جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


ماکس وبر و اسلام


ماکس وبر و اسلام
نویسنده : ترنر - برایان
مترجم : وصالی - سعید
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۷۹/۰۶/۲۶
رده دیویی : ۳۰۱.۵۸۰۹۱۷۶۷۱
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۶۰
نوع اثر : ترجمه
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۳۰۵-۴۹۰-X

((برایان ترنر)) در این کتاب, دیدگاه‌ها و نظریات ((ماکس وبر ( 1864ـ 1920))) جامعه‌شناس مشهور آلمانی را بررسی و نقد کرده است .دانشجویان رشته جامعه‌شناسی این موضوعات را در کتاب پی می‌گیرند :((تفسیری از وبر درباره اسلام)), ((کاریزما و مبادی اسلام)), ((الله و انسان)), ((قدیس و شیخ)), ((تورات و جانشینی کراماتی)), ((اسلام و شهر)), ((وبر, قانون و اسلام), ((اسلام و زوال عثمانیان)), ((اصلاح‌طلبی اسلامی و جامعه‌شناسی انگیزه)), ((اسلام و دنیوی شدن)), ((مارکس وبر و اسلام)) مترجم کتاب خاطر نشان می‌کند :((ماکس وبر برای تکمیل مطالعه خود درباره وجود یا عدم وجود روحیه سرمایه‌داری در سایر ادیان, مطالعاتی درباره اسلام ترتیب می‌دهد تا به ملاحظه این امر بپردازد که آیا اخلاق خاص این جهانی در اسلام نیز وجود داشته است یا خیر .از نگاه وبر این اطلاق در اسلام غایب بوده است و اسلام نقطه مقابل مذهب پروتستان است .ماکس وبر تحت تاثیر صوفیه, اسلام را دینی معطوف به جهان آخرت می‌داند که نمی‌تواند به سامان‌دهی حیات این جهانی پیروان بپردازد .او دو عامل تصوف و جنگ‌جویان را شاخص اساسی عدم گرایش مسلمانان به کار و تلاش مداوم همچنین تجمل‌گرایی می‌داند)) .آن چه توجه نویسنده کتاب را به خود جلب نموده است, عدم کاربرد روش‌شناسی تفهمی توسط ((وبر)) در حین مطالعه اسلام است .نگارنده در این باره چنین بیان می‌دارد :((نتیجه آن که طرز تلقی من در باب ((وبر)) واقعا ابهام‌آمیز است .از یک طرف ((وبر)) چارچوبی انگیزنده با بسط اسلام مطرح کرده, از سوی دیگر, در عمل, وبر آن اصول روش‌شناسانه و فلسفی را که برای یک رویکرد جامعه‌شناسانه مناسب جدی می‌داند به گونه یک دستی به کار نگرفته است .از این رو بیشتر بحث من درباره اسلام را اظهار نظرهای انتقادی درباره وبر اشغال کرده است)) .نویسنده در تلاش برای محدود ساختن چارچوب این مطالعه, مباحث خود را به اسلام در آفریقای شمالی, خاورمیانه و به ویژه عثمانیان متمرکز کرده است .((ملاحظات خود ((وبر)) درباره اسلام تقریبا به طور انحصاری به بخش عربی ـ سنتی فرهنگ اسلامی باز می‌گردد)) .نگارنده اذعان می‌دارد :((روش من عبارت‌اند از شیوه پیوستگی تاریخی که با سرچشمه‌ها و خاستگاه اسلام آغاز و تا اسلام قرون میانه دنبال شده و با دوره جدید پایان می‌یابد)) . ((اصل کلی در این تحقیق دو چیز است :اول, ارائه یک تفسیر از ((وبر)) و دوم, ترتیب واقعیات شناخته شده درباره اسلام, در درون یک چارچوب نظری که ممکن است علاقه جامعه‌شناسانه به تاریخ و جامعه اسلامی را برانگیزد)) .