چهارشنبه, ۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 22 May, 2024
مجله ویستا
حیرتی تونی
جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... )سده دهم قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
در عهد شاهطهماسب صفوی میزیست و چندگاهی ملازم درگاه او بود. بعضی از تذکرهنویسان نسبت وی را بخاری نوشتهاند. ساممیرزا دربارۀ او نوشته است که "مشهور است ، از مرو است اما خود میگوید که از تونم ..." به گفتۀ اکثر تذکرهنویسان وی در اوایل جوانی بسیار لاابالی و بیقید بوده و هجو بسیار میگفته است. ساممیرزا میگوید: "بین او و وحیدی قمی اهاجی بسیار واقع شده و حسن روملو گوید که میان حیرتی و مولانا سلطان محمد صدقی استرآبادی که از مشاهیر شاعران بود پیوسته به واسطۀ بحث شعر نزاع بود". گویا بهسبب همین کار و تجاهر به لاابالیگری بود که چندی مغضوب شاهطهماسب شد و به گیلان گریخت و سپس بهخاطر قصیدهای که در منقبت امیر مؤمنان (ع) سرود بخشیده شد و بار دیگر به پایتخت شاهطهماسب بازگشت. وی در اواخر عمر به کاشان رفت و همانجا در ماه صفر سال ۹۶۱ق از بام افتاد و درگذشت. حسین روملو که از معاصران وی است وفات وی را ذیل وقایع سال ۹۶۱ق آورده است ، بنابراین قول آذر در "آتشکدۀ آذر" که میگوید: ... آخرالامر در کاشان ظالمی به طمع مال او را کشته و کان ذلک فی سنهٔ ۶۹۷ ... " خطاست. حسن روملو آثار حیرتی را منظومات ، فصاید ، دیوان غزلیات و "بهجهٔالمباهج" و قصیدهای مصنوع که در جواب خواجهسلمان ساوجی گفته و از قزوینیان شکوه نموده ، ذکر نموده است. در انتساب کتاب "بهجهٔالمباهج" به حیرتی تونی اشتباه روی داده است ، زیرا "بهجهٔالمباهج" کتابی است از حسن سبزواری در تاریخ اقوال پیامبر و آل علی و درواقع حیرتی آنرا به نظم در آورده است که مشتمل بر ۲۱۶۰۰ بیت است و به بحر خسرو و شیرین گفته شده و به تصریح خود شاعر نام این منظومه "کتیب معجزات" است که به تاریخ ۹۵۳ق پایان یافته است. دکتر صفا در "حماسهسرائی در ایران" این اثر را شاهنامۀ حیرتی خوانده است و هم او نیز در کتاب "تاریخ ادبیات در ایران" و همچنین احمد منزوی در فهرست مشترک آن را "بهجهٔالمباهج" و از سرایندهای ناشناس ذکر کرده ، در حالیکه شاعر در انتهای کتاب بهنام آن اشاره میکند.
تولد و وفات: ( ... )سده دهم قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
در عهد شاهطهماسب صفوی میزیست و چندگاهی ملازم درگاه او بود. بعضی از تذکرهنویسان نسبت وی را بخاری نوشتهاند. ساممیرزا دربارۀ او نوشته است که "مشهور است ، از مرو است اما خود میگوید که از تونم ..." به گفتۀ اکثر تذکرهنویسان وی در اوایل جوانی بسیار لاابالی و بیقید بوده و هجو بسیار میگفته است. ساممیرزا میگوید: "بین او و وحیدی قمی اهاجی بسیار واقع شده و حسن روملو گوید که میان حیرتی و مولانا سلطان محمد صدقی استرآبادی که از مشاهیر شاعران بود پیوسته به واسطۀ بحث شعر نزاع بود". گویا بهسبب همین کار و تجاهر به لاابالیگری بود که چندی مغضوب شاهطهماسب شد و به گیلان گریخت و سپس بهخاطر قصیدهای که در منقبت امیر مؤمنان (ع) سرود بخشیده شد و بار دیگر به پایتخت شاهطهماسب بازگشت. وی در اواخر عمر به کاشان رفت و همانجا در ماه صفر سال ۹۶۱ق از بام افتاد و درگذشت. حسین روملو که از معاصران وی است وفات وی را ذیل وقایع سال ۹۶۱ق آورده است ، بنابراین قول آذر در "آتشکدۀ آذر" که میگوید: ... آخرالامر در کاشان ظالمی به طمع مال او را کشته و کان ذلک فی سنهٔ ۶۹۷ ... " خطاست. حسن روملو آثار حیرتی را منظومات ، فصاید ، دیوان غزلیات و "بهجهٔالمباهج" و قصیدهای مصنوع که در جواب خواجهسلمان ساوجی گفته و از قزوینیان شکوه نموده ، ذکر نموده است. در انتساب کتاب "بهجهٔالمباهج" به حیرتی تونی اشتباه روی داده است ، زیرا "بهجهٔالمباهج" کتابی است از حسن سبزواری در تاریخ اقوال پیامبر و آل علی و درواقع حیرتی آنرا به نظم در آورده است که مشتمل بر ۲۱۶۰۰ بیت است و به بحر خسرو و شیرین گفته شده و به تصریح خود شاعر نام این منظومه "کتیب معجزات" است که به تاریخ ۹۵۳ق پایان یافته است. دکتر صفا در "حماسهسرائی در ایران" این اثر را شاهنامۀ حیرتی خوانده است و هم او نیز در کتاب "تاریخ ادبیات در ایران" و همچنین احمد منزوی در فهرست مشترک آن را "بهجهٔالمباهج" و از سرایندهای ناشناس ذکر کرده ، در حالیکه شاعر در انتهای کتاب بهنام آن اشاره میکند.
منبع : مطالب ارسالی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور شهدای خدمت ابراهیم رئیسی سقوط بالگرد رئیسی رئیسی سیدابراهیم رئیسی شهادت ایران سقوط بالگرد بالگرد حسین امیرعبداللهیان
تهران هواشناسی آیت الله رئیسی کنکور امتحانات نهایی شهرداری تهران هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی بارش باران سیل قوه قضاییه پلیس
قیمت دلار قیمت خودرو خودرو قیمت طلا بورس بازار خودرو یارانه دلار یارانه نقدی حقوق بازنشستگان سایپا بازنشستگان
سینمای ایران سینما جشنواره کن تلویزیون ازدواج داریوش ارجمند آیت الله سید ابراهیم رئیسی هنرمندان شعر رسانه ملی لیلا حاتمی سریال
کنکور ۱۴۰۳ دانش بنیان
رژیم صهیونیستی روسیه امیرعبداللهیان اسرائیل غزه جنگ غزه ترکیه فلسطین آمریکا چین ولادیمیر پوتین اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید لیگ برتر باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران فدراسیون فوتبال وزارت ورزش و جوانان لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت اپل گوگل سامسونگ ناسا تبلیغات موبایل آیفون
سلامت سرطان مغز کاهش وزن خواب رژیم غذایی آلزایمر طول عمر افسردگی مغز انسان سلامت روان