هومالوسفال

● آناتومی:
هومالوسفال دایناسوری ضخیم جمجمه و علفخوار بود. سر مسطح آن از جمجمه ای بسیار ضخیم تشكیل شده بود كه البته مغزی كوچك همراه با چشمانی بزرگ داشت. جمجمه این جانور شامل مجموعه ای از استخوان های غیر سخت و منفذدار همراه با رگهای خونی بود.
هومالوسفال حدود ۵فوت(۵/۱متر) رشد می كرد و وزن آن به حدود ۹۵پوند(۴۳كیلوگرم) می رسید. هومالوسفال به خوبی جهت بو را تشخیص می داد. این دایناسور برآمدگیهایی بر روی پوزه و پشت جمجمه اش داشت. این جانور دندانهای برگ مانند و دم سختی داشت.
● رفتار هومالوسفال:
هومالوسفال بصورت گله ای زندگی میكردكه در گروههای كوچك و در نواحی ساحلی و خشكی می زیست اما در مورد این گفته اطمینان نیست زیرا لایه های استخوان دار هومالوسفال به این ترتیب گفته شده در هیچ جا یافت نشده است.
اولین طریقه دفاع از خود را دویدن و حمله كردن(باسر خود به دشمنانش ضربه وارد می كرد) در نظر می گرفت. گمان می رود كه جمجمه ضخیم پاكی سوفالوساریدها احتمالا" به منظور جنگیدن با رقبا و فراری دادن آنها در طی جفت گیری و جذب جفت به كار می رفت، همچنین با استفاده از سر خود گودالهایی را برای پناه بردن به هنگام حمله شكارچی ها حفر می كرد(این نظریه اولین بار بوسیله ادكولبرت در سال ۱۹۵۵ مطرح شد). دیرینه شناسی بنام مارك گوودوین از دانشگاه كالیفرنیا در جمجمه های تعداد زیادی پاكی سفالوسور( كه پاكی سفالوساروس نیز در بین آنها بود) را تجزیه و تحلیل كرد.همچنین در این تحقیقات متوجه شد كه استخوان ضخیم جمجمه جامد و سخت نبود، بلكه هنگامیكه فشار زیادی به آن وارد می شد ترد و شكننده بود. گوودوین بیان می كند اطمینانی ندارد كه این دایناسور در جدالها با سر خود حمله می كردآنها یكدیگر را می كشتند. این دایناسور بسیار شبیه به پاكی سفالوساروس ها بودند كه به پهلوی جانوران دیگر شاخ می زدند تا اینكه با سر به آنها حمله كنند، این كار آنها به جانوران دیگر آسیب می رساند بدون اینكه خود پاكی سفالوسارویدها زخمی شوند.
● زمان زیست:
هومالو سفال در طول دوره كرتاسه یعنی حدود ۷۰تا۸۰میلیون سال پیش تا انتهای مزوزوئیك یعنی عصر خزندگان زندگی می كرد. شكارچیانی كه هومالوسفال را شكار می كردند شامل: آداساروس، آلیوراموس، آنسریمیموس، آویمیموس، بروگوویا، كونكوراپتور، كینكانكوزاروس، دینوكریوس، المیزاروس، گالیمیموس، هولسانپس، اینگنیا، مالیووساروس، سارورنیتویدس، شانشانوساروس، تریزینوساروس، تی ركس و ولوسیراپتور (تروپویهای بزرگ تا متوسطی كه در دوره كرتاسه پایانی در مغولستان می زیستند).
● تغذیه:
هومالوسفال علفخوار بود كه از گیاهان نرم،میوه و دانه ها استفاده می كرد. دندانهای این دایناسور كوچك و برگ مانند بود.
● تحرك:
هومالوسفال بر روی دو پا راه می رفت و دایناسور زیاد تند رویی نبود.هنگامیكه این دایناسور راه می رفت و یا می دوید پشتش را نسبت به زمین صاف نگه می داشت و برای خوردن گیاهانی كه بر روی زمین می روئیدند بر روی چهار پا حركت می كردند.
● كشف فسیلها:
یك اسكلت تقریبا" كامل هومالوسفال در مغولستان به سال ۱۹۰۱یافت شد كه بوسیله دیرینه شناسی بنام ماریانسكا و اوسمولسكا در سال۱۹۷۴ نامگذاری شد.
● طبقه بندی:
هومالوسفال متعلق است به:
• رده اورنیتیسكیا-دایناسور های علفخوار پرنده مانند
• مارگینوسفالیا
• زیر رده پاكی سفالوساریا- گیاهخواران ضخیم جمجمه كه شامل:پاكی سفالوساروس، استگوسراس، وانانوساروس و غیره بودند.
• خانواده هومالوسفالیده،كه شامل: هومالوسفال و اورناتوتولیس هستند
• جنس: هومالوسفال
• گونه: نوع گونه اچ. كالاتوسرسوس

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور