مردم‌شناسی ورزش

یکی از پدیده‌های مهم جهان مدرن و ماقبل مدرن، ورزش و بازی است. اگر بازی یکی از مهم‌ترین صورت‌های پاسخ به نیاز روحی، سرگرمی، آشنایی، همدلی و همراهی گروهی و جمعی است، ورزش اما نهادی مهم و حیاتی است که همواره با فرآیندهای تولید سلا‌مت، ورزیدگی، آرامش روحی و فکری گره خورده ‌است.
ورزش در جهان معاصر مفاهیم مهمی چون تداخل فرهنگی، دهکده جهانی، فستیوال‌های فرهنگی، عاملیت، کارناوال، صنعت و تبلیغ را فرامی‌پوشاند.
مردم‌شناسی ورزش یکی از شاخه‌های دانش مردم‌شناسی است که از دریچه فرهنگ به واقعیت اجتماعی‌تر ورزش نظر می‌دوزد و از دل مردم‌شناسی کاربردی بیرون آمده ‌است. در این شاخه از دانش مردم‌شناسی که جنبه کاربردی فراوان دارد، ورزش در پهنه روابط اجتماعی و مناسبات محلی، قومی، ملی و جهانی بررسی می‌شود.
حرکت به سمت درک فرهنگی رفتارهای ورزشی با مطالعات این شاخه رقم می‌خورد، سلا‌مت و تندرستی معنای گسترده‌ای در مردم‌شناسی ورزش دارد، نهادهای مدنی ورزش بررسی می‌شوند، زنانگی، مردانگی، سن، قومیت و... از چشم‌انداز دانش مردم‌شناسی با توجه به پدیدارهای ورزشی رعایت می‌شوند، آیین‌های مرتبط با ورزش و بازی تحلیل می‌شوند، درک درونی و بیرونی اقوام از صورت‌های بازی در این ادبیات تبلور می‌یابد، همراه با تفسیر و تبیین‌های نو و کاربردی.
کتاب مردم‌شناسی ورزش نیز به منظور آشنایی با این شاخه ترجمه و در اختیار خوانندگان فارسی‌زبان قرار گرفته‌است.
نویسنده این کتاب، کندال بلا‌نچارد یکی از قوی‌ترین محققان آمریکایی در زمینه مطالعه ورزش از منظر فرهنگ است و اثر او یعنی مردم‌شناسی ورزش اثری مرجع در معرفی این شاخه به شمار می‌آید. بلا‌نچارد در پیشگفتار این کتاب می‌نویسد: <وقتی نوبت به توضیح بازی و ورزش می‌رسد، مردم‌شناسی امتیاز خود را بر اغلب رشته‌های دیگر آشکار می‌کند زیرا مردم‌شناسی با مطالب ناآشنا و نامانوسی سروکار دارد که با پندارهای امروزی ما در قرن بیستم بی‌تناسب‌اند.
در حالی که به نظر انسان معاصر بازی نوعا اختیاری، غیرجدی و تفننی است، در این کتاب نمونه‌های متعددی از فرهنگ‌های دیگر ارائه می‌شود که در آنها بازی اجباری، بسیار جدی و محاط در زندگی کاری است.
همچنین نمونه‌های بسیاری از بازی‌ها و ورزش‌های مختلف وجود دارند که از دیدگاه فرهنگ آمریکایی ما متمایز از یکدیگر نیستند

منبع : روزنامه اعتماد ملی