دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا


قطعه‌ای از کتاب جاویدان خرد نوشته ابن مسکویه رازی ، استان تهران


آذرباد كه حكیم معتبری از حكمای فارسیان است پسر خود را نصیحت كرده گفته است كه :
ای پسر من، میانه‌روی كن در مهمانی كردن‌ها تا مهمان‌دار باشی یعنی مردم به جهت مهمان شدن نزد تو آیند و روند.
و دست بر قناعت محكم زن، ‌تا فارغ دل باشی از فكر كم و زیاد دنیا.
و دست بر خرسندی و رضا به قضاها زن تا تارك دنیا باشی.
و جد و جهد بسیار كن در طلب مطلوبی كه داری تا بیابی.
و از گناهان بپرهیز تا امین از بلا و عذاب باشی.
و میانه‌روی و راستی را به جهد گیر تا امین باشی.
و ادب و اندام؟ را ملتزم باش تا دانا باشی.
و بر شكر الهی مداومت كن تا مستوجب مزید نعمت و زیادتی عنایت گردی و تواضع را ملازمت كن تا برادرانت بسیار شوند.
و دل و جان خود را غل و غش صاف و پاك‌دار تا پاكیزه و نیكوكار گردی.
به جهت كسب مال دنیا چیزی را كه بهتر و زیاده و نیكوتر از مال است از دست مگذار.
از برای حظوظ دنیای فانی طلب فوز به حظوظ آخرت باقی را ترك مكن.
می‌باید كه محبوب‌ترین و دوست‌داشته‌ترین چیزهای دنیا و عزیزترین جمله اشیا بر تو علم و فضیلت باشد.
خوب گوش ده به علما و تغز سخنان از ایشان فراگیر و یاد كن، صاحبان قدرت را نیكو طاعت گزار.
با دوستان آنچنان اختلاط و آشنایی كن كه به آن احتیاج به رجوع كردن به حاكمان نداشته باشی.
عادت ده نفس خود را به تواضع كردن به مردم كه تواضع ترا پست نمی‌كند و از تو چیزی كم نمی‌سازد بلكه تواضع ترا در میان مردم بلند می‌گرداند و قدر ترا زیاد می‌كند.
یقین را كار مفرما در اموری كه شك در آن‌ها عارض نمی‌شود.
می‌باید كه یاد كردن معاد یعنی روز حشر و نشر و قیامت و ترس از عذاب و عِقاب آخرت از تو در دل تو باشد یعنی همیشه می‌باید كه فكر آخرت و عذاب آن در دل تو باشد.
غم نیامده مخور و هر چه گذشته بر تو از گفتنی و كردنی بیاد خود میار و نام آن مبر.
محنت مكش در ابتدا كردن به سخن در مجلس‌ها پیشتر از همه كس.
به مردمِ زوردار زر به قرص مده كه وقتی كه خواهی كه از وی باز پس گیری بسی محنت و تعب خواهی كشید.
نزاع مكن با همسران و برابران خود در تكیه‌‌گاه و نشستن در مجالس به مراتب عز و جاه.
خبر مده حسود را بر مال‌داری و توانگری خود. با هیچكس دعوی بزرگی و برتری مكن.
در عالم كون و فساد به هیچ چیز اعتماد مكن اصلا و امیدوار بقای آن مباش مطلقا.
با كسی كه حریص و بی شرم و بی‌تفاوت باشد طعام مخور.
با مردم كم هوش بدخلق كه مست نعمت و دولت خود شده باشند اختلاط مكن.
با مرد فاضل و دانای سخن گزار، جنگ و نزاع مكن كه زود مغلوب او می‌شوی.
با مرد فاسق گناهكار همراهی مكن.
مرد آزاده بی‌غرض بی‌طمع دانا را ایلچی و فرستاده خود گردان، مرد آزاده كریم الاصل كریم را یار و مصاحب و دوست و‌ آشنای خود ساز تا هرگز ترا فرو نگذارد و با تو خیانت نكند.
غل و غش و خیانت و تزویر را در هیچیك از امور خود راه مده.


همچنین مشاهده کنید