پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

مهدی بازرگان


جنسیت: مرد
نام پدر: عباس‌قلی آقاتبریزی
تولد و وفات: (۱۲۸۶ -۱۳۷۳) شمسی
محل تولد: ایران - تهران - تهران
شهرت علمی و فرهنگی: استاد دانشگاه ، محقق ، اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه
مهندس بازرگان در تهران به‌ دنیا آمد و پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در سال ۱۳۰۷ش با اولین گروه اعزامی دانشجویان به فرانسه عزیمت کرد. او در رشتۀ ترمودینامیک فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۱۳ش به ایران بازگشت و در سال ۱۳۱۵ش درس ترمودینامیک (ماشین‌های حرارتی) را در دانشکدۀ فنی بنیان نهاد و به‌عنوان دانشیار به ‌تدریس این رشته پرداخت. چند سالی نیز ریاست دانشکدۀ فنی را عهده‌دار بود. وی همکاری خود را با نوشتن مقالۀ "مذهب در اروپا" با کانون اسلام در سال ۱۳۱۹ش شروع کرد. بازرگان با سمت معاون وزارت فرهنگ در دولت دکتر مصدق انجام وظیفه کرد. سپس از سوی دکتر مصدق به‌ ریاست هیئت‌مدیره موقت شرکت ملی نفت منصوب شد و برای مأموریت خلع‌ ید از شرکت نفت انگلیس به آبادان رفت. بازرگان زمانی که مدیرکل سازمان آب تهران بود ، اولین راه‌اندازی انشعاب تهران را بدون کمک مهندسین خارجی انجام داد. او به‌خاطر امضاء نامۀ اعتراض‌آمیز به انتخابات غیرقانونی مجلس به دستور سپهبد زاهدی نخست‌وزیر کودتا ، برکنار شد. بازرگان یکی از مهمترین پایه‌گذاران و نقش‌آفرینان نهضت مقاومت ملی در سال ۱۳۳۴ش به‌همراه عده‌ای دیگر از سران نهضت مقاومت دستگیر و زندانی شد. در سال ۱۳۴۱ش بار دیگر به ده سال زندان محکوم شد. در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ش ، مهندس از چهره‌های درخشان درجهٔ اول جنبش انقلابی مردم ایران بود. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ، به‌طور مخفیانه به‌عضویت "شوراء انقلاب" درآمد و آنگاه مأمور تشکیل کابینه و تأسیس دولت موقّت انقلاب شد. مهندس بازرگان با حکم رهبر و پیشنهاد شوراء انقلاب به نخست‌وزیری منصوب شد ، ولی در آّبان‌ماه ۱۳۵۸ش استعفاء داد. او در انتخابات نخستین دورۀ مجلس شوراء اسلامی راه یافت. سرانجام درضمن سفر طبابتی در ژنو درگذشت و بعد از انتقال پیکر او به تهران ، در قم دفن شد. از آثار وی:" علمی‌بودن مارکسیسم"؛ "بررسی نظریۀ اریک فروم"؛"بازیابی ارزشها" ، در چهار جلد؛ "مطهرات در اسلام"؛"راه طی‌شده"؛"ذرۀ بی‌انتها"؛"بعثت و تکامل"؛"جمله‌شناسی قرآن"؛"آفات توحید"؛"بازگشت به قرآن" ، در چهار جلد؛ "بی‌نهایت کوچکها"؛"ترمودینامیک صنعتی"؛"حکومت جهانی واحد"؛" عشق و پرستش یا ترمودینامیک انسان"؛"مرز میان دین و سیاست".
منبع : مطالب ارسالی