رمز جاذبه علی

سبب دوستی و محبت علی در دلها چیست ؟ رمز محبت را هنوز كسی كشف نكرده است ، یعنی نمی‏توان آنرا فورموله‏ كرد و گفت اگر چنین شد چنان می‏شود و اگر چنان شد چنین ، ولی البته رمزی‏ دارد. چیزی در محبوب هست كه برای محب از نظر زیبائی خیره كننده است‏ و او را به سوی خود می‏كشد . جاذبه و محبت در درجات بالا عشق نامیده‏ می‏شود . علی محبوب دلها و معشوق انسانهاست . چرا ؟ و در چه جهت ؟ فوق‏ العادگی علی در چیست كه عشقها را برانگیخته و دلها را به خود شیفته‏ ساخته و رنگ حیات جاودانی گرفته است و برای همیشه زنده است ؟ چرا دلها همه خود را با او آشنا می‏بینند و اصلا او را مرد ه احساس نمی كنند بلكه زنده می‏یابند ؟ مسلما ملاك دوستی او جسم او نیست زیرا جسم او اكنون در بین ما نیست و ما آن را احساس نكرده‏ایم . و باز محبت علی از نوع قهرماندوستی كه در همه ملتها وجود دارد نیست . هم اشتباه است كه‏ بگوئیم محبت علی از راه محبت فضیلتهای اخلاقی و انسانی است ، و حب علی‏ حب انسانیت است .
درست است علی مظهر انسان كامل بود و درست است كه‏ انسان نمونه‏های عالی انسانیت را دوست می‏دارد اما اگر علی همه این فضائل‏ انسانی را كه داشت می‏داشت ، آن حكمت و آن علم ، آن فداكاریها و از خود گذشتگیها ، آن تواضع و فروتنی ، آن ادب ، آن مهربانی و عطوفت ، آن‏ ضعیف پروری ، آن عدالت ، آن آزادگی و آزادیخواهی ، آن احترام به انسان‏ ، آن ایثار ، آن شجاعت ، آن مروت و مردانگی نسبت به دشمن ، و به قول‏ مولوی : در شجاعت شیر ربا نیستی در مروت خود كه داند كیستی ؟ آن سخا وجود و كرم و . . . اگر علی همه اینها را كه داشت می‏داشت اما رنگ الهی نمی‏داشت ، مسلما این قدر كه امروز عاطفه انگیز و محبت خیز است نبود . علی از آن نظر محبوب است كه پیوند الهی دارد . دلهای ما به طور ناخودآگاه در اعماق خویش با حق سر و سر و پیوستگی دارد ، و چون علی را آیت بزرگ حق و مظهر صفات حق می‏یابند و به او عشق می‏ورزند . در حقیقت‏ پشتوانه عشق علی ، پیوند جانها با حضرت حق است كه برای همیشه در فطرتها نهاده شده و چون فطرتها جاودانی است مهر علی نیز جاودان است . نقطه‏های روشن در وجود علی بسیار است اما آنچه برای همیشه او را درخشنده و تابان قرار داده است ایمان و اخلاص اوست و آن‏ است كه به وی جذبه الهی داده است . سوده همدانی ، بانوی فداكار و دلباخته علی ، در مقابل معاویه بر علی‏ درود فرستاد و در وصفش گفت : صلی الاله علی روح تضمنها قبر فاصبح فیه العدل مدفونا قد حالف الحق لا یبغی به بدلا فصار بالحق و الایمان مقرونا " درود خداوند بر روانی باد كه او را خاك برگرفت و عدل نیز با وی‏ مدفون گشت " " با حق پیمان بسته بود كه به جای آن بدلی نگزیند ، پس با حق و با ایمان مقرون گشته بود " . صعصعهٔ بن صوحان عبدی نیز یكی دیگر از دلباختگان علی بود ، از كسانی بود كه در آن دل شب در مراسم دفن علی با عده معدودی شركت كرد . پس از آنكه‏ حضرت را دفن كردند و بدنش را خاك پوشانید ، صعصعه یك دست خویش را بر قلبش نهاد و با دست دیگر خاك بر سر پاشید و گفت : " مرگ گوارایت باد ! كه مولدت پاك بود و شكیبائیت نیرومند و جهادت بزرگ . بر اندیشه‏ات دست یافتی و تجارتت سودمند گشت " . " بر آفریننده‏ات نازل گشتی و او تو را با خوشی پذیرفت و ملائكش به‏ گردت در آمدند . در همسایگی پیغمبر جایگزین گشتی و خداوند تو را در قرب‏ خویش جای داد و به درجه برادرت مصطفی رسیدی و از كاسه لبریزش آشامیدی " .
" از خدا می‏خواهیم كه از تو پیروی كنیم و به روشهایت عمل كنیم . دوستانت را دوست بداریم و دشمنانت را دشمن بداریم و در جرگه دوستانت‏ محشور گردیم " . " و دریافتی آنچه را دیگران درنیافتند و رسیدی به آنچه دیگران نرسیدند . در پیشگاه برادرت پیغمبر جهاد كردی و به دین خدا آنچنانكه شایسته بود قیام كردی تا سنتها را بر پا داشتی و آشوبها را اصلاح نمودی و اسلام و ایمان منظم گشت . بر تو باد بهترین درودها " . " به وسیله تو پشت مؤمنان محكم شد و راهها روشن گشت و سنتها بپا ایستاد . احدی فضائل و سجایای تو را در خود جمع نكرد . ندای پیغمبر را جواب گفتی . به اجابتش بر دیگران پیشی گرفتی . به یاریش شتافتی و با جان خویش حفظش كردی . با شمشیر ذوالفقار در مراحل ترس و وحشت حمله‏ بردی و پشت ستمگران را شكستی . بنیانهای شرك و پستی را درهم فرو ریختی‏ و گمراهان را در خاك و خون كشیدی پس گوارایت باد ای امیر مؤمنان ! " .
" نزدیكترین مردم بودی به پیغمبر . اول كسی بودی كه به اسلام گرویدی . از یقین لبریز و در دل محكم و از همه فداكارتر و نصیبت از خیر بیشتر بود . خداوند ما را از اجر مصیبت محروم نكند و پس از تو ما را خوار نگرداند " . " به خدا سوگند كه زندگیت كلید خیر بود و قفل شر ، و مرگت كلید هر شری است و قفل هر خیری . اگر مردم از تو پذیرفته بودند از آسمان و زمین‏ نعمتها برایشان می‏بارید اما آنان دنیا را بر آخرت برگزیدند ( ۱ " . آری دنیا را برگزیدند و در مقابل عدل و عدم انعطاف علی تاب نیاوردند و عاقبت دست جمودها و ركودها از آستین مردمی به در آمد و علی را شهید كرد . علی علیه السلام در داشتن دوستان و محبان سر از پا نشناخته كه در راه‏ ولاء و محبت او سر دادند و بر سر دار رفتند بی‏نظیر است . تاریخچه‏های‏ شگفت و جالب و حیرت انگیز آنها صفحات تاریخ اسلام را مفتخر ساخته است‏ . دست جنایت ناپاكانی از قبیل زیاد بن ابیه و پسرش عبیدالله و حجاج بن‏ یوسف و متوكل و در رأس همه اینها معاویهٔ بن ابی‏سفیان به خون این‏ زبده‏های انسانیت تا مرفق آلوده است .

۱ـ بحار الانوار ، ج ۴۲ ، ص ۲۹۵ - ۲۹۶ ، چاپ جدید .

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان