مهارتهای مطالعه

● هدف
مهمترین قسمت در کسب هر موفقیتی، مشخص کردن دقیق اهداف است. هدف تعنوان منبع ایجاد شور و اشتیاق و حرکت مؤثر و مثبت در انجام هر عمل ، مطرح است. شما می توانید با طرح چند سؤال جالب مؤثر درباره علل انجام یک عمل، اهداف خود را دقیقاً مشخص کنید. و با اطمینان از صحت و دقت عدف، بلافاصله اولین قدم را در راه تحقق آن بردارید. حتی شخصیت آینده شما، به هدفهایی که انتخات می کنید بستگی دارد. در هر کاری چنانچه به وضوح بدانید که چه می خواهید داههای وصول به آن نیز هموارتر می شود .هدف ها باید بگونه ای تنظیم شود که با روحیات، علائق، امکانات، استعدادها و ارزش های شما هماهنگی داشته باشند. هنچگاه کور کورانه از هدف ها ونظرات دیگران پیروی نکنید. زندگی کنونی شما مرهون هدفهایی است که قبلاً آگاهانه یا نا آگاهانه انتخاب کرده اید بنابر این انتخاب با خود شماست. همانطور که تمام موجودات زنده مستعد تحریک هستند یعنی می توانند به تغییراتی که در محیط خارجی و محیط داخلی شان رخ می دهد واکنش نشان دهند بازتات هدف نیز جزء ذاتی تمام موجودات زنده است.
هدف، عملی است که شخص را از درون برای هر اقدامی آماده می سازد. هدفهای شما باید شرایط زیر را دارا باشد:
۱) کاملاً مشخص
۲) تعریف شده
۳) واضح
۴) همراه با جزئیات
۵) منطقی
۶) با جرأت
۷) مکتوب
۸) توسط خودتان تعیین شود
۹) بدون تکیه بر عوامل خارجی (نگاه ابزارگونه به عوامل هدفگذاری صحیح است)
۱۰) قابل اندازه گیری
۱۱) قابل تقسیم و شکسته شدن به اجزا و ایستگاههای کوچکتر
۱۲) منطبق بر ارزش ها
۱۳) با انگیزه های قوی تر و مناسب تر
۱۴) زمان بندی شده
۱۵) قابل اجرا و دست یافتنی
۱۶) دیدنی
۱۷) قابل تجسم با جزئیات
۱۸) متناسب با روحیات
۱۹) متناست با امکانات
۲۰) با شناخت دقیق و عمیق
توصیه می شود چند تمرین زیر را انجام دهید :
▪ نمونه ای از تمرینات هدفگذاری
۱) دفترچه محرمانه هدفگذاری را تهیه کنید.
۲) هدفهای داز مدت، میان مدت و کوتاه مدت خود را مشخص کنید.
دراز مدت (بیشتر از ۱سال)- میان مدت (از ۱هفته تا یک سال) و کوتاه مدت (کمتر از یک هفته)
۳) چند هدف کوتاه مدت را مشخص کنید (این هدف ها باید از ایستگاههای هدف میان مدت شما باشد) و بلافاصله اولین قدم را در راستای آن بردارید.
۴) هر روز صبح هدفهای روزانه را کاملاً با استفاده ازشرایط دقیق هدفگذاری مشخص کنید و بنویسید و قبل از خواب، آن ها را بررسی کنید. عواملی را که باعث شده است نتوانید به هدفهای امروز برسید جداگانه یادداشت کنید و در فرصتی مناسب به ارزیابی آن بپردازید.
۵) ذهن نیمه هوشیار خود را برای موفقیت برنامه ریزی کنید .(تجسم دقیق اهداف با استفاد از تکنیک تصویر سازی ذهنی)
۶) قبل از مطالعه هر کتاب اهداف خود را به طور دقیق و منظم درباره علت مطالعه آن مشخص کنید.
۷) قبل از سخن گفتن، به مدت چند ثانیه هدف و نیت خود را از بیان مطلب مورد نظر مشخص کنید .
۸) در پایان هر روز قبل از خواب مروری برهدف ها و انگیزه ها داشته باشید.
۹) هر چند مدت یکبار با مراجعه به دفترچه هدفگذاری و در نظر گرفتن کارهای که برای تحقق اهداف انجام داده اید وضعیت خود را نسبت به کیفیت هدفگذاری و میزان پیشرفت خود روشن کنید.
۱۰) برای اطمینان از چگونگی برنامه ریزی خود نسبت به هدف ها سعی کنید انگیزه های انتخاب یک هدف را بطور کامل مشخص کنید و چنانچه انگیزه مشخص از انتخاب یک هدف ندارید، نسبت به آن تجدید نظر کنید . از هر فرصتی برای هدفگذاری و تحقق آن استفاده کنید.
● شرایط فراگیری یک مهارت
برای اینکه بتوانید یک مهارت جدید را فرا بگرید لازم است به نکات زیر توجه بیشتری داشته باشید:
۱) توکل واقعی به خدای بزرگ واستعانت از او راهگشای اصلی در هر کار مهم است.
۲) انتخاب هدف که در قسمت قبل توضیح داده شد.
۳) تمرین مناسب از نظر کمیت و کیفیت
۴) بالا بردن معیارهای شخصی خود. (میزان انتظارتان ازخودتان را با توجه به استعدادها و زمینه ها وعلاقه ها و بینش های خودتان بطور دقیق مشخص نمایید. پدیده Pigmalion
۵) الگوبرداری از قسمتهای مثبت و قابل توجه در مسیر تحقق اهداف و درحین یادگیری مهارت.
۶) برداشت ذهنی مثبت از خود (خویشتن پذیری مثبت - خود باوری مثبت)
۷) نظارت دقیق و منطقی در کلیه مراحل پیشرفت در مهارت
۸) دارا بودن حوصله کافی
۹) برخورد منطقی و مثبت با وقایع و پدیده هایی که در حین فراگیری یک مهارت با آن برخورد می کنید.
۱۰) استفاده از تکنیک های تصویر سازی ذهنی. (در بهره وری فردی توضیح داده شده است)
۱۱) استفاده از اصل پاداش و تقویت نقاط مثبت در حین فراگیری مهارت.
۱۲) در هر مهارتی، توجه به شرایط جزئی و رعایت موارد ظاهراً ساده بسیار مهم است.
۱۳) استفاده به موقع از راهنماییهای اساتید و افراد با تجربه یکی ازعوامل بسیار مهم درفراگیری و پایداری یک مهارت است.
۱۴) خونسردی همراه با جدیت و روحیه آرام و مطمئن باعث سرعت و دقت در فراگیری مهارت می شود.
۱۵) جدولی تهیه کنید که با تکمیل آن بتوانید ارزیابی روشنی از وضعیت رشد و پیشرفت خودتان داشته باشید.
۱۶) انسان ها غالباً ترجیح می دهند کاری را انجام دهند بدون آنکه به کیفیت و چگونگی آن فکر کنند، در دوره های آموزشی و بعد از آن و همچنین در دوران تحصیل و زندگی حرفه ای توجه به چگونگی انجام کار می تواند نتیجه را بهبود بخشد.
۱۷) در هر قسمت از زندگی خود، بطور کلی پذیرش مسئولیت توسط شما، کمک مؤثری در راستای تحقق اهداف به شمار می آید.
۱۸) به عنوان مثال می توانید در ارتباط با مهارتهای زیر بطور مشخص و دقیق نظارت و ارزیابی خاصی را شروع کنید.
ـ غلبه بر فشارها
ـ شرایط مطالعه
ـ کار گروهی
ـ استفاده از کلاسهای درس
ـ تسلط بر زمان و مدیریت زمان
ـ برنامه ریزی درسی
ـ گذراندن پر بار یک روز تحصیلی
ـ روز تعطیلی
ـ روز شلوغ
ـ روز خلوت
ـ تهیه گزارش درسی
ـ تهیه مقاله
ـ حل مسأله
ـ امتحان دادن
ـ مهارتهای مربوط به حافظه
ـ یادداشت برداری
ـ درخت حافظه
ـ اصول مباحثه و مذاکره
ـ ارائه کنفرانس و بیان شفاهی
ـ ارتباطات کلامی و غیر کلامی مؤثر با دیگران
ـ رفتار تحصیلی
ـ رفتار مطالعاتی
ـ شیوه مطالعه
ـ دقت
ـ تمرکزحواس
ـ مدیریت اهداف
ـ تصاویر ذهنی
ـ خودیابی
ـ خودشناسی
ـ خود آغازگری
ـ خودارزیابی
ـ خودستانی
ـ خود راهبری
ـ یادگیری ودرک مؤثر
ـ دوست یابی
ـ احترام به معلم و پدر ومادر
ـ پذیرفتن دیگران
ـ سرعت در مطالعه
ـ افزایش حوزه دیدچشم
ـ سرعت انتقال حضور ذهن
ـ تجزیه تحلیل درست مطالب علمی
ـ سازماندهی خلاق
ـ تفکر خلاق
ـ استفاده بهینه ازتواناییهای مغز
ـ استفاده از نیمکره راست مغز
ـ یادگیری خلاق
ـ کدسازی
ـ تقویت مشاهده
ـ استفاده صحیح از قدرت
ـ ناخود آگاه
ـ تسلط برذهن
ـ خود سنجی
ـ رعایت کلیه مراحل مطالعه
ـ یادآوری و فراخوانی بموقع و مناسب
ـ تشخیص نظارت کلیدی بحثها
ـ مطالعه اجمالی
ـ طرح سؤال
ـ ارتباط و تداعی
ـ برجسته سازی
ـ زمان بندی صحیح در مطالعه
ـ نشاط فکری وجسمی در مطالعه
ـ تیز حسی
ـ نظام مطالعه
ـ سیستم مطالعه سازمان یافته
ـ درونی کردن شیوه ها
ـ مدیریت بر انگیزه ها و باورها و ارزش ها
ـ هنر فکر کردن
ـ پرورش روحیه علمی و جستجوگر
۱۹) از تجربیات دیگران پلی بسازید برای پیشرفت سریع و مؤثر در مسیرهای منتهی به اهداف .
۲۰) نظارت دقیق بر نگرش ها و استفاده مؤثر از تفکر مثبت (در دوره های بهره وری فردی (N.L.P) آموزش داده می شود).
● شرایط مطالعه
مطالعه و یادگیری یک هنر، فن و مهارت است که باید آن را آموخت و بکار گرفت. بنابراین رعایت دقیق شرایط در آن کاملاَ ضروری بنظر می رسد.
الف) شرایط مطالعه کننده :
برخی از نکات مهمی که شخص مطالعه کننده باید به آن توجه کند عبارتند از:
۱) تعیین دقیق هدف و انگیزه کافی ولازم از مطالعه.
۲) وضعیت بدنی صحیح در هنگام مطالعه و قبل و بعد از آن
۳) تصویر ذهنی مثبت از خود (به مباحث مطرح شده در بخش دوره های بهره وری فردی مراجعه نمایید.)
۴) ساختن تکیه گاههای ذهنی مناسب وتداعی های قابل قبول برای مطالعه.
(کلمات و واژه هایی را انتخاب کنید که برای شما حالت مثبت و با نشاطی را ایجاد کند و این کلمات را به هنگام مطالعه تکرار کنید.)
۵) رفتار مطالعه، باید کاملاً مسلط وآرام و همراه با پذیرش خاص باشد.
۶) حالت نشاط وشادابی فکری که دانشمندان از آن به بار عاطفی یاد می کنند عامل مهمی است برای افزایش درک و سرعت در مطالعه.
۷) کسب و ایجاد عادات جدید در زندگی که به نحوی با روحیه کنجکاوی انسان تناسب داشته باشد.
۸) احساس حضور نویسنده در هنگام مطالعه باعث ایجاد تمرکز حواس و فعال سازی ذهن می گردد. همانطور که با یک دوست صمیمی و محترم صحبت می کنید مطالعه نمایید.
۹) تجسم هدف قبل از مطالعه عامل مهمی است که باعث آزادسازی نیروهای ذهنی می شود.
۱۰) ارزیابی مناسب و به موقع از روند پیشرفت کار می تواند در راستای پرورش مهارتهای مطالعه نقش مهمی ایفا کند.
۱۱) استفاده از تکنیک تصویرسازی و تخیل هویت یافته قبل از شروع مطالعه کمک خوبی برای بهبود مطالعه است.
۱۲) استفاده از اکسیژن با استفاده از اجرای فنون صحیح تنفس (مثلاً تنفس ۲،۴،۱).
۱۳) استراحت های مناسب و صحیح زمینه مناسبی برای افزایش بازدهی در مطالعه ایجاد می کند.
۱۴) توجه به بهداشت جسمی و مراقبت صحیح از چشم و گوش و دیگر اعضاء و جوارح و همچنین توجه به کیفیت تغذیه نقش مهمی در ارتقاء وضعیت مطالعاتی دارد.
ب) شرایط مکانی و فیزیکی محل مطالعه
۱) حتی الامکان در مکان ثابت و مشخص مطالعه شود(البته وابستگی ومتکی شدن به یک محل محدود ممکن است در دراز مدت از توانمندیها ی شخص بکاهد)
۲) خلوت بودن محل مطالعه ، میز مطالعه شما همیشه باید مرتب و منظم باشد. عادت دادن چشم به دیدن صحنه های موزون و هماهنگ باعث تقویت حافظه و افزایش خلاقیت می شود.
۳) رفتن به کتابخانه های عمومی، انتخاب بعدی برای مطالعه فعال است.
۴) مطالعه در مکان های پر رفت و آمد مانند پارکها و گردشگاه ها مناسب نیست و فقط جنبه سرگرمی و تفریح دارد.
۵) دور کردن وسایل حواس پرت کن از محل مطالعه.
۶) نور کافی و مناسب
۷) از تابانیدن مستقیم نور در محل مطالعه خودداری شود.
۸) رعایت دمای مناسب و همچنین استفاده از بوهای مطبوع در هنگام مطالعه خیلی مناسب و مؤثر است.
۹) طراحی و دکوراسیون اتاق مطالعه باید با مطالعه تناسب داشته باشد.
۱۰) از تزئینات و نصب تابلوهایی که در راستای اهداف واقعی شما نیست خودداری شود.
۱۱) هوای آزاد واکسیژن کافی در محل مطالعه موجود باشد.
۱۲) حتی الامکان جلوی میز مطالعه بسته باشد تا باعث حواس پرتی کمتری شود.
۱۳) از استراحت زیاد ماهیچه ها در هنگام مطالعه باید احترازکرد نتایج تحقیقات نشان می دهد که انقباض اندک ماهیچه ها مفید است و دقت کار مغز را زیاد می کند.
۱۴) میز و صندلی مطالعه باید مخصوص مطالعه باشد و حتی الامکان از انجام کارهای دیگر در آن محل خودداری شود.
ج) شرایط زمانی
۱) بطور کلی مطالبی که قبل از استراحت نسبتاَ طولانی مرور شده بهتر به خاطر می ماند(تأثیر ضمیر ناخودآگاه)
۲) تنظیم اوقات مناسب برای مطالعه، نتیجه کار را بهتر می کند.
۳) مطالعه در زمان های کوتاه و پی در پی بسیار مؤثرتر از زمان های ممتد و طولانی است.
۴) در هنگام خستگی جسمی و روانی، هنگام گرسنگی و ضعف مطالعه نکنید.
۵) تخمین زمانی و کمی و کیفی قبل از مطالعه باعث افزایش کار آیی مغز می شود.
۶) حتی الامکان در زمان های مناسب درس ثابت مطالعه شود.
۷) تاثیر زمان مطالعه در همگان یکسان نیست . خودتان وضعیت مطلوب مربوط به خودتان را کشف کنید.
۸) محدود کردن منطقی زمان در مطالعه تاثیر بسزایی در روند پیشرفت مطالعه دارد(اصل Parkinson)
۹) استفاده از تکنیک های ۱ دقیقه ای ABSCD باعث تسلط بیشتر در زمان مطالعه و افزایش بازدهی می شود.
۱۰) حضور در زمان داشته باشید. به میزانی که در زمان حال هستید تمرکز دارید.
۱۱) دقیقاً در حین انجام مطالعه به هیچ عنوان به فکر نتیجه آن نباشید.
۱۲) تا جایی که می توانید در آن لحظه خاص حضور داشته باشید.
۱۳) مرور درس ها بلافاصله پس از اتمام کلاس های درس از عوامل اصلی پیشرفت تحصیلی بشمار می آید.
۱۴) وقتی فکرتان در حین مطالعه، منحرف و متوجه موضوعات دیگر شد موقتاً مطالعه را به مدت چند دقیقه کوتاه متوقف کنید و سعی کنید در این چند دقیقه عامل اصلی منحرف کننده ذهن خود را بطور دقیق در یک کاغذ سفید یادداشت کنید تا فرصتی که حتماً مشخص خواهید کرد به آن مساله فکر کنید.
۱۵) زمان های مربوط به هدفگذاری و تعیین برنامه برای استفاده موثر از زمان را به عالیترین شکل ممکن مصرف کنید.
۱۶) سعی کنید پس از قرار گرفتن در محل مطالعه بدون از دست دادن کوچکترین لحظه ای، بلافاصله کار را شروع کنید.
۱۷) هر وقت مطالعه موضوعی را تمام کردید یادداشت کنید که دفعه بعد چه کار خواهید کرد. برنامه جلسه آینده را به ذهن خود بدهید تا آمادگی ها و زمینه های لازم را ایجاد کند.
۱۸) از هر فرصتی هر چند کوتاه برای مطالعه استفاده کنید.
۱۹) تعهد بدهید حداقل روزی نیم ساعت مطالعه نمایید.(بعنوان یک امر مسلم و قطعی و ضروری در زندگی خود)
۲۰) با استفاده از اصل تقریب های متوالی می توانید سرعت مطالعه خود را افزایش دهید. در بحث مربوط به برنامه ریزی و مدیریت زمان نکات دیگری در رابطه با زمان بندی مطالعه بیان خواهد شد.
● برخی از عادات و تصورات غلط
لطفا به جملات منفی و نا صواب زیر دقت کرده و از آنها دوری نمایید
۱) سرعت در مطالعه باعث افت در درک می شود.
۲) برای دقت بیشتر در مطالعه باید آهسته و کاملاً کند مطالعه کرد.
۳) مطالعه و خواندن با هم هیچ فرقی ندارد.
۴) اگر بحثی را نفهمیدی آنقدر بخوان تا بفهمی.
۵) سرعت مطالعه را نمی توان افزایش داد و از یک حد بیشتر، امکان افزایش سرعت وجود ندارد.
۶) حافظه و خلاقیت ذاتی است و به هیچ عنوان قابل پرورش نیست.
۷) ترک عادت موجب مرض است.
۸) یک دست صدا ندارد، با یک گل بهار نمیشه.
۹) خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو.
۱۰) پیروی کامل و بدون قید و شرط از تمام عادات گذشتگان موجب پیشرفت انسان است.
۱۱) برای ایجاد یک تغییر، زمان بسیار زیاری لازم است و به زحمتش نمی ارزد.
۱۲) تمام مطالب یک کتاب را باید یاد گرفت. و ارزش تمام مطالب و نوشته ها یکسان است.
۱۳) هر مطلبی بدستتان آمد بدون اولویت بندی بخوانید شاید نکته ای داشته باشد که به دردتان بخورد.
۱۴) من نمی توانم – نمی شود. از من گذشته است.
۱۵) مطالعه یک کتاب، خواب آور خیلی خوبی است.
۱۶) ما مجبوریم عقاید نویسنده را بدون نقد و بررسی بپذیریم.
۱۷) بی توجهی به نقش یادداشت برداری و تکرارهای هدفمند و در زمان های مناسب .
۱۸) مطالعه نیاز به روش مخصوص و موثری ندارد. هر طور شد بخوانید.
۱۹) کارها را به ترتیبی که پیش می آیند انجام دهید.
۲۰) برای افزایش تمرکز حواس کند تر بخوانید.
● علل کندخوانی
۱) عادات غلط در مطالعه
۲) تصورات، ذهنیت ها و باورهای غلط نسبت به سرعت در مطالعه
۳) سرگردانی چشم در خطوط نوشته ها به دلیل نداشتن سیستم مشخص و کاربردی در مطالعه
۴) برگشت به عقب چشم بصورت ارادی و غیر ارادی و بدون برنامه ریزی خاص
۵) عادت به کلمه کلمه خواندن و عدم تسلط بر دریافت گروهی کلمات و عبارات
۶) پرسش های چشم و مکث های اضافی در بین کلمات
۷) بیان درونی و تکرار ذهنی بیش از حد
۸) بلند خوانی – لب خوانی
۹) عدم وسعت حوزه دید چشم در هنگام خواندن
۱۰) عدم علاقه و بی حوصلگی ورعایت نکردن شرایط مطالعه
۱۱) نداشتن هدف مشخص و عدم برنامه ریزی مناسب برای زمان و مقدار مطالعه
۱۲) پرسش های زیاد چشم (برای هر کلمه چند پرسش)
۱۳) عدم اطلاع از روش های مطالعه صحیح
۱۴) قبول این نکته که سطح خواندن فعلی قابل قبول است.
● محاسبه سرعت خواندن
سرعت خواندن یعنی محاسبه تعداد کلمات خوانده شده در یک دقیقه ...
کلمات خوانده شده در یک دقیقه :
میانگین کلمات یک سطر × تعداد سطرهای خوانده شده
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = سرعت خواندن
زمان (دقیقه)
به عبارت دیگر :

۶۰ × میانگین کلمات یک سطر × تعداد سطرهای خوانده شده
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = سرعت خواندن
زمان (ثانیه)
در ضمن میانگین کلمات یک سطر بهتر است، این گونه محاسبه گردد :

مجموع کلمات سه سطر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = میانگین کلمات یک سطر
۳
مثال :
برای مثال اگر زمان خواندن سه دقیقه باشد، و شما در این سه دقیقه شما ۳۵ سطر خوانده باشید و همچنین به طور میانگین تعداد کلمات یک سطر، ۱۳ کلمه محاسبه شده باشد آنگاه :

۴۵۵ ۱۳ × ۳۵
۱۵۱ ~ ـــــــــــ = ـــــــــــــــــــــــــــــــــ = سرعت خواندن
۳ ۳
عدد بدست آمده برای شروع بد نیست. البته با تمرین براحتی تا بالای هزار نیز قابل افزایش است
● مبانی تند خوانی
۱) اصلاح تصاویر ذهنی (بعد از مشخص کردن دلایل قطعی مبنی بر ضرورت افزایش سرعت مطالعه)
۲) مقابله با برگشت چشم به عقب بوسیله راهنمای دید (انگشت سبابه یا مدل های مختلف خواندن به کمک دست)
۳) کاهش مکث روی کلمات
۴) افزایش حوزه دید چشم به هنگام خواندن
۵) مشخص کردن دقیق اهداف مطالعه
۶) پرورش ذهن بمنظور ایجاد هماهنگی بین سرعت چشم و سرعت دریافت اطلاعت از طریق ذهن
۷) ایجاد عادات صحیح برای مطالعه و ویژگیهای لازم در شخص مطالعه کننده
۸) از بین بردن تصورات غلط درباره سرعت خواندن
۹) استفاده مثبت و کارآمد از نیروی تلقین مثبت در جهت تاکید و تمرکز برخواسته ها و اهداف جدید
۱۰) استفاده از تواناییهای بالقوه مغز در جهت مهارکردن نیروهای درونی و به جریان انداختن آن ها در مسیر مطالعه
۱۱) جلوگیری از بروز حواس پرتی و ایجاد تمرکز حواس بوسیله بکارگیری بیشتر از پتانسیل های مغز در یک لحظه
۱۲) توانایی افزایش یا کاهش سرعت خواندن(حین مطالعه) به منظور درک و تمرکز حواس بیشتر (انعطاف در مطالعه)
۱۳) استفاده بهینه از وقت
۱۴) ما معتقدیم اگر تند خوانی را به هدف ونیت خالص فرا بگیریم و از آثار آن در راه عبودیت حق بهره گیری نماییم، در راه شکر عملی چشم و مغز وجوارح وجوانح خود قدم برداشته ایم.
چند تذکر به منظور پرورش ذهن برای آمادگی هر چه بیشتر در راه آموزش بهتر تند خوانی :
۱) از هر فرصتی برای مطالعه استفاده کنید.
۲) برای وقت های مرده و تلف شده برنامه زنده ای تنظیم کنید.
۳) هفته ای یک بار تمرینات تند خوانی را با نوار انجام دهید.(بزودی در سایت نیز قرار می گیرد)
۴) از تکنیک های تصویر سازی با هدف تند خوانی، حتماً استفاده کنید.
۵) برای ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی ، نهایت سعی خود را داشته باشید.
۶) برای ایجاد نهضت کتابخوانی خود را آماده کنید.
۷) به آنچه می دانید عمل کنید تا آنچه را که نمی دانید خداوند به شما یاد دهد.
● تمرینات افزایش سرعت مطالعه
۱) استفاده از تمرینات تصویر سازی ذهنی (بخش بهره وری)
۲) کم کردن زمان
۳) انعطاف و مطالعه همراه با کم کردن زمان
۴) استفاده از کارت های مخصوص
۵) خواندن روزنامه ها و مجلات
۶) استفاده موثر از نیروی تلقین مثبت
۷) عادت دادن چشم به سرعت و انعطاف
۸) تمرین جستجو (کلمه - پاراگراف)
۹) تمرین معمولی خط بردن (با درک معمولی توسط کتابهای داستانی ساده )
۱۰) تمرین ورق زدن (همراه با خط بردن مارپیچی، ...S)
۱۱) تمرین عبارت خوانی ، پاراگراف خوانی، ناحیه خوانی، صفحه خوانی
۱۲) تمرین با استفاده از تکنیک های مختلف بصری(در شکل های مختلف استفاده از راهنمای دید)
۱۳) ثبت دقیق زمان شروع و خاتمه در مطالعه
۱۴) تخمین زدن زمان و مقدار و محدود کردن منطقی آن (اصل Parkinson)
۱۵) مشخص کردن دقیق انتظارات مثبت از خود قبل از خواندن(پدیدهPygmalion)
۱۶) فیلمبرداری و استفاده از نیروی تجسم در حین خواندن (تمرین دقیق لازم است)
۱۷) رعایت اولویت در خواندن(اجرای دقیق سیستم های چند مرحله ای به نوبه خود باعث تقویت تند خوانی می شود)
۱۸) استفاده از نیرو های حاصل از بار عاطفی در هنگام انجام تمرینات تند خوانی
۱۹) تداعی سازی تند خوانی با کلیه حرکات سرعتی و همراه با تمرکز
۲۰) استارت زدن قبل از شروع
۲۱) عدم توجه به وسوسه های بیان درونی در هنگام تمرینات تند خوانی
۲۲) ابداع روش های موثرتر در راه پرورش ذهن و خلاقیت و قوه تجسم
۲۳) خواندن تابلوها و تیترهای مکان های مختلف، فقط با یک نگاه و پرسش چشم
۲۴) توانایی در یادآوری مطالب خوانده شده بلافاصله پس از دیدن و خواندن باعث آماده سازی ذهن برای سرعت و درک بهتر می شود.
۲۵) از هر فرصت کوتاهی برای تمرین تند خوانی استفاده کنید.
● مبانی درک مؤثر
۱) داشتن هدف مشخص از مطالعه
۲) اصلاح تصاویر ذهنی و استفاده از تکنیک های برنامه ریزی ذهن
۳) رعایت اصول تئوری گشتالت که بر دو پایه کل به جزء و سازمان استوار است.
۴) تجسم و استفاده از طرح شبکه ای دو عامل مهم در درک هستند.
۵) درونی ساختن مطالب خوانده شده و استفاده موثر از آنها.
۶) دیدن و تجسم دقیق کلمات، موضوعات، مفاهیم،(مفهومات کتاب های مختلف را به میزان تجسم و تداعی سازی می توان درک کرد)
۷) میزان درک از مطلبی که خوانده می شود به چند عامل بستگی دارد:
ـ زمینه قبلی نسبت به درس یا موضوع مورد مطالعه
ـ مهارتهای مطالعه
ـ سازمان و نحوه ارائه مطلب
ـ تسلط بر واژه ها، مفهومات و ترکیبات
۸) برای درک بهتر یک مطلب بهتر است نسبت به موضوعات مرتبط با آن اطلاعات قبلی لازم بدست آورد. دو روش عالی برای رسیدن به این هدف عبارتند از:
ـ گوش دادن در کلاسهای درسی و کنفرانس های مربوطه
ـ مطالعه سایر مطالب ساده تر مرتبط با موضوع مورد نظر
۹) خواندن یک فرایند جدی و فعال است نه یک فرآیند انفعالی
۱۰) پیش بینی و حدس مطالب بعدی، روش بسیار مناسبی برای ایجاد درک و تمرکز حواس است.
۱۱) اگر خواندن، با طرح سوال آغاز شود، مطالعه با گرفتن پاسخ ها تکمیل خواهد شد.
۱۲) اعتماد به نفس و اطمینان به حافظه (با رعایت شرایط لازم ) نقش مهمی در درک و افزایش آن ایفا می کند.
۱۳) بکار بستن مفهومات و ایده های درسی مختلف باعث درک بهتر مطالب می شود.
۱۴) یکی از بهترین راههای درک موثر اینست که آنچه رامی دانیم به زبانی ساده به دیگران هم یاد دهیم.
● اصول پرورش حافظه
۱) نتایج اکثر تحقیقات نشان می دهد که حافظه ، قابل پرورش است و می توان با آموزش های درست آن راپرورش داد و تقویت نمود.
۲) مانند عضله ایکه می توان با تمرین دادن تقویت کرد، حافظه را نیز می توان تقویت کرد.
۳) تقویت حافظه نه تنها به آموختن روشهای تازه بستگی دارد ، بلکه به انگیزه قوی نیز نیازمند است.
۴) نیاز و همچنین تشخیص دقیق هدف و گام گذاشتن در آن را، می توان عامل مهمی در شناسایی نکات کلیدی مطالب به شمار آورد.
۵) هر قدر مطلبی با مطالب دیگر در ذهن ارتباط داشته باشد حافظه ما آن را بهتر ضبط می کند.
۶) بر اساس منحنی ابینگ هاس بعد از گذشت ۲۴ ساعت تقریباً ۷۰ % مطالب را از یاد می بریم، بخاطر داشته باشید حتماَ ۲۴ ساعت اول پس از مطالعه هر موضوعی ، حداقل چند دقیقه آن را تکرار کنید.
۷) حالت آمادگی برای یادگیری یکی از راههای تقویت حافظه است(قانون ثرندایک)
۸) تکرارهایی که بر طبق قاعده و نظم باشند بر نگهداری مطالب خوانده شده موثر است (ثرندایک)
۹) بر طبق تئوری گشتالت، ار ابتدا مطالب را در قالب کلی و چهار چوب کلی فرا بگیریم تأثیر آن در فراگیری بیشتر است.(از کل به جزء)
۱۰) علاقه داشتن به یک موضوع از عواملی مهم در فراگیری یک مطلب بشمار می آید.
۱۱) زمینه سازی و کسب اطلاعات مقدماتی و همچنین انگیزه های فراگیری یک مطلب و گوشزد کردن محاسن آموختن آن راه مناسبی برای ایجاد علاقه غیر مستقیم و ثانوی به یک موضوع و در نتیجه حافظه بهتر است.
۱۲) انتخاب آگاهانه موضوعاتی که مطالعه می شود و مطالبی را که می خواهیم یاد بگیریم باعث فعال سازی حافظه می شود.
۱۳) یک قاعده خوب برای گزینش مطالبی که باید از مطالعات متفرقه بخاطر بسپارید آن است که از خود بپرسید چه چیزهایی را احتمالاً در هفته و ماه آینده و سال آینده و یا ده سال آینده می خواهم بخاطر داشته باشم(این موضوع که بر مبنای اصل گزینش در حافظه, بیان شده است به طرز کاملاً مشهودی در هدفگذاری رعایت می گردد)
۱۴) دقت و توجه، یکی دیگر از مسائلی است که باعث تقویت حافظه می شود. وقتی وقت شما در تسخیر اندیشه های پنهان و گریزان است امکان آموختن وجود ندارد.
۱۵) آغاز درست، سعی کنید مطالب را از ابتدا صحیح و دقیق یاد بگیرید مطالبی که در کارهای بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان وجود دارد این است که موضوعات را بطور دقیق و عمقی مطالعه نمی کنند و باعث فراموشی می شود. شک و تردید از عواملی است که حافظه را کند و ضعیف می کند. حتی در فراگیری یک مهارت، واصول و مبناهای اولیه، بسیار مهم هستند و هنگامی که فردی مهارت لازم را در کاری بدست آورد اعمال ابتدایی آن بصورت یک کار عادی در می آید و دیگر نیازی به تمرکز روی آنها نیست و قدرت تمرکز برای کارهای بزرگتر، آزاد می شود.
۱۶) ترکیبی از بکاربستن و فهمیدن یک موضوع نقش مهمی در تقویت حافظه نسبت به آن موضوع دارد. کسانی که وقتی مطلبی را می خوانند، می فهمند و عملاً آن را تکرار می کنند تا بصورت ملکه ذهنی درآید به راحتی می توانند مطالب فراگرفته شده را بخاطر بسپارند و تا مدت های زیادی آن را در حافظه نگهدارند و در مواقع مورد نیاز فراخوانی خوبی نسبت به آن داشته باشند.
۱۷) آنچه را که قصد می کنیم و واقعاً می خواهیم به یاد بیاوریم بیشتر از چیزهایی که بطور طبیعی می بینیم ، می شنویم و یا می خوانیم، به خاطر می سپاریم , متمایل کردن انرژی های ذهنی به سوی یک هدف که از آن به تمایل ذهنی تعبیر می شود یکی از عوامل مهم در بخاطرسپاری مطالب بشمار می آید.
۱۸) با رعایت کلیه قواعد و اصول لازم ، بهتر است به حافظه اعتماد داشته باشید تا در موقعیت های مختلف پاسخهای مناسب تری بدهد.
۱۹) ارتباط دادن موضوعات به خویشتن و وارد کردن خود در آن و پیدا کردن نقش آن موضوع در زندگی فردی و همچنین یافتن نقاط مشترک بین موضوع و زندگی روزمره و حالات انسانی، یکی از موارد بسیار مهمی است که حافظه را فعال می کند.
۲۰) ایجاد ارتباط سازی های منطقی(همخوانی معقول) و برقراری ارتباطات بین موضوعات باعث می شود تا آنچه را که مطالعه می کنیم و یاد می گیریم بهتر در حافظه ضبط شود. به قول ویلیام جیمز کسی دارای حافظه ای بسیار قوی است که روی تجربه های خود تفکر و تأمل می کند و تفکرات خود را بطور منظم به یکدیگرارتباط می دهد.
۲۱) سازمان، (جایی برای هر چیز و هر چیزی در جای خود) اصلی است که باید در حافظه حکومت کند یک حافظه خوب همانند یک سیستم بایگانی است که به خوبی سازمان یافته و نگهداری شده باشد. وقتی که مطلبی اعلام حضور می کند باید تصمیم بگیریم آن را قبول کنیم نگه داریم یا دور بریزیم پس از تصمیم نگهداری باید تصمیم بگیریم آن را چگونه و در کجا و به چه ترتیبی و با چه قاعده و معیاری نگهداری کنیم توجه دقیق به همین سلسله مراتب باعث ثبت قویتر می شود(استفاده از طرحهای شبکه ای و درخت حافظه و یادداشت برداری های منظم و سازمان یافته و همچنین الگوهای سازماندهی شده خلاق راهی است بسیار مطمئن و کاربردی برای سازماندهی شدن مطالب در حافظه و در نتیجه فراگیری بهتر مطالب )
۲۲) طبقه بندی مطالب براساس موضوع – مفهوم- حروف الفبا- زمان و تاریخ تشابه ها- تفاوت ها- میزان دشواری- کاربرد وهر دلیل دیگری راه مناسبی برای تقویت حافظه محسوب می شود.
۲۳) ریز کردن اطلاعات و تشخیص کل و جزء آن نقش زیادی در حافظه دارد. از آجایی که به تعبیر آقای دکتر جیمزونیلند استاد دانشگاه نیویورک بلعیدن اطلاعات بیشمار بطور یکجا امکانپذیر نیست بنابراین باید موضوعهای گسترده را خرد خرد دندان زد و پایین داد. یک مجموعه علمی یا اطلاعاتی را می توان با یک پازل بسیار بزرگ که شامل قطعات کوچک بیشماری است مقایسه کرد. چنین مجموعه ای را نمی توان به درستی بازسازی کرد مگر آنکه یک ایده و نقشه کلی از نوع تصویر در ذهن داشته باشیم در فراگیری اطلاعات هم برای این که کل را بدانیم باید از اجزا باخبر باشیم و برای اینکه اجزا را بدانیم باید از کل آگاهی داشته باشیم.
(آن دسته از کسانی که با درخت حافظه و طرحهای شبکه ای کار می کنند به راحتی می توانند با یک نگاه خیلی سریع به طرح خود، تشخیص دهند که کل و جزء مطالب چگونه در آن نوشته مطرح شده است و خیلی زیبا و هنرمندانه نسبت به آن تحلیل داشته باشند که پس از گذشت زمانی نه چندان دور به خلاقیت های خاصی نائل خواهند گشت و اطلاعات و معلومات آنها برای همیشه به خاطر سپرده می شود.)
۲۴) سعی کنید اهمیت و ارزش یک مطلب را تشخیص بدهید و به آن علاقه پیدا کنید یا دست کم ارزش به یادآوری آن و زمان آن را روشن نمایید.
۲۵) توجه خود را با تمام حواس به آن معطوف کنید.(استفاده از حواس دیگر نقش زیادی در حافظه دارد)
۲۶) اطمینان حاصل کنید که آن را بخوبی فهمیده اید.
۲۷) استفاده از یادداشت برداری های خلاق و هدفمند و با استفاده از رنگهای مختلف که جنبه های هنری خاصی در آن مشاهده شده بسیار توصیه می شود.
۲۸) استفاده از نظام های و ابزارهای مختلف برای یادگیری.
۲۹) استفاده از کدسازی(برای اعداد...)
۳۰) استفاده از تداعی های تجسمی(فیلمنامه- تصویر برداری- نمایش)
۳۱) برای اینکه تصاویر ذهنی و تجسم مطالب برای تقویت حافظه موثر واقع شود لازم است شرایط زیر رعایت شود:
ـ تحرک
ـ عجیب و اغراق آمیز
ـ مضحک بودن
ـ ظاهر شدن دیگر حواس(مثل بو ،صدا و...)
ـ رنگی
ـ ارتباط سازی خلاق
ـ تعداد زیاد
ـ تجسم دقیق وشفاف در ذهن
ـ وارد کردن خود
ـ آرامش در حین تجسم
● اصول یادداشت برداری
۱) نتایج پژوهش های علمی نشان می دهد که بیشترین بازدهی در مطالعه، بر مبنای یادداشت برداری حاصل می شود.
۲) شناخت و استفاده از نکات کلیدی باعث افزایش فعالیت مغز و در نتیجه یادگیری بالاتر و دقیق تر می شود.
۳) استفاده از طرحهای شبکه ای و درخت حافظه ذهن را فعال می کند.
۴) در مرحله ای که پس از طرح سوال اجرا می شود، یافتن پاسخها منجر به دریافت بخشی از نکات کلیدی می شود.
۵) برای اینکه مطالب یادداشت شده در طرحهای شبکه ای درخت حافظه، در یادگیری و حافظه تأثیر بگذارند لازم است به نکات زیر توجه کنید:
ـ ابتدا بفهمید سپس بنویسید.
ـ کوتاه، تلگرافی،خودمانی، تداعی کننده باشد.
ـ مضحک و عجیب غریب بنویسید.
ـ از نمادها، اشکال و تصاویر مختلف استفاده کنید.
ـ کلمات و عبارات تداعی کننده باعث فعالیت حافظه می شود.
ـ استفاده از رنگهای مختلف در نوشتن باعث یادگیری خلاق می شود.
ـ ذکر تاریخ و مرجع در یادداشت ها بسیار مهم است و باعث بهره برداری بیشتر و بهتر در آینده می شود.
ـ چک کردن و اطمینان حاصل کردن از اینکه ، نوشته ها و یادداشت ها و طرح ها در آینده قابل استفاده است. و خاصیت لازم را جهت بازخوانی و فراخوانی دارد خیلی مهم است.
▪ تمرین :
شما می توانید متون مختلف را از کتابهای درسی، غیر درسی انتخاب کنید و برای هر پاراگراف آن، یک یا چند کلمه کلید پیشنهاد و برای هر کلمه کلید، چند کلید فرعی انتخاب کنید. با انجام این تمرین می توانید در پیدا کردن کلمات کلیدی، نقش مهمی داشته باشید که یکی از مهمترین و مؤثرترین راههای یادگیری و تقویت حافظه بشمار می رود.
● سیستم مطالعه سازمان یافته
۱) دریادگیری سیستم های مختلفی طراحی شده اند که معروفترین و مهمترین آنها عبارتنداز:
PQRst-c –Murder-Divided page- PQ۶R-OK۳R
این دوره، بصورت کاربردی شیوه استفاده از سیستم های PQ۶R-Dividedرا بیان می کند.
۲) مطالعه، زمانی فعال و پویا است که در حین مطالعه مراحل متناسبی اعمال شود و در این مراحل نیز کارهای کاملاً هدفمند و اصولی انجام شود. بنابراین معتقدیم که مطالعه باید چند مرحله ای باشد که ذیلاً به مفاد هر کدام از مراحل مطالعه مختصراً اشاره خواهد شد.
۳) در سیستم مطالعه سازمان یافته، اولین مرحله عبارتنداز هدفگذاری سریع، دقیق و واضح و برآورده کردن میزان انتظار خواننده از مطالعه کتاب مورد نظر و این مرحله، مهمترین قسمت مطالعه را تشکیل می دهد . همانطور که در کلاسهای مهارتهای مطالعه بیان می شود می توان درک را از شماره ۱تا ۴ و حافظه را از شماره ۱تا ۳ هدفگذاری نمود.
۴) بعد از مرحله هدفگذاری و مشخص نمودن دقیق هدف، باید با استفاده از ورق زدن کتاب و نگاهی اجمالی به آن، چگونگی ارائه مطالب کتاب را کشف کنیم و بفهمیم که موضوعات به چه معیاری ارائه شده اند آشنایی کلی با کیفیت ارائه یک مبحث ، ذهن را برای جذب مطالب و موضوعات مربوط به آن آماده ترمی کند.
۵) سومین مرحله که باید رعایت شود عبارتست از مطالعه اجمالی کل کتاب در چند دقیقه با هدف درک، خیلی سریع و دقیق اصل مطلب کتاب را بفهمید. برای این کار از راههای زیر استفاده کنید:
ـ فهرست کتاب
ـ پیشگفتار
ـ مقدمه کتاب
ـ نگاهی سریع به تیترها و عناوین اصلی هر فصل
ـ نگاهی سریع به عناوین فرعی هر فصل
ـ نگاهی سریع به رسانه های بصری (عکس، جدول، نقشه، بصویر، منحنی، نمودار، آمارو ارقام و ...)
ـ توجه بیشتر به قسمت های مجزا شده (رنگی و یا حروف ایتالیک و...)
ـ خلاصه فصل
ـ سوالات آخر فصل
ـ خواندن سریع و اجمالی اوایل و اواخر پاراگراف
باچشمانی نافذ مانند یک کارآگاه ماهر و ورزیده و جدی در این مرحله باید عکس بگیرید.
(عملیات کارآگاهی سریع)
دقت داشته باشید که مرحله مطالعه اجمالی از اصلی ترین مراحل مطالعه به شمار می رود. Preview
۶) آخرین مرحله ای که برای کتاب باید در نظر بگیرید درخت حافظه آماده باش ذهنی است.
تخلیه ذهنی اطلاعات از مطالبی که در رابطه با موضوع بحث کتاب، خودتان از اطلاع و معلومات قبلی به یاد دارید.
به مدت چند دقیقه یک درخت حافظه بکشید و هر چه را در ذهن دارید تخلیه کنید(در رابطه با موضوع مورد بحث)
۷) پس از انجام چهار مرحله(هرفگذاری، نگاه اجمالی(بررسی مقدماتی)و مطالعه اجمالی و درخت یاد آوری) نوبت می رسد به تقسیم بندی عاقلانه و منطقی و مدبرانه کتاب ، هر یک از تقسیم بندی ها را * (ستاره )بنامیم.
۸) حال برای هر ستاره انتخاب شده ۵ عمل زیر را انجام دهید:
الف) مطالعه اجمالی سریع و دقیق ستاره و یادآوری آن را در درخت حافظه در حد کلیات و رئوس مطالب
ب) طرح سوال : با استفاده از کلیدها و مباحثی که در قسمت قبل دریافت گردید حال تعدادی سوال در راستای هدف و یادگیری مطالب طبق خواسته های خود طرح کنید سوالات باعث آماده سازی ذهن شما برای یادگیری دقیقتر و سریعتر می شود. (ترجیحاً نوشتن این سوالات توصیه می شود) طرح سوال، عامل بسیار مهمی در ایجاد تمرکز حواس است.
ج) مطالعه تکمیلی: در این مرحله ، بر مبنای هدف و برای دریافت پاسخ سؤالات ، خیلی دقیق وسریع و با انعطاف مطالعه کنید و سپس یادآوری نمایید(در درخت حافظه)
برای کسب ایده ها و مفهومات و نکات بخوانید. سؤالات را قبل از خواندن مرور کنید وذهن خود را کاملاً برای جذب مطالب آماده نمایید. مطالعه باید به گونه ای باشد که احساس شود، مطالب خیلی راحت بصورت مغناطیسی جذب ذهن می شود. در هر قسمتی اگر با اختلال خاص مواجه شدید مطمئن باشید که اشکال در هدفگذاری و طرح سوال است.
در این مرحله ارتباط دهنده های ایده ها و شناخت آنهابسیار مهم است بعنوان مثال به موارد زیر توجه کنید:
▪ کلمات ربط که نشان دهنده اطلاات بیشتر هستند.
▪ کلمات ربط که روابط زمانی را نشان می دهند:
ـ اول
ـ قبل از بعدی
ـ تا
ـ بعد
ـ اغلب
ـ وقتی که
ـ در حین
ـ در ضمن
ـ در حالی که
ـ درست مانند
ـ مساوی
ـ مانند
ـ مثل
ـ شبیه
ـ بطور مساوی
ـ به همین ترتیب
ـ شبیه به
ـ در مقایسه با
ـ دقیقاً مانند
▪ کلمات ربط که تفاوت یا تمایز را نشان می دهند:
ـ در مقابل
ـ اگر چه
ـ حتی اگر
ـ به هر حال
ـ لکن
ـ اما به جای
ـ متفاوت از
ـ علیرغم
▪ کلمات ربط که نمونه یا مثال را نشان می دهند:
ـ برای مثال
ـ شامل
ـ برای نمونه
ـ نظیر
ـ از جمله
ـ به عنوان مثال
▪ کلمات ربط که دلیل یا مسبب و سبب را نشان می دهند:
ـ برای اینکه
ـ نتیجه
ـ زیرا
ـ در نتیجه
ـ از آنجا که
ـ بنابراین
ـ به دلیل اینکه
ـ بدین ترتیب
ـ از این رو
در این مرحله تا جایی که در راستای هدفهای شماست بخوانید، بخاطر داشته باشید انظباط ذهنی خیلی مهم است به این معنی که به دنبال آن چیزی برویم که می خواهیم.
د)
ـ مرور
ـ رفع اشکال
ـ پس از اشکال یابی
در این مرحله، منظور این است که یکبار دیگر با مرور یادداشت ها و نظارت بر اهداف اولیه مقایسه کنید ببینید آیا هدف تامین شده است، یا نه؟ اگر نه چرا؟ کدام قسمت از متن را نفهمیدید که باعث افت در درک شد. این قسمت را شخصاً پیدا کنید و برای فهم بیشتر آن اقدام کنید. در واقع مرحله مرور مرحله ای است که به عنوان تکمیل کننده در ک مطرح می شود و تعداد آن ، بستگی به هدف و تأمین آن دارد. تا جایی که احساس کنید دیگر نیازی ندارید . البته بخاطر داشته باشید زمان مربوط به این مرحله ثانیه ای است نه دقیقه ای .
پس از هر قسمت، یادداشت های مربوط به آن قسمت را نیز تکمیل کنید.(تکمیل درخت حافظه، ارتباط سازی، سازماندهی مقدماتی درخت حافظه
ه) تعریف :
در این مرحله پس از اینکه اطمینان نسبی حاصل کردید که دیگر نیازی به مرور ندارید یک بار دیگر بودن مراجعه به متن(فقط با اشاره ای کوتاه و سریع) موضوعات مورد مطالعه را به زبان ساده و با صدایی بلند برای ( ............ ) ، (منظور شخص و یا چیزی است واقعی و یا خیالی) تعریف کنید.
اگر احیاناً باز هم در این مرحله احساس کردید که ممکن است درک شما دارای اشکالاتی باشد می توانید قسمت مورد نظر را مشخص کنید و برای رفع آن اشکال فوراً اقدام کنید. این ۵ مرحله را برای ستاره انتخاب شده انجام دهید و پس از حصول اطمینان از تامین هدف به ستاره بعدی بروید.
بخاطر داشته باشید که موارد زیر در انتخاب میزان ستاره ها نقش زیادی دارند.
ـ هدف از مطالعه
ـ میزان آشنایی قبل از متن و موضوع مورد نظر
ـ شیوه ارائه مطلب از نظر سلیس بودن و روان بودن
ـ میزان علاقه به مطلب
ـ سطح دشواری مطلب
ـ شیوه ارائه مطلب از نظر محتوایی
۹) بنابراین، بهترین شکل مطالعه، استفاده از سیستم سازمان یافته چند مرحله ای است که یکی از موثر ترین روشهای کاربردی که در تجربیان چندین ساله این مؤسسه بکار رفته و نتایج بسیار خوبی کسب شده است ارائه گردید.
۱۰) مراحل مختلف سیستم PQ۶R بشرح زیر است
ـ Preview (آشنایی مقدماتی – مطالعه اجمالی)
ـ Question (طرح سوال)
ـ Read (خواندن- مطالعه تکمیلی- خواندن سریع و با انعطاف برای تأمین هدف)
ـ Record (ثبت کردن درخت حافظه)
ـ Reflect (تجزیه و تحلیل- تعمق- فیدبک های اطلاعاتی)
ـ Review (مرور ورفع اشکال)
ـ Recite (تعریف کردن)
ـ Revise (بازبینی کردن)
۱۱) همانطور که ملاحظه می شود در بکارگیری روش سیستم مطالعه سازمان یافته تمام مراحل هشت گانه PQ۶R به طرز بسیار قابل توجهی رعایت و گنجانده شده است که به نوبه خود نقش زیادی در درک و سرعت و بخاطر سپاری مطالب ایفا می کند.
● مدیریت زمان و برنامه ریزی
زمان با ارزش ترین منبعی است که در اختیار انسانها قرار دارد زیرا تمامی منابع به شرط وجود زمان ارزش می یابند. مهمترین وظیفه ما اینست که برای زمان اهمیت جدی قائل شویم و با بهره گیری از آن، برنامه ای داشته باشیم.
۱) فعال باشید و اجازه ندهید که حادثه ها و جریانات مختلف در زندگی، شما را هدایت کند . اگر شما زمان را خوب مصرف نکنید زمان، شما را خیلی خوب مصرف می کند.
۲) هدف گذاری صحیح- اولویت بندی و تعیین ساعات کار و تعیین استراتژی شخصی برای انجام عمل و درنهایت کنترل وارزیابی مناسب از شیوه عمل ، باعث جلوگیری از اتلاف وقت می شود.
۳) باید قایق زمان را به طرف اهداف و خواسته های ارزشمند زندگی خود رهسپار کنیم و گرنه در جهت وزش باد حرکت خواهد کردو باد همیشه در سمتی که ما می خواهیم نمی وزد.
۴) زمان را صرف کنید زیرا بهای موفقیت است.
۵) زمان را صرف تفکر کنید زیرا منبع قدرت و سرعت است.
۶) زمان را صرف تعقل کنید زیرا ابزار سنجش و معیار حق است.
۷) زمان را صرف تفریح و استراحت کنید زیرا نیاز اساسی برای ادامه فعالیتهای هدفمند زندگی است.
۸) زمان را صرف مطالعه کنید چون لذت حاصل از مطالعه باعث بهره برداری بیشتر از نعمتهای خدادادی است.
۹) زمان را صرف دوستی و صمیمیت کنید چون راهی به سوی خوشبختی و راز نفوذ است.
۱۰) با استفاده از خود انتقادی تکاملی معین کنید برای بهبود وضعیت زندگی لازم است چه مهارتها، بینشها، رفتارها واندیشه هایی کسب کنید و یا تقویت کنید.
۱۱) قسمتی از زمانمان را به جبر از ما می ستانند و قسمتی دیگر را به نیرنگ اما درد بیشتر این است که زمانی که باقی می ماند بدون آنکه بخواهیم و یا بدانیم ضایع می شود.
۱۲) راهزنان و دام های زمان را شناسایی و دلایل بروز ظهور آن ها را بررسی کنید. پس از بررسی علت ها به اصلاح آن بپردازید.
۱۳) برخی از آفات مدیریت وقت (راهزنان وقت) عبارتند از:
ـ هدف گذاری معین و مشخص نداشتن و یا عدم رعایت اصول هدفگذاری
ـ محاسبه نکردن خود- عدم نظارت برکیفیت رفتار- عادت ها- بینش ها- باورها و ارزشهاو...
ـ عدم مهارت در تصمیم گیری موثر- عدم تفکیک جایگاهها و کانون های عقل و احساس
ـ بار بیش از توان – قبول مسئولیت های فراوان بدون در نظر گرفتن ظرفیت ها و توان فردی
ـ بد خلقی و عدم تسلط بر رفتارها
ـ اولویت های کارها را رعایت نکردن
ـ ضعف در برقراری ارتباطات موثر با دیگران
ـ عجله کردن
ـ ذهنیت گرایی(فکر های بدون عمل)
ـ کنجکاوی ها و ماجراجویی های غیر منطبق با هدف ها وارزشها
ـ عمل زدگی(فکر های بدون عمل)
ـ پر حرفی ها و عدم رعایت جغرافیا و تاریخ سخن
ـ بی نظمی و عادات غلط مرتبط باآن
ـ کار امروز را به فردا موکول کردن
ـ تنبلی و بدون دلیل وقت را تلف کردن(عادت غلط)
ـ لجبازی – تعصب های بیجا
ـ کارها را عکس العملی انجام دادن- عدم خلاقیت در انتخاب گزینه های رفتاری و عملکردی
ـ تصاویر منفی از خود داشتن
ـ تلفن ها و قرارهای ملاقات غیر ضروری
ـ عدم صراحت با دیگران
ـ بی توجهی به استفاده مثبت از راهکارهای مقابله با استرس و اضطراب و ترس و خود کم بینی
ـ تاخیر در مبادلات و مکاتبات و معاشرت ها
ـ عدم تفویض و واگذار کردن منطقی بعضی از امور به دیگران
ـ تلقینات منفی و پذیرفتن باورهای غلط و بی توجهی به عادات غلط که خیلی ساده قابل اصلاح هستند
۱۴) رعایت اصل پارتو(۲۰-۸۰) (۸۰ %نتایج از انجام دادن ۲۰ %از کارها بدست می آید.)
۱۵) مکتوب کردن اهداف و برنامه ها از عوامل اصلی تسلط بر زمان به شمار می آید.
۱۶) در زمان حال زندگی کردن از خصوصیات آدم های موفق است.
۱۷) در نظر گرفتن زمانی مناسب برای تیز کردن اره و تنفس مجدد، باعث به ثمر رسیدن زحمات می شود.
۱۸) تهیه جداول خاص از قبیل جدول کارها – اهداف- زمان بندیها- نظارت ها- ارزیابی ها کمک بسیار زیادی به ایجاد قالب های سالم و موثر می کند.
۱۹) با استفاده از روش LEADS در طول روز می توان تا حد زیاری بر زمان مسلط شد:
ـ List activitied / تهیه فهرست فعالیت ها
ـ Edtimate time needed / برآورد زمان مورد نیاز
ـ Allow time for unscheduled taks / اختصاص زمان برای وظایف برنامه ریزی نشده
ـ Decide on priorities / تاکید بر اولویت ها
ـ Scan scheduled tasksat at end of dayبازبینی وظایف برنامه ریزی شده درآخر هرروز
۲۰) روزانه زمان را برای آرامش جسمی و روانی اختصاص دهید.
۲۱) فراگیری روش های تسلط بر ذهن- تغییر روحیات و...(در بخش بهره وری فردیN.L.P آموزش داده می شود.)
۲۲) تمرین سکوت را حتماً انجام دهید.
۲۳) ریز کردن اهداف- کوتاه کردن فاصله تصمیمات- افزایش نقاط و ایستگاههای بازرسی و نظارت، اراده را قوی می کند .
۲۴) به دنبال فرصت ها باشید نه مشکلات ، مشکلات عبارتنداز فرصت هایی در جامعه مبدل و یا مسائلی برای حل شدن.
۲۵) برای ایجاد تغییر، مقاومت و سماجت بیجا از خود نشان ندهید.
۲۶) از همان نقطه ای نقطه ای که هستید شروع کنید. همین الان – مهمترین کاری را که میتواند در زندگی شما تأثیرات فوق العاده ای داشته باشد انتخاب کنیدو بلافاصله اولین قدم را در آن راستا بردارید.
۲۷) مشخص کنیددر چه زمان هایی کدامیک از کارها را به بهترین وجه ممکن انجام می دهید و یا اینکه کدام درس های را بهتر می فهمید؟ (استفاده از جدول مربوط به تخمین زمانی و ثبت نتایج کار مخصوصاً در مطالعه)
۲۸) مهارتهای فردی خود را افزایش دهید و سعی کنید بهره وری فردی و توانمندی های جسمی- فکری- روحی- روانی- اعتقادی- ذهنی خود را تا حدّ بسیار زیادی بالا ببرید.
۲۹) کلیه فنون و مهارت هایی که بتواند ساختارهای فکری شما را منظم و منسجم کند در نهایت به صرفه جویی قابل توجهی در زمان منجر می شود.
۳۰) تعاریف صحیحی از مفهوم زندگی- موفقیت- آسایش- آرامش- سرعت- دقت وکلیه مفاهیم اعتقادی بدست آورید.
۳۱) از تکنیک های یک دقیقه ای استفاده کنید.
● آمادگی در آزمونها
۱) اولین و مهمترین نکته در آمادگی برای آزمون ها، کسب یک دید واقع بینانه و منطقی نسبت به امتحان است.
۲) بطور منظم از ابتدای هر ترم درس بخوانید تا مانع انباشته شدن دروس شود.
۳) رفع اشکالات و دلایل بروز اشکالات از عوامل اصلی موفقیت در آزمون هاست.
۴) قبل از آزمون ها، خودتان را تست کنید.
۵) مرور های منظم و تعریف دروس قبل از آزمون ها باعث ایجاد آرامش در جلسه می شود.
۶) رعایت اصول مربوط به سازماندهی و طبقه بندی دروس، در ایام آزمون ها کاربرد بسیاری دارد.
۷) تصویر سازی ذهنی و اصلاح و باز سازی تصاویر ذهنی نسبت به آزمون ها قبل از فرارسیدن زمان آزمون، روش موثری در تسلط بر وقت و ذهن است.
۸) در جلسات آزمون، ژست مثبت و قابل قبول داشته باشید(شادابی و نشاط در جلسه آزمون، حافظه را فعال می کند.)
۹) در آزمون، مهم اینست که از معلومات و اطلاعات خود استفاده کنید و توانایی فراخوانی مطالب خوانده شده را داشته باشید.
۱۰) ابتدا تمام سوالات را مطالعه کنید و سپس با اولویت بندی مناسب، پاسخ دهید.
۱۱) سوالات را به دقت بخوانید و به آنچه خواسته اند جواب دهید.
۱۲) به کلمات کلیدی سوالات توجه کنید.
۱۳) ازاصول مربوط به مدیریت زمان در جلسات آزمون استفاده کنید
۱۴) در برخورد با سوالاتی که احتمالاً پاسخهای آن را نمی دانید خونسردی خود را حفظ کنید و خیلی با اطمینان صورت مساله را به ذهن خود القا کنید و در حالی که آرام و مطمئن و مثبت هستید بدون درنگ از آن سئوال عبور کنید مطمئن باشید که پس از لحظاتی پاسخ قطعی آن توسط ضمیر ناخود آگاه به شما اعلام می شود.
۱۵) از ترساندن خود بپرهیزید و پیام های منفی و مسموم ارسال نکنید.
۱۶) به اطراف خود زیاد توجه نکنید (مخصوصاً به همکلاسیهای خود)
۱۷) شب های امتحان تا دیروقت بیدار نمانید!!(البته به شرط اینکه بگونه ای عمل کنید که این نیاز ایجاد نشود.)
۱۸) با شیوه های نگارش آشنا شوید و درست بنویسید.
۱۹) با اطمینان و دقت لازم در جلسه حضور یابید.
۲۰) حالت شما در جلسه آزمون بسیار مهم است. از قبل باید حالتهای انسان های موفق را تمرین کنید.

منبع : انجمن درمانگران ایران