صرع و بارداری

همانطور كه می دانید صرع از جمله اختلالاتی است كه نگرانیهایی در خانم ها و خانواده آنها از نظر باروری ایجاد می كند و مشكلات زیادی را در زندگی آنها به وجود می آورد و چه بسا كه باعث صدماتی به مادر و جنین و از هم پاشیده شدن كانون گرم خانواده آنها شود. پرسشهای فراوانی در ذهن خانواده های این بیماران مطرح می شود كه شاید پاسخ آنها بتواند راهگشا باشد. در این نوشته سعی شده كه پاسخ های ساده و روشنی به این پرسشها داده شود.
آیا خانمهای مصروع می توانند ازدواج كنند؟
اگر خانم جوانی مبتلا به صرع باشد كه مشكل عقلانی و جسمانی خاصی برای وی بوجود نیاورده باشد می تواند مانند بقیه همسالان خود ازدواج كند. اما بهتر است زمانی كه تصمیم به بچه دار شدن می گیرد با پزشك خود مشورت كند. به این دلیل كه پزشك بتواند دارو را به نوعی تنظیم كند كه از عوارض احتمالی زیانبار دارو بر روی جنین جلوگیری كند.
آیا میزان حملات در طول حاملگی افزایش می یابد؟
معمولا حملات در حاملگی ۵۰% بدون تغییر، ۳۰-۲۵% تشدید، و ۲۰-۱۰% كاهش می یابد. و این چندان نگران كننده نیست زیرا با مشورت پزشك و تنظیم دارو قابل كنترل است.
آیا شیوع اختلالات مادرزادی در نوزادان مادران مصروع بیشتر است؟
باید دانست كه تمام داروهای ضد صرع به نحوی روی نوزاد اثر می كند و شیوع اختلالات مادرزادی در نوزادان مادران مصروعی كه دارو مصرف می كنند بیشتر از معمول است. اما به خاطر داشته باشید كه اگر به علت قطع دارو مادر دچار تشنج شود شیوع اختلالات مادرزادی در آنان بیشتر می شود.پس باید به مادران تذكر داد كه برای باردار شدن بهتر است با برنامه ریزی تصمیم بگیرند و این به معنای خودداری از بچه دار شدن نیست ولی باید موارد زیر را مدنظر داشت.
آیا باید داروهای ضد صرعی را در طول حاملگی ادامه داد؟
جواب مثبت است. باید داروهای ضد صرعی را در طول حاملگی ادامه داد و نباید خودسرانه میزان آن را كم كرد، بلكه با آزمایش سطح خونی دارو زیر نظر پزشك متخصص، میزان دارو را می توان تنظیم كرد.
هرگونه كاهش یا قطع خودسرانه دارو در طول بارداری نه تنها خطر را كم نمی كند، بلكه موجب افزایش خطر تشنج نیز می شود.
چه دارویی را مادر مبتلا به صرع باید در طول حاملگی مصرف كند؟
بهتر است كه قبل از آنكه فرد مبتلا به صرع باردار شود زیر نظر پزشك متخصص داروی مصرفی را به دارویی كه كم خطر تر است تبدیل كند. البته این كار بسیار حساس است و باید به آهستگی و با صبر و حوصله و زیر نظر پزشك متخصص انجام شود. دارویی كه پیشنهاد می شود فنوباربیتال است. اگر به هر دلیل دارو قبل از حاملگی تغییر نیافت باید داروی قبلی را كماكان ادامه داد. از داروها فقط "تری متادیون" است كه نباید در حاملگی مصرف شود. "اسید والپوریك" نسبت به دیگر داروها اختلالات بیشتری ایجاد می كند و عوارض دیگر داروها كم و بیش یكسان است.
آیا كودك مادر مبتلا به صرع هم دچار صرع می شود؟
اینطور نیست كه اگر مادر مبتلا به صرع باشد كودك او هم مبتلا شود. البته بعضی از انواع كمیاب صرع ارثی هستند و اگر مادر مبتلا به صرع باشد كودك در خطر بیشتری نسبت به كودكان دیگر از نظر ابتلا به صرع قرار دارد. بخصوص اگر مادر در دوران بارداری تشنج كند و داروی ضد صرع هم مصرف نكند.مادری كه در طول دوران بارداری داروها را مرتب مصرف نكند و دچار تشنج شود احتمال آنكه فرزندش دچار صرع شود زیاد است.آیا اگر مادر در طول حاملگی دارو مصرف كند نوزادی كه از وی به دنیا می آید دچار مشكل می شود؟ نوزاد متولد شده چندان مشكلی پیدا نمی كند. اما چون مقدار كمی دارو از جفت رد می شود ممكن است كمی بی تحرك و خواب آلود باشد كه نگران كننده نیست و این حالت موقتی است و بزودی رفع می شود، فقط باید بدانیم:مادرانی كه فنی توئین، فنو باربیتال و پیریمیدون دریافت می كنند باید برای جلوگیری از خطر خونریزی نوزاد در ماه آخر بارداری ویتامین K زیر نظر پزشك تزریق كنند.
آیا مادر مبتلا به صرع می تواند نوزاد خود را شیر دهد؟
بلی. مادر نباید نوزاد خود را از شیر خود محروم كند. اگرچه مقداری از دارو از شیر عبور كرده و به نوزاد می رسد اما میزان آن آنقدر نیست كه برای بچه مشكلات جدی ایجاد كند و به این علت نوزاد نباید از شیر مادر محروم شود.بد نیست بدانید كه بیشترین غلظت را در شیر دارویی بنام اتوسوكسیمید (زارونتین) دارد و غلظت فنی توئین، كاربامازپین و اسید والپوریك در شیر كم است و كمترین غلظت را اسید والپوریك دارد، پس:
خانم های جوانی كه مبتلا به صرع هستند نباید آنرا مخفی كنند. آنها براحتی می توانند ازدواج كنند به شرط آنكه مشكل خود را با پزشك متخصص و همسر آینده خود در میان بگذارند و حتما قبل از بچه دار شدن با پزشك خود مشورت نمایند.به یاد داشته باشیم : اگر دانش كاملی از بارداری و صرع داشته باشیم و به خوبی به آن عم كنیم مادران، فرزندان و نسل سالمی خواهیم داشت.
واحد انتشارات انجمن
توصیه هایی درباره صرع و بارداری
۱- دختران مبتلا به صرع در سن بارداری باید اطلاعات كافی راجع به خطرات حمله صرع و قطع دارو داشته باشند.
۲- آكادمی زنان و زایمان آمریكا فنوباربیتال را به عنوان داروی انتخابی زنان باردار پیشنهاد نموده است.
۳- درمان با یك دارو (منوتراپی) چه در دوران بارداری و چه در سایر موارد موجب كاهش خطرات و عوارض دارویی است.
۴- زنان صرعی با سابقه فامیلی نقص لوله عصبی كه نوعی بیماری مادرزادی است، باید در دوران بارداری از مصرف اسید والپوریك و كاربامازپین پرهیز كنند.
۵- بهتر است سطح خونی دارو در خون به اندازه كافی باشد.
۶- متخصص اعصاب و متخصص زنان و زایمان با همكاری هم می توانند برنامه درمانی منظم و متعادلی را برای مادران باردار كه دچار صرع می باشند ایجاد نمایند.
۷- لازم است سطح خونی دارو تا ۸ هفته پس از زایمان كنترل شود، زیرا خطر افزایش سطح خونی دارو و مسمومیت وجود دارد.
۹- دختران مبتلا به صرع می توانند مانند دیگران ازدواج كنند و بچه سالم به دنیا آورند.
۱۰- آشنایی با روشهای جلوگیری از بارداری و رعایت جدی فاصله گذاری بین فرزندان به زنان مبتلا به صرع توصیه می شود.