی ضایعات گسترده‌ در کودکان است. درآغاز با استفاده از انتهای گوش پاک کن یا خلال دندان، این ماده را روی چند ضایعه قرار می‌دهند. لازم به ذکر است که بار اول مصرف این محلول را نباید روی بیش از ۲۵ ضایعه قرار داد زیرا ممکن است بعضی کودکان نسبت به این دارو، بیش از حد واکنش کنند.
منطقه‌ی تحت درمان را با گاز بپوشانید و سپس ۳ تا ۴ ساعت بعد گاز را دور بریزید. باید به والدین گوشزد کرد که ممکن است روی ضایعات درمان شده، بول‌هایی ایجاد شود لذا باید مراقب باشند و این ضایعات را به حال خود بگذارند اما اگر بول‌های به وجود آمده دردناک باشد، والدین می‌توانند مایع درون ضایعات را با سوزن استریل خارج کرده و روی ضایعه از آنتی بیوتیک توپیکال استفاده کنند. در ۹۰% از ۳۰۰ کودکی که با کانتاریدین تحت درمان قرار گرفته بودند، طی یک بررسی گذشته نگر، ضایعات موجود بعد از ۱/۲ بار ویزیت از بین رفته بود.
استفاده از کانتاریدین مطمئن و مؤثر است و باید حتماً در مطب انجام شود و هرگز نباید این دارو را برای بیمار در منزل تجویز نمود.
استفاده از TCA برای ضایعات صورت یاگردن، فرصت درمانی دیگری است که می‌توان از آن در مطب استفاده کرد. این روش درمان با محلول ۲۵% شروع می‌شود و در صورت تحمل، قدرت محلول اضافه می‌شود.
استفاده از ترتینوئین توپیکال یا کراتولیتیک‌ها برای مولوسکوم کنتاژیوزوم توصیه شده است ولی برای درمان تعداد محدودی از ضایعات می‌توان از ایمی‌کوئی‌مود imiquimod با نام تجارتی Aldara استفاده کرد. این دارو بسیارخوب اثر می‌کند ولی در هر جای بدن روی پوست مالیده شود بسیار محرک است و به این جهت در درمان نباید به عنوان انتخاب اول مورد استفاده قرار گیرد زیرا اولاً گران و در ثانی محرک است.
راهکار دیگر، درمان توپیکال با یک داروی حساس کننده است و در صورتی که مولوسکوم موجود باشد می‌توان از حساس‌کردن کودک با اسید اسکواریکSquaric acid استفاده نمود. والدین می‌توانند از این دارو در منزل استفاده کنند ولی ممکن است این دارو سبب ایجاد درماتیت تماسی شود.
استفاده از کورتاژ نیز بسیار مؤثر است و نتایج فوری به بار می‌آورد. اگر در ضایعه کمی شکاف داده و آن را بفشارند، مغز ویروسی آن بیرون خواهد زد. عموماً کورتاژ را باید در کودکان بزرگتری انجام داد که تعداد ضایعات محدود دارند.
به علت آنکه با کورتاژ، خونروی ایجاد می‌شود و سبب ترس کودک می‌گردد امروزه کمتر از این روش استفاده می‌شود. اما اگر تعداد ضایعات در حد یک یا چند عدد باشد، برداشتن ضایعه با این روش آسان‌‌تر است.
در کودکان بزرگتر به ویژه در صورتی که ضایعات بزرگ ‌بوده و در صورت یا گردن واقع باشند، استفاده از کریوتراپی، راه دیگری است. در این روش با استفاده از آپلیکاتور پنبه‌یی، نیتروژن مایع را روی ضایعه می‌گذارند که سبب فریز شدن ضایعه ظرف ۵ تا ۱۰ ثانیه می‌شود. این کار را می‌توان به فواصل ۲ تا ۴ هفته تکرار کرد. این روش مؤثر است ولی از حوادث نامناسب بالقوه‌ی این روش درد، تاول‌زدن، ایجاد جوشگاه و بد رنگ‌ شدن پوست قابل ذکر است.
در مورد نیتروژن مایع، قاعدتاً نباید از این عامل در کودکان استفاده شود. استفاده از این روش بسیار دردناک است و نمی‌توان از آن به مدت طولانی برای حصول نتیجه‌ی خوب استفاده کرد. ضمن آنکه استفاده از این روش در کودکان مناسب نیست.
بعضی پزشکان مولوسکوم کنتاژیوزوم را به صورت سیستمی با سایمتیدین خوراکی درمان می‌کنند. این دارو به خوبی تحمل می‌شود ولی به ندرت مؤثر است. مقدار خوراک توصیه شده‌ی سایمتیدین ۴۰ میلی‌گرم به ازای کیلوگرم در روز و در سه دوز منقسم به مقدار حداکثر ۸۰۰ میلی‌گرم در روز به مدت ۲ تا ۳ ماه است. قرص سایمتیدین ارزان ولی شربت آن گران است.

دکترفرهاد فیلی
اطفال

منبع : هفته نامه پزشکی امروز