شنبه, ۲۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 11 May, 2024
مجله ویستا

ابوالخیر حسن بن سُوار بن بابا بن بهرام / بهنام ابن خمٌار


جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۳۳۱ -۴۲۱) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: طبیب ، فیلسوف و مترجم
از نصرانیان ایرانی و یکی از مترجمان بزرگ ، از زبان سریانی به زبان عربی بود. وی کتب زیادی را از آن زبان به عربی ترجمه کرد. در فلسفه شاگرد یحیی بن عَدی بود. ابن ندیم او را ملاقات کرده و از او به‌عنوان بزرگی یاد می‌کند. ابوالفرج‌بن طیٌب مسیحی و ابوالفرج‌بن هندوی مسلمان احتمالاً در زمان اقامت او در بغداد از شاگردان وی بودند. او را در طب ثالث بقراط و جالینوس می‌دانستند. از جراحان بیمارستان عضدالدوله در بغداد بود.
ابن‌سینا او را تحسین کرده ، ولی با تمام اشتیاقی که به دیدار وی داشت ، به این امر نائل نشد. مدتی در زمان مجد‌الدوله دیلمی در ری ، چندی در دستگاه ابوالعباس مأمون خوارزمشاه در خوارزم بود. پس از فتح خوارزم به‌دست سلطان محمود غزنوی وی را به همراهان ابوریحان بیرونی و چند تن از دانشمندان به غزنه بردند. پس از فتح خوارزم به‌دست سلطان محمود غزنوی وی را به ‌همراه ابوریحان بیرونی و چند تن از دانشمندان به غزنه بردند. در اواخر عمر به سبب شنیدن آیه‌ای از قرآن و دیدن پیامبر اسلام(ص) در خواب؛ مسلمان شد. در زمان سلطان‌محمود ، در راه رفتن به دربار او از اسب بر زمین افتاد و کشته شد. از جمله آثار باقی‌مانده از وی: "کتاب الوفاق بین آراء‌الفلاسفهٔ و‌ النصاری"؛ "مقالهٔ فی التوحید‌ والتثلیث"؛ "مقالهٔ فی الصدیق‌ والصداقهٔ"؛ "مقالهٔ‌ فی ‌السعادهٔ"؛ "مقالهٔ فی‌اخلاق"؛ "مقالهٔ‌فی‌الصرع"؛ "کتاب دیابطا" یعنی تقطیر؛ "الآثار‌المخیلهٔ ‌فی الجوالحادثه عن‌البخار‌ المائی و هی‌ الهالهٔ والقوس‌ والضباب"؛ "کتاب‌الهیولی"؛ "مقالهٔ‌ فی امتحان‌الاطباء" که آن را به خوارزمشاه اهدا کرد؛ "کتاب الآثار‌العلویه"؛ "کتاب‌اللبس‌ فی‌الکتب‌ الاربعهٔ فی‌المنطق" که این از ترجمه‌های او از سریانی به عربی است. "کتاب تفسیر ایساغوجی" ، هم به‌صورت مشروح و هم به‌صورت مختصر.
منبع : مطالب ارسالی