زنان ایرانی را فعال و موفق دیدم

دکتر «نیکولت دکیزر» دارای مدرک PHDمدیکال انفورماتیک (انفورماتیک پزشکی) استادیار گروه انفورماتیک دانشکده پزشکی دانشگاه آمستردام هلند که به دعوت دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای شرکت در یک همایش علمی به این شهر سفر کرده بود، مصاحبه با «گروه بانوان قدس» را پذیرفت و با ما به گفتگو نشست. پرسش های متفاوتی را با دکتر «دکیزر» مطرح کردیم. آنچه می خوانید حاصل این گفتگوست:
▪ خانم دکتر «دکیزر» دیدگاه شما درباره خانمهای ایرانی چیست؟ موقعیت علمی، اجتماعی و... آنها را چطور دیدید؟
ـ من تا به حال دو بار به ایران آمدم. یک بار قبل از سال ۲۰۰۵ و یک بار هم الان. طی دو سفری که به ایران داشتم تصورم کاملاً نسبت به کشورتان تفاوت کرده است چون آنچه در غرب از طریق رادیو و تلویزیون و رسانه های غربی تبلیغ می شود بخصوص در مورد زنان ایرانی در اینجا مشاهده نمی کنم. خوشحالم که با سفر به ایران و آشنایی نزدیک با خانمهای ایرانی می توانم بگویم همان طور که در غرب زن و مرد برابرند در کشور شما این موضوع رعایت می شود. فقط مسایل فرهنگی است که در هر کشور و هر منطقه خاص خود عمل می کنند. مثلاً در غرب زنها و مردها با هم دست می دهند و در ایران این رسم نیست، در حالی که ضرورتی هم احساس نمی شود که بگوییم از چیزی محروم شده اند یا ظلمی در حق آنها روا شده است.
به هر حال در هر جایی آداب و رسوم خاصی است، اما تفاوت عمده دیگری وجود ندارد.
با اینکه صحبت در مورد خانمها به طور کلی دشوار است، اما به اعتقاد من خانمهای ایرانی از متانت خاصی برخوردارند که قابل احترام است و یک شخصیت خوب و پذیرفته شده در اجتماع دارند. از نظر علمی هم آنچه من در این کنفرانس علمی دیدم، خانمها و آقایان یکسان هستند و تمام موقعیت های علمی برای زنها و مردها در ایران برابر است. مثلاً افرادی که در کنگره های علمی مقاله ارایه می کنند از هر دو جنس هستند. شاید هم در بعضی مجامع علمی، چه در ایران و چه در کشورهای دیگر، حضور خانمهای ایرانی حتی چشمگیرتر باشد. در این کنگره هم با صحبت هایی که شرکت کنندگان ایرانی با من داشتند دقیقاً خانمها و آقایان از سطح علمی مساوی برخوردار بودند.
من در هلند یک خانم دانشجوی «PHD» ایرانی دارم که خیلی هم خوشحالم این دانشجوی ایرانی با من کار می کند.
▪ از وضعیت خانمهای هلندی بگویید. شرایط آنها از نظر علمی و اجتماعی چگونه است؟
ـ حدود ۲۰ سال قبل شاید خیلی طبیعی بود که خانمهای هلندی در خانه بمانند و آقایان سر کار بروند، ولی تقریباً از ۱۰ سال پیش اوضاع تغییر کرده و حالا خیلی طبیعی است که خانمها سر کار بروند و حقوق دریافت کنند. معمولاً خانمها در هلند بیشتر کارهای نیمه وقت دارند و آقایان به کارهای تمام وقت و مهمتر مشغول هستند. به همین دلیل هم آقایان شغل هایی دارند که مقام بالاتری دارد. مثلاً آقایان در دانشگاه ها کارهای تحقیقاتی انجام می دهند و خانمها شغل پرستاری و معلمی را برعهده دارند.
▪ از نظر تحصیلی خانمهای هلندی چه شرایطی دارند؟
ـ در حال حاضر تقریباً خانمها با آقایان از نظر شرایط تحصیلی تفاوتی ندارند و شاید خانمها در دانشگاه بیشتر باشند. مثلاً ۲۰ سال قبل ۶۰ درصد دانشجویان دانشکده پزشکی آقایان و ۴۰ درصد خانمها بودند، ولی اکنون ۷۰ درصد خانمها و ۳۰ درصد آقایان هستند.
▪ خانمها در هلند چه محدودیتهایی دارند؟
ـ به طور قانونی هیچ محدودیتی ندارند، مثلاً برای انتخاب شغل یا تحصیل، ولی به طور کلی خانمها بیشتر وقتشان به بچه داری و خانه داری می گذرد. اما اخیراً دولت در حال تصویب قانونی است که زمینه ورود خانمها را به دپارتمان ها (سازمان ها) و اتخاذ شغلهای بالا فراهم می کند.
▪ خانمهای هلندی از چه امکانات اجتماعی برخوردارند و چه کارهای رفاهی برای آنها انجام شده است؟
ـ من نظر همه خانمهای هلندی را نمی دانم، ولی تا آنجا که در میان آشنایان دیده ام خانمهایی که کار می کنند هم بچه هایشان را به مهدکودک نمی فرستند، چون اعتقاد دارند مهدکودک مناسب نیست. به عنوان مثال من خودم بچه هایم را نزد مادر و مادر شوهرم می گذارم چون مهدکودک ها یک محدودیت ساعتی دارند و خیلی هم گران است، بنابراین شاید همه نتوانند بچه هایشان را به مهدکودک ببرند. من که خیلی خوشحالم بچه هایم نزد مادربزرگ هایشان هستند، ولی بعضی ها این امکانات را هم ندارند، بنابراین ممکن است با مشکلاتی رو به رو شوند.
برای رفع این مشکل دولت برنامه ریزی کرده که هزینه مهدکودک را که در هلند خیلی سنگین است تقسیم کند به طوری که یک سوم هزینه را والدین، یک سوم را سازمانی که مادر در آن شاغل است و یک سوم را دولت بپردازد.
به علاوه قوانینی برای مرخصی بعد از زایمان تنظیم کرده اند که مادر بتواند ۱۶ هفته مرخصی داشته باشد (۴ تا ۶ هفته قبل از زایمان و ۱۰ تا ۱۲ هفته بعد از زایمان) البته این مدت خیلی کوتاه است هم برای مادر و هم برای کودک. چون بسیاری از مادرها مجبورند بعد از اتمام مرخصی برای نگهداری بچه سر کار حاضر نشوند و کار خود را تا مدتی ترک کنند، متأسفانه بعد از یک سال که برمی گردند شغل سابق خود را از دست داده اند و شخص دیگری جای آنها را گرفته است. به همین دلیل قوانین در حال تغییر است و قرار است این مرخصی بیشتر شود و مدت طولانی تری مرخصی به مادران تعلق گیرد.
▪ به نظر شما رمز موفقیت خانمهایی که کار می کنند در چیست؟ خانمها چطور باید با کار منزل، شوهرداری و بچه داری کنار بیایند تا با مشکلی مواجه نشوند؟
ـ به اعتقاد من خانمها توانایی انجام هر دو کار را با هم دارند. من گمان می کنم خانمها می توانند از سلیقه و ابتکارات و علایقشان استفاده کنند و بین کارهای منزل و کارهای شغلی خود تعادل ایجاد کنند. به عنوان مثال وقتی در خانه نزد بچه ها هستند نباید فکر کنند فرصت را از دست داده اند و مقاله خود را ننوشته اند وقتی هم سر کار هستند احساس گناه نکنند که بچه ها را مهدکودک یا نزد مادربزرگ ها گذاشته اند.
مثلاً من خودم از اینکه بچه ها را پیش مادربزرگ هایشان می گذارم احساس گناه نمی کنم، بلکه آرامش دارم و اکنون که به این سفر آمده ام همین احساس را دارم، چون از بچه ها خیالم راحت است و مطمئنم وقتی بچه های ۴ و ۶ ساله ام بزرگ شوند احساس خوشحالی می کنند که مادرشان باسواد و تحصیلکرده است و موقعیت اجتماعی خوبی دارد. البته یک نکته خیلی مهم در این جا وجود دارد و آن هم این است که خانمها باید همسری داشته باشند که همین اعتقاد را داشته باشد یعنی مطمئن باشد که خانمشان به عنوان همسر و مادر می تواند در کنار موقعیت شغلی خود همسر خوب و مادر شایسته ای هم باشد و در نتیجه از او پشتیبانی کند.
▪ همسر شما چه شغلی دارند. آیا از شما حمایت می کنند؟
ـ همسر من یک شغل مناسب و موقعیت بسیار بالایی در قسمت حسابداری یک مؤسسه بین المللی دارد. به طور معمول باید ۵ روز در هفته کار کند، اما به خاطر کمک به من یک روز در هفته مرخصی می گیرد و در خانه می ماند تا از بچه ها نگهداری کند. با اینکه این کار یعنی مرخصی گرفتن برایش خیلی مشکل است و آن مؤسسه نیاز شدیدی به حضور وی دارد باز هم به خاطر اشتراک مساعی با من و حمایت از من این کار را انجام می دهد و در خانه می ماند. خودم هم از ۵ روز هفته دو روز در خانه هستم و روزهایی که من و همسرم منزل نیستیم بچه ها را به منزل مادربزرگ ها می بریم. شوهرم خیلی مرا تشویق می کند و همیشه از اینکه من در شغل خودم موفق هستم احساس غرور می کند.
▪ به عنوان آخرین سؤال بفرمایید ایران و ایرانیها را چطور دیدید؟
ـ من فقط شانس آن را داشتم که جاهای کمی را فقط در مشهد ببینم. اما خوشحالم که به حرم رفتم و از نزدیک مسلمانانی که این طور عاشقانه و مشتاقانه به زیارت حرم امام خود (امام رضا(ع)) می روند ببینم. در مورد برخورد ایرانیها هم باید بگویم خیلی خوب و خونگرم هستند. ولی هلندیها به خارجیهایی که به هلند می آیند این گونه توجه نمی کنند. خیلی بی تفاوتند، در حالی که ایرانیها با محبت و صمیمی هستند و نسبت به یکدیگر خیلی مهربان بوده و احساس مسؤولیت می کنند. من اگر موقعیتی پیش بیاید حتماً دوباره به ایران می آیم تا همه جای آن را ببینم.
▪ از شما متشکریم. اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید.
ـ من هم از شما و از همه ایرانیها متشکرم. خواهش می کنم وقتی این مصاحبه را چاپ کردید یک نسخه برای من بفرستید تا به همه آنهایی که نظری غیر از من دارند ثابت کنم خانمهای ایرانی در تمام کارهای علمی و اجتماعی حضور دارند از جمله در کار مطبوعات و روزنامه نگاری که یک کار حساس است.

پروین محمدی

منبع : روزنامه مردم سالاری